โรคฝีดาษลิง (
อังกฤษ: monkeypox) เป็นโรคติดเชื้อที่เกิดจาก
ไวรัสฝีดาษลิง (MPXV) ที่พบเกิดขึ้นในสัตว์บางชนิด รวมถึงมนุษย์
[7] อาการเบื้องต้นคือมี
ไข้ ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ
ต่อมน้ำเหลืองบวม และรู้สึกเหนื่อย
[8] ตามมาด้วยผื่นที่ก่อให้เกิดตุ่มพองและสะเก็ดตามผิวหนัง
[1] ระยะเวลาตั้งแต่รับเชื้อจนถึงเริ่มมีอาการมีค่าเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 12 วัน
[8] โดยอาจสั้นสุด 5 วัน และนานสุด 21 วัน
[7][1] ระยะเวลาของอาการโดยทั่วไปคือ 2-4 สัปดาห์
[1] ผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการรุนแรง เช่น ในเด็ก ผู้ตั้งครรภ์ หรือผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง
[9]ฝีดาษลิงอาจติดต่อกันได้ผ่านทางการสัมผัส
เนื้อสัตว์ป่า การถูกสัตว์กัดหรือข่วน สารคัดหลั่ง สิ่งของที่ปนเปื้อน หรือการสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วย เชื้อไวรัสที่เป็นสาเหตุของโรคนี้โดยทั่วไปแล้วจะติดต่อกันภายในกลุ่ม
สัตว์ฟันแทะบางชนิด การวินิจฉัยทำได้โดยการตรวจหา
ดีเอ็นเอของไวรัสในรอยโรค อาการของผู้ป่วยโรคนี้มีบางส่วนที่คล้ายคลึงกับ
โรคอีสุกอีใสวัคซีนโรคฝีดาษสามารถป้องกันการติดเชื้อฝีดาษลิงได้โดยมีประสิทธิผลอยู่ที่ 85%
[3][10] มีวัคซีนโรคฝีดาษลิงได้รับอนุมัติเมื่อ ค.ศ. 2019 ใน
สหรัฐให้ใช้ได้ในผู้ใหญ่โดยมีชื่อการค้าว่า Jynneos
[11] ยาที่ใช้ในการรักษาคือยาต้านไวรัส
tecovirimat ซึ่งใช้รักษาการติดเชื้อไวรัสในกลุ่ม
ออร์โธพ็อกซ์ไวรัส เช่น ฝีดาษ และฝีดาษลิง ยานี้ได้รับอนุมัติให้ใช้ได้โดย
สหภาพยุโรปและสหรัฐ ยาอื่นที่อาจใช้ได้ ได้แก่
cidofovir และ
brincidofovir[4][12] โอกาสเสียชีวิตหากไม่ได้รับการรักษามีรายงานว่าสูงสุดอยู่ที่ 10-11% โดยเป็นรายงานจากการติดเชื้อ
พันธุ์สาขาที่ระบาดใน
แอฟริกากลาง (
ลุ่มแม่น้ำคองโก)
[1][13][14]โรคนี้ค้นพบครั้งแรกเมื่อ ค.ศ. 1958 ใน
ลิงสำหรับทดลองใน
โคเปนเฮเกน ประเทศ
เดนมาร์ก[15] ทั้งนี้ลิงไม่ใช่แหล่งรังโรคตามธรรมชาติของโรคนี้แต่อย่างใด
[16] การติดเชื้อในมนุษย์พบครั้งแรกเมื่อ ค.ศ. 1970 ใน
ประเทศคองโก[15] เคยมีการระบาดในสหรัฐเมื่อ ค.ศ. 2003 ซึ่งมีต้นตอมาจากร้านขายสัตว์เลี้ยงที่นำหนูจาก
ประเทศกานามาขาย
[3] การระบาดใน ค.ศ. 2022 ถือเป็นครั้งแรกที่พบการระบาดนอก
ทวีปแอฟริกาที่เป็นการระบาดในชุมชน โดยพบครั้งแรกที่ประเทศอังกฤษเมื่อเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 2022 และต่อมาพบในอีกกว่า 20 ประเทศ
[17] โดยพบทั้งในทวีปยุโรป อเมริกาเหนือ ตะวันออกกลาง และออสเตรเลีย
[18][19][20]ในวันที่ 29 พฤศจิกายน ค.ศ. 2022
องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้ประกาศเปลี่ยนชื่อโรคฝีดาษลิงเป็น
เอ็มพ็อกซ์ (MPOX) เพื่อป้องกันการเลือกปฏิบัติหรือการเหยียดเชื้อชาติในอนาคต โดยเริ่มใช้ในปี ค.ศ. 2023
[21]