ที่ได้ชื่อว่าหมวกโปรตุเกสหรือเรือรบโปรตุเกส เนื่องจากรูปร่างคล้ายหมวกของทหารเรือชาวโปรตุเกสในยุคศตวรรษที่ 18[3] หรือเรือรบของโปรตุเกสในยุคล่าอาณานิคมที่เรียกว่า "Man-of-war"[4]

มีรูปร่างสีฟ้าหรือสีม่วง มีหนวดยาว จัดอยู่ในวงศ์ Physaliidae และสกุล Physalia ซึ่งมีอยู่ด้วยกัน 2 ชนิดเท่านั้น โดยปกติจะไม่พบในน่านน้ำไทย โดยจะพบในทะเลเปิดของมหาสมุทรแอตแลนติกเหนือ, ทะเลเมดิเตอเรเนียน, มหาสมุทรแปซิฟิก และมหาสมุทรอินเดีย แต่จะอาจจะถูกกระแสน้ำพัดมาเกยตื้นหรือเข้าสู่น่านน้ำไทยได้ในบางฤดูกาล[5] หนวดที่มีเข็มพิษอาจยาวได้ถึง 30 เมตร และมีปากมากกว่าหนึ่งปาก เป็นสัตว์ที่อยู่เป็นฝูง และเป็นสัตว์ที่เกิดมาจากเอมบริโอของสัตว์ที่แตกต่างกันหลายชนิดมารวมกัน ซึ่งแต่ละตัวจะมีลักษณะเด่นและมีคุณสมบัติที่แตกต่างกันออกไป และมีพฤติกรรมอาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูง อาจมากกว่า 1,000 ตัวขึ้นไป[6]

จัดเป็นแมงกะพรุนชนิดที่มีพิษร้ายแรงที่สุดในโลก เทียบเท่าแมงกะพรุนกล่องหรือแมงกะพรุนอิรุคันจิ และเป็นสัตว์ชนิดหนึ่งที่มีพิษร้ายแรงที่สุดในโลกด้วย ซึ่งพิษนั้นจะทำลายระบบประสาท ผิวหนัง หัวใจ เมื่อถูกต่อยจะมีอาการปวดแสบปวดร้อนอย่างมาก ส่วนใหญ่ผู้ที่โดนพิษจะช็อค และหัวใจล้มเหลวก่อนที่จะกลับเข้าถึงฝั่ง วิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้นได้แก่ล้างแผลด้วยน้ำทะเล ใช้วัสดุแข็งเขี่ยหนวดออก ห้ามถูหรือนวดบาดแผล จากนั้นรีบนำส่งโรงพยาบาล[7]

และแม้จะมีพิษร้ายแรง แต่แมงกะพรุนไฟหมวกโปรตุเกสก็ยังตกเป็นอาหารของทากทะเลหรือทากเปลือยบางชนิด โดยที่เข็มพิษของแมงกะพรุนไม่สามารถทำอันตรายทากทะเลได้[6]