แม่น้ำบีอาส (
อังกฤษ: Beas River;
ฮินดี: ब्यास;
ปัญจาบ: ਬਿਆਸ) เป็นแม่น้ำทางตอนเหนือของ
ประเทศอินเดีย เป็นหนึ่งในแม่น้ำใหญ่ทั้งห้าสาย (ปัญจนที) ของ
ภูมิภาคปัญจาบและเป็นแม่น้ำสาขาของ
แม่น้ำสินธุ มีความยาวรวม 470 กิโลเมตร (290 ไมล์) มีพื้นที่ลุ่มน้ำกว้างถึง 20,303 ตารางกิโลเมตร (7,839 ตารางไมล์)
[1] แม่น้ำบีอาสมีต้นน้ำอยู่ทางทิศใต้ของช่องเขาโรห์ตัง (Rohtang Pass) ใน
เทือกเขาหิมาลัย รัฐหิมาจัลประเทศ ตัดผ่านเขตมัณฑี (Mandi) และเข้าเขตกางครา (Kangra) ก่อนจะอ้อมเนินเขาศิวาลิกในเมืองโหศยารปุระ (Hoshiarpur) และไหลผ่านเป็นพรมแดนระหว่างเมือง
อมฤตสาร์กับเมืองกปูรถลา (Kapurthala) ไปบรรจบกับ
แม่น้ำสตลุชที่พื้นที่ทางตะวันตกเฉียงใต้ของเมืองกปูรถลา
[2] แม่น้ำบีอาสเป็นแม่น้ำสายหนึ่งใน
สนธิสัญญาแม่น้ำสินธุ ซึ่งเป็นข้อตกลงด้านทรัพยากรน้ำระหว่างอินเดียกับ
ปากีสถาน[3]ใน
พระเวทเรียกแม่น้ำบีอาสว่า "อรชิกิยา" (Arjikiya) อินเดียโบราณเรียก "วิปาศา" (Vipasha) และกรีกโบราณเรียก "ฮิฟาซิส" (Hyphasis)
[4] ในปีที่ 326 ก่อนคริสต์ศักราช หลังการต่อต้านของกองทหาร
พระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชทรงกำหนดให้แม่น้ำสายนี้เป็นพรมแดนด้านตะวันออกสุดของจักรวรรดิของพระองค์ และทรงสั่งให้สร้างแท่นบูชาสิบสองแห่งเพื่อระลึกถึงการขยายพระราชอำนาจ
[5][6] ช่วงศตวรรษที่ 20 แม่น้ำบีอาสมีบทบาทในด้านการ
ชลประทานและการผลิตไฟฟ้าจากกระแสน้ำ มีการสร้างเขื่อนสองแห่งคือเขื่อนพอง (Pong Dam) และเขื่อนแพนโดห์ (Pandoh Dam) เพื่อใช้ประโยชน์จากแม่น้ำสายนี้
[7][8]เมื่อวันที่ 8 มิถุนายน ค.ศ. 2014 เกิดเหตุกลุ่มนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตร์จากสถาบันแห่งหนึ่งใน
ไฮเดอราบาดและผู้นำเที่ยวถูกกระแสน้ำในแม่น้ำบีอาสพัดพา จนมีผู้เสียชีวิต 25 ราย คาดว่าสาเหตุมาจากการปล่อยน้ำจากเขื่อนลาร์จิ (Larji Dam) โดยไม่ได้มีการประกาศเตือน
[9]