แม่น้ำสตลุช
แม่น้ำสตลุช

แม่น้ำสตลุช

แม่น้ำสตลุช (อังกฤษ: Sutlej River, Satluj River; ปัญจาบ: ਸਤਲੁਜ; สันสกฤต: शतद्रु (ศตทรุ)) เป็นแม่น้ำในประเทศอินเดียและปากีสถาน เป็นแม่น้ำที่ยาวที่สุดและอยู่ทางตะวันออกสุดของบรรดาแม่น้ำห้าสาย (ปัญจนาที) ของภูมิภาคปัญจาบ[1][2] และเป็นแม่น้ำสาขาของแม่น้ำสินธุ มีความยาวประมาณ 1,500 กิโลเมตร (932 ไมล์) มีต้นน้ำอยู่ที่ทะเลสาบรากษสตาล (Lake Rakshastal) ทางใต้ของเขาไกรลาสในทิเบต ก่อนจะไหลไปทางตะวันตกเฉียงเหนือเป็นระยะทาง 260 กิโลเมตร (160 ไมล์) เข้าประเทศอินเดียทางช่องเขาชิปกีลา (Shipki La) แล้วไหลลงมาทางตะวันตกเฉียงใต้เป็นระยะทาง 360 กิโลเมตร (220 ไมล์) ไปรวมกับแม่น้ำบีอาส ที่ใกล้เมืองมาคู (Makhu) รัฐปัญจาบ แม่น้ำสายนี้จะไหลเข้าประเทศปากีสถานต่อไปเพื่อไปรวมกับแม่น้ำจนาพ กลายเป็นแม่น้ำปันชนัทที่ตำบลพหาวัลปุระ (Bahawalpur) แคว้นปัญจาบ และไหลไปรวมกับแม่น้ำสินธุในที่สุด[3]ในสมัยโบราณหุบเขาแม่น้ำสตลุชตอนต้นถูกเรียกว่า หุบเขาครุฑ โดยชาวจางจุง (Zhangzhung) ซึ่งอาศัยอยู่ในทิเบตตะวันตก ซากปรักหักพังของเมืองจางจุงยังคงพบเห็นได้ในปัจจุบัน ชาวกรีกโบราณเรียกแม่น้ำสตลุชว่า "ซาราดรอส" (Zaradros)[4]แม่น้ำสตลุชเป็นหนึ่งในแม่น้ำที่อยู่ในสนธิสัญญาแม่น้ำสินธุ ซึ่งเป็นข้อตกลงด้านทรัพยากรน้ำระหว่างอินเดียกับปากีสถาน[5] อินเดียสร้างเขื่อนหลายแห่ง เช่น เขื่อนภาขรา (Bhakra Dam) โรงไฟฟ้าพลังน้ำคาร์ชัมวังทู (Karcham Wangtoo Hydroelectric Plant) และเขื่อนนาถปาฌากรี (Nathpa Jhakri Dam) เพื่อใช้ประโยชน์ในการผลิตกระแสไฟฟ้า อินเดียเคยมีโครงการที่จะขุดคลองความยาว 214 กิโลเมตร (133 ไมล์) เพื่อเชื่อมแม่น้ำสตลุชกับแม่น้ำยมุนา[6] (คนละสายกับแม่น้ำยมุนาในบังกลาเทศ)