โซเฟีย (/ˈsoʊfiə,_ˈsɒfʔ,_soʊˈfiːə/ SOH-fee-ə-,_-SOF;[12][13] บัลแกเรีย: София,[14][15]) เป็นเมืองหลวงและเมืองใหญ่ที่สุดของประเทศบัลแกเรีย นครตั้งอยู่บริเวณตีนภูเขาวีตอชาทางภาคตะวันตกของประเทศ และตั้งอยู่บริเวณศูนย์กลางของคาบสมุทรบอลข่าน จึงถือเป็นนครทางผ่านที่สำคัญบนเส้นทางระหว่างทะเลดำกับทะเลเอเดรียติก นอกจากนี้ นครยังตั้งอยู่ใกล้กับทะเลอีเจียน[16][17]โซเฟียเป็นนครที่มีประชากรมากเป็นอันดับที่ 13 ของสหภาพยุโรป สภาพภูมิประเทศล้อมรอบด้วยภูเขาวีตอชาทางทิศใต้ ภูเขาลิวลินทางทิศตะวันตก และเทือกเขาบอลข่านทางทิศเหนือ ทำให้โซเฟียเป็นเมืองหลวงที่มีระดับความสูงมากเป็นอันดับที่สองของทวีปรองจากมาดริด ตัวนครตั้งอยู่ริมแม่น้ำอิสการ์และมีแหล่งน้ำแร่หลายแห่ง รวมถึงโรงอาบน้ำแร่กลางโซเฟีย นครมีสภาพภูมิอากาศชื้นภาคพื้นทวีป โซเฟียเป็นที่ตั้งของมหาวิทยาลัย สถาบันทางวัฒนธรรม และบริษัทพาณิชย์ที่สำคัญของประเทศ[18] นครได้รับสมญาว่าเป็น "สามเหลี่ยมแห่งขันติทางศาสนา"[19] ทั้งนี้เป็นเพราะนครมีศาสนสถานที่สำคัญของทั้งสามศาสนา ได้แก่ โบสถ์นักบุญเนเดลยา (คริสต์), มัสยิดบันยา บาชิ (อิสลาม) และธรรมศาลาโซเฟีย (ยูดาห์)โซเฟียติด 1 ใน 10 สถานที่ที่เหมาะแก่การเริ่มต้นธุรกิจที่ดีที่สุดในโลก โดยเฉพาะในด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ[20] นอกจากนี้ ยังเป็นเมืองหลวงซึ่งมีค่าใช้จ่ายจับต้องได้ที่มีนักท่องเที่ยวมากที่สุดใน ค.ศ. 2013[21] ใน ค.ศ. 1979 โบสถ์บอยานาในโซเฟียได้รับการขึ้นทะเบียนให้เป็นแหล่งมรดกโลก โบสถ์นี้ถือเป็นสัญลักษณ์ของนิกายออร์โธด็อกซ์ในบัลแกเรีย มันเคยถูกทำลายในช่วงจักรวรรดิบัลแกเรียที่ 2 โซเฟียเป็นที่ตั้งของโรงละครโอเปราและบัลเลต์แห่งชาติ, วังวัฒนธรรมแห่งชาติ, สนามกีฬาแห่งชาติวาซิล เลฟสกี, โรงละครแห่งชาติอิวัน วาซอฟ, พิพิธภัณฑสถานโบราณคดีแห่งชาติ และอัฒจันทร์เซอร์ดิกา จึงทำให้นครเป็นศูนย์กลางทางวัฒนธรรมของยุโรปตะวันตก หอศิลป์สังคมนิยมในโซเฟียแสดงประติมากรรมและจิตรกรรมซึ่งทำให้ผู้เข้าชมได้เข้าใจถึงชีวิตในยุคสังคมนิยมบัลแกเรีย[22]ประชากรในโซเฟียลดลงจาก 70,000 คนในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18 ต่อมาลดลงสู่ 19,000 คนใน ค.ศ. 1870 และลดลงสู่ 11,649 คนใน ค.ศ. 1878 แต่หลังจากนั้น ประชากรก็กลับมาเพิ่มขึ้น[23] จนในปัจจุบัน โซเฟียมีประชากร 1.24 ล้านคน[9] ในพื้นที่ 492 ตารางกิโลเมตร[24] หากนับพื้นที่เขตเมืองที่ล้อมรอบ (จังหวัดนครหลวงโซเฟียและบางส่วนของจังหวัดโซเฟียกับจังหวัดเปอร์นิก) เข้าไปด้วยแล้ว จะมีประชากร 1.54 ล้านคน[10] ในพื้นที่ 5,723 ตารางกิโลเมตร ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 5.16 ของพื้นที่ทั้งประเทศ[7] พื้นที่ปริมณฑลของโซเฟียใช้เวลาหนึ่งชั่วโมงในการเดินทางผ่าน โดยมีถนนสายหนึ่งเชื่อมต่อกับเมืองดีมีตรอฟกราดในประเทศเซอร์เบีย[25] ปริมณฑลแห่งนี้ไม่เหมือนกับแห่งอื่น ๆ ในทวีปยุโรป เพราะมันไม่ถูกจัดว่าเป็นปริมณฑลทางการ แต่เป็นเพียงปริมณฑล "เชิงจำกัด" เท่านั้น[26] ภูมิภาคปริมณฑลของโซเฟียมีประชากร 1.67 ล้านคน[11]