โพสพ บ้างเรียก โพสี[1] ภาษาถิ่นพายัพและอีสานว่า โคสก[2][3] หรือ เสื้อนา เสื้อไร่[4] ภาษาไทลื้อว่า ย่าขวัญข้าว[5] ภาษากะเหรี่ยงว่า ภี่บือโหย่[6] หรือ ผีบือโย[7] ภาษามลายูปัตตานีว่า มะฮียัง (Mak Hiang)[8] เป็นเทพเจ้าแห่งข้าวตามคติความเชื่อของไทย[9] โพสพตามความเชื่อแต่เดิมเป็นเทวสตรี แต่ภายหลังได้มีคติปรากฏเป็นบุรุษเพศคู่กัน มีปลาเป็นพาหนะ[1]นอกจากนี้ยังปรากฏใน โคลงทวาทศมาส ออกนามว่า "พระไพศภ" "พระไพศพ" หรือ "พระไพสพ"[1] และปรากฏอยู่ในพระอัยการเบ็ดเสร็จ ในกฎหมายตราสามดวง ในช่วงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ที่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชโปรดเกล้าให้ชำระ[4]