สาเหตุ ของ การก่อการกำเริบของประชาชนในยุโรปช่วงปลายสมัยกลาง

มิเชเล ดิ ลันโด หน้าตึกศาลยุติธรรม (Gonfaloniere of Justice) ที่ฟลอเรนซ์ในการปฏิวัติของสมาคมช่างแห่งฟลอเรนซ์

สาเหตุสำคัญห้าสาเหตุที่ทำให้เกิดการก่อความไม่สงบก็ได้แก่ 1) ช่องว่างที่เพิ่มขึ้นระหว่างคนจนและคนรวย, 2) รายได้ที่ลดลงของผู้มีฐานะดี, 3) ภาวะเงินเฟ้อและภาษีที่เพิ่มขึ้น, 4) วิกฤติกาลภายนอกที่รวมทั้งความอดอยาก, โรคระบาด และสงคราม และ 5) ความกดดันจากสถาบันศาสนา

คนจนและคนรวย

สาเหตุแรกก็เกิดจากช่องว่างระหว่างฐานะทางเศรษฐกิจของคนจนและคนรวยที่กว้างขึ้นทุกที ที่มีรากฐานมาจากคริสต์ศตวรรษที่ 12 ในการที่ชนชั้นเจ้านายหรือขุนนางสร้างสิ่งแวดล้อมที่บ่งถึงความเป็นชนชั้นที่แตกต่างและเหนือกว่าผู้อื่นในการแต่งตัว, การปฏิบัติตัว, กิริยา, ความเป็นอยู่ และการศึกษา เมื่อมาถึงคริสต์ศตวรรษที่ 14 ชนชั้นเจ้านายหรือขุนนางก็กลายเป็นชนชั้นที่แตกต่างจากชนชั้นที่ถือว่าเป็น “ชนชั้นต่ำ” โดยสิ้นเชิง

ในบรรดาผู้อยู่อาศัยในเมืองการค้าขายอย่างเสรีก็กว้างไกลขึ้นจนทำให้เกิดชาวเมืองที่เป็น“ชนชั้นต่ำ”ที่มักจะก่อความไม่สงบในเวลาที่ข้าวยากหมากแพง ชนชั้นผู้ฝึกงานที่ไม่มีเงินพอที่จะซื้อการเป็นช่างเต็มตัวจากสมาคมช่างที่มีการควบคุมอย่างเหนียวแน่นก็เกิดความไม่พอใจและถ้าเป็นเมืองมหาวิทยาลัยบางครั้งก็จะชักชวนให้นักศึกษาเข้าร่วมในการก่อความไม่สงบด้วย

ภาวะเงินเฟ้อ

สาเหตุที่สองมาจากการที่ชนชั้นขุนนางที่มีรายได้ลดลง ภายในปี ค.ศ. 1285 ภาวะเงินเฟ้อก็ยิ่งเพิ่มมากขึ้นซึ่งส่วนหนึ่งมาจากการขยายตัวของประชากรและขุนนางคิดค่าเช่าที่คงตัวตามระบบที่ทำกันมา เมื่อราคาสินค้าสูงตัวขึ้นเพราะภาวะเงินเฟ้อรายได้ของขุนนางจึงไม่ได้เพิ่มตามขึ้นไปด้วยหรืออาจจะลดลงด้วยซ้ำเมื่อคำนวณกับค่าเงินเฟ้อ สิ่งที่ทำให้สถานการณ์เลวร้ายลงคือความเคยชินกับการใช้ชีวิตที่ฟุ่มเฟือยที่ทำให้ต้องใช้เงินเพิ่มขึ้น ซึ่งขุนนางก็ทำโดยการขึ้นค่าเช่าโดยไม่ถูกต้อง, ฉ้อโกง, ขโมย หรือบางครั้งก็ใช้กำลังในการนำมาซึ่งสิ่งที่ต้องการ

ภาษี

สาเหตุประการที่สามคือพระมหากษัตริย์ต้องการเงินไปในการต่อสู้ในสงครามซึ่งทำโดยการลดค่าเงินโดยการตีเหรียญกษาปณ์เงินและทองด้วยโลหะที่มีค่าน้อยกว่า ซึ่งเป็นผลทำให้เกิดสภาวะเงินเฟ้อซึ่งต้องทำให้เก็บภาษีสูงขึ้น

สถานการณ์ภายนอก

วิกฤติกาลในคริสต์ศตวรรษที่ 14 ต่าง ๆ ที่รวมทั้งความอดอยาก (Great Famine), โรคระบาด และสงคราม เป็นปัจจัยอีกประการหนึ่งที่เพิ่มความกดดันให้แก่สถานการณ์ยิ่งขึ้นแก่ผู้มีฐานะลำบากอยู่แล้ว โรคระบาดครั้งใหญ่ลดจำนวนประชากรของยุโรปที่เป็นผู้ใช้แรงงานในการสร้างความมั่งคั่งลงไปเป็นจำนวนมาก

ศาสนา

สาเหตุประการสุดท้ายคือคำสอนของลัทธิฟรานซิสคันที่กล่าวว่าอสังหาริมทรัพย์, ความมั่งคั่ง และความไม่เท่าเทียมกันเป็นสิ่งที่ขัดต่อคำสอนของพระเจ้า ปรัชญาที่ว่านี้แสดงให้เห็นอย่างชัดเจนในคำเทศนาของจอห์น บอลล์ (John Ball) ระหว่างการปฏิวัติชาวนาในอังกฤษที่กล่าวว่า “When Adam delved and Eve span, who was then the gentleman?” หรือที่ว่า “ทุกคนเท่าเทียมกันในสายตาของพระเจ้า” ซึ่งเป็นการเรียกร้องความเท่าเทียมกันในสังคมที่ไม่มีใครที่อยู่เหนือกว่าผู้ใด

ใกล้เคียง

การก่อการกำเริบ 8888 การก่อการกำเริบคอมมิวนิสต์ในประเทศไทย การก่อการกำเริบคอมมิวนิสต์ในประเทศมาเลเซีย (ค.ศ. 1968–1989) การก่อการร้าย การก่อการกำเริบในลาว การก่อการกำเริบวอร์ซอ การก่อการกำเริบฮุกบาลาฮับ การก่อเทือกเขา การก่อสร้าง การก่อการกำเริบควังจู