ปาปัวนิวกินี

ปาปัวนิวกินี หนึ่งในประเทศเครือจักรภพแห่งชาติ เป็นประเทศผู้สังเกตการณ์กลุ่มภูมิภาคอาเซียนนับแต่ พ.ศ. 2519 ก่อนหน้าประเทศสมาชิกอาเซียนที่มิได้เป็นสมาชิกก่อตั้งเสียอีก ข้อเท็จจริงที่ว่าปาปัวนิวกินีเป็นประเทศนอกเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ แต่ได้รับสถานะผู้สังเกตการณ์ เพราะการรับรองปาปัวนิวกินีมีก่อนการใช้บังคับการตัดสินใจใน พ.ศ. 2526 ซึ่งจำกัดให้เฉพาะประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เท่านั้นจึงจะสามารถเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มภูมิภาคได้

ระหว่างการประชุมรัฐมนตรีอาเซียนครั้งที่ 29 ซึ่งจัดขึ้นในกรุงจาการ์ตา ใน พ.ศ. 2539 รัฐมนตรีต่างประเทศปาปัวนิวกินี Kilroy Genia แสดงความปรารถนาของปาปัวนิวกินีในการเสริมสร้างปฏิสัมพันธ์กับอาเซียน โดยเสนอว่าปาปัวนิวกินีจะขอเป็นสมาชิกประเภทสมทบถาวรของอาเซียน[19] นายกรัฐมนตรีคนปัจจุบันของปาปัวนิวกินี Michael Somare ชี้ระหว่างการเดินทางเยือนฟิลิปปินส์ใน พ.ศ. 2552 ว่า ประเทศของเขาพร้อมและสามารถเติมเต็มข้อกำหนดสมาชิกภาพในการรวมกลุ่มภูมิภาค[20]

ที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ค่อนข้างขวางกั้นการสมัครเข้าเป็นสมาชิกอาเซียนของปาปัวนิวกินี แม้จะตั้งอยู่ไม่ห่างจากกรุงจาการ์ตา อันเป็นที่ตั้งของสำนักงานใหญ่อาเซียน มากไปกว่าตอนเหนือของพม่า แต่ในทางภูมิศาสตร์ ปาปัวนิวกินีมิใช่ส่วนหนึ่งของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือทวีปเอเชีย เมื่อปาปัวนิวกินีได้รับสถานะผู้สังเกตการณ์เมื่อ พ.ศ. 2519 อาเซียนก็ได้รับรองว่าปาปัวนิวกินีมีภูมิภาคการเมืองและเศรษฐกิจเดียวกับสมาชิกอาเซียน และเชื่อมโยงกันทางภูมิศาสตร์ เพราะปาปัวนิวกินีกินพื้นที่ครึ่งหนึ่งของเกาะนิวกินีขนาดใหญ่ ซึ่งอีกครึ่งหนึ่งของเกาะเป็นที่ตั้งของจังหวัดปาปัวและปาปัวตะวันตกของอินโดนีเซีย นับแต่นั้น ปาปัวนิวกินีก็รอคอยนาน 35 ปีที่จะกลายเป็นสมาชิกเต็มตัว

ติมอร์-เลสเต

เมื่อเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2554 ติมอร์-เลสเตได้ยื่นคำร้องขอเป็นสมาชิกอาเซียน[21] ซึ่งเป็นท่าทีที่ได้รับการสนับสนุนจากอินโดนีเซีย[22]

ติมอร์-เลสเตซึ่งได้รับเอกราชเมื่อ พ.ศ. 2545 ได้ปรากฏต่อสาธารณะเป็นครั้งแรกในการแข่งขันซีเกมส์ นับแต่ พ.ศ. 2546 ได้รับเชิญเข้าร่วมการประชุมอาเซียนว่าด้วยความร่วมมือด้านการเมืองและความมั่นคงในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิกเป็นครั้งแรกใน พ.ศ. 2548 ทำให้เป็นประเทศที่ 25 ที่เข้าร่วมการประชุมดังกล่าว อุปสรรคสำคัญของติมอร์-เลสเตคือ การรักษาสถานทูตในทุกประเทศสมาชิกอาเซียน จากสมาชิกในความร่วมมือภูมิภาคปัจจุบัน 10 ประเทศ แต่ติมอร์-เลสเตยังมีสถานทูตในสี่ประเทศเท่านั้น[23] ประธานาธิบดีติมอร์-เลสเต ฌูแซ รามุช-ออร์ตา หวังว่าจะได้รับสมาชิกภาพก่อน พ.ศ. 2555[24]

บังกลาเทศ

ลาวสนับสนุนให้บังกลาเทศเข้ามาเป็นประเทศผู้สังเกตการณ์ในอาเซียน[25]