เมนูนำทาง
การทับศัพท์ภาษาฮินดี หลักทั่วไป1. หลักเกณฑ์นี้ใช้ถ่ายเสียงภาษาฮินดีที่เขียนด้วยอักษรโรมันตามระบบการเทียบคำอักษรโรมันที่นิยมใช้กันมากที่สุดในการเขียนตำราและเอกสารทางวิชาการ ซึ่งมีการใช้เครื่องหมายเสริมสัทอักษร (diacritical mark) กำกับตัวอักษรเพื่อจำแนกความแตกต่างของอักษรแต่ละตัวได้ชัดเจน เป็นหลักในการจัดทำ
2. การเทียบเสียงสระและพยัญชนะตามหลักเกณฑ์นี้ยึดภาษาฮินดีที่มีรากศัพท์มาจากภาษาบาลีและสันสกฤตเป็นหลัก ซึ่งเรียกว่าเป็น "สระและพยัญชนะในระบบ" แต่เนื่องจากภาษาฮินดีซึ่งใช้กันอยู่ในปัจจุบันได้รับอิทธิพลจากภาษาอาหรับ เปอร์เซีย และภาษาอื่น ๆ ด้วย หลักเกณฑ์นี้จึงได้เทียบเสียงสระและพยัญชนะที่มาจากภาษาอื่น ๆ นั้นไว้ด้วย และเรียกว่าเป็น "สระหรือพยัญชนะนอกระบบ" แต่เทียบไว้เฉพาะที่พบบ่อยเท่านั้น
3. ภาษาฮินดีที่เขียนด้วยอักษรโรมันมีทั้งที่เขียนตามระบบที่ใช้ตัวอักษรโรมันตามหลักเกณฑ์ข้อ 1. และที่ไม่ใช้เครื่องหมายเสริมสัทอักษรกำกับตัวอักษรเนื่องจากไม่สะดวกในการพิมพ์หรือเขียน การทับศัพท์จากอักษรโรมันที่ไม่มีเครื่องหมายเสริมสัทอักษรจึงอาจคลาดเคลื่อนจากศัพท์ในภาษาฮินดีไปบ้าง
4. คำบางคำในภาษาฮินดีที่เขียนด้วยอักษรโรมันเป็นคำที่เขียนตามการออกเสียงของชาวยุโรปและเป็นคำที่ใช้กันทั่วไป เช่น Delhi, Bangalore, Shillong การทับศัพท์คำเหล่านี้ให้ใช้หลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาอังกฤษแทนหลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาฮินดี
5. การทับศัพท์ภาษาฮินดีตามหลักเกณฑ์นี้ได้แสดงไว้ 3 รูปแบบ คือ
5.1 ทับศัพท์แบบคงรูป หมายถึงการทับศัพท์แบบตรงตามรูปศัพท์เดิมโดยใช้เครื่องหมายพินทุด้วย เพื่อให้ถอดกลับเป็นอักษรโรมันหรืออักษรเทวนาครีได้ถูกต้องและออกเสียงได้ใกล้เคียงกับคำเดิม การทับศัพท์รูปแบบนี้เหมาะสำหรับใช้ในหนังสือหรือเอกสารทางวิชาการ5.2 ทับศัพท์แบบปรับรูป หมายถึงการทับศัพท์โดยปรับให้เข้ากับอักขรวิธีไทย เช่น มีการประวิสรรชนีย์ท้ายคำหรือใส่เครื่องหมายทัณฑฆาต เพื่อให้ออกเสียงได้ง่ายและรูปคำกลมกลืนกับภาษาไทย5.3 ภาษาไทยใช้ หมายถึงคำที่มีใช้อยู่ในภาษาไทยแล้ว ซึ่งส่วนใหญ่เป็นคำที่มาจากภาษาบาลีสันสกฤต คำเหล่านี้ควรใช้ต่อไปตามเดิม คำบาลีสันสกฤตที่ไทยนำมาใช้ในภาษาไทยได้มีการเปลี่ยนแปลงหลายลักษณะ เช่น5.3.1 แผลงพยัญชนะ ฏ เป็น "ฎ", ต เป็น "ด", ป เป็น "บ" และ ว เป็น "พ" เช่นอักษรโรมัน ṭīka tej pātāl Vārāṇasī | ทับศัพท์ (แบบคงรูป) ฏีกา เตช ปาตาล วาราณสี | ทับศัพท์ (แบบปรับรูป) ฏีกา เตชะ ปาตาละ วาราณสี | ภาษาไทยใช้ ฎีกา เดชะ, เดช บาดาล พาราณสี |
อักษรโรมัน bahu dev muni vīthi | ทับศัพท์ (แบบคงรูป) พหุ เทว มุนิ วีถิ | ทับศัพท์ (แบบปรับรูป) พหุ เทวะ มุนิ วีถิ | ภาษาไทยใช้ พหู เทวา มุนี วิถี |
อักษรโรมัน madhyasth Nārāyaṇ pūrṇ śabd | ทับศัพท์ (แบบคงรูป) มธฺยสฺถ นารายณ ปูรฺณ ศพฺท | ทับศัพท์ (แบบปรับรูป) มัธยัสถะ นารายณะ ปูรณะ ศัพทะ | ภาษาไทยใช้ มัธยัสถ์ นารายณ์ บูรณ์ ศัพท์ |
6. การเทียบเสียงสระและพยัญชนะให้ถือตามตารางเทียบเสียงสระภาษาฮินดีและตารางเทียบเสียงพยัญชนะภาษาฮินดี
7. การเรียงสระและพยัญชนะในภาษาฮินดีที่ใช้ในตารางเทียบเสียงตามหลักเกณฑ์นี้ เรียงตามลำดับอักษรโรมัน
8. สระและพยัญชนะภาษาฮินดีที่เขียนด้วยอักษรโรมัน มีดังนี้
สระและพยัญชนะในระบบสระในระบบ:a = –ะ, –ั | ā = –า | i = –ิ | ī = –ี | u = –ุ |
ū = –ู | ṛ (เมื่ออยู่ต้นคำหรือตามหลังพยัญชนะ) = ฤ | |||
e = เ– | ai = ไ– | o = โ– | o (ตามหลังสระ) = ว | au = เ–า |
วรรค ก (กะ): | k = ก (กะ) | kh = ข (ขะ) | g = ค (คะ) | gh = ฆ (ฆะ) | ṅ = ง (งะ) |
วรรค จ (จะ): | c = จ (จะ) | ch = ฉ (ฉะ) | j = ช (ชะ) | jh = ฌ (ฌะ) | ñ = ญ (ญะ) |
วรรค ฏ (ฏะ): | ṭ = ฏ (ฏะ) | ṭh = ฐ (ฐะ) | ḍ = ฑ (ฑะ) | ḍh= ฒ (ฒะ) | ṇ = ณ (ณะ) |
วรรค ต (ตะ): | t = ต (ตะ) | th = ถ (ถะ) | d = ท (ทะ) | dh = ธ (ธะ) | n = น (นะ) |
วรรค ป (ปะ): | p = ป (ปะ) | ph = ผ (ผะ) | b = พ (พะ) | bh = ภ (ภะ) | m = ม (มะ) |
อวรรค (เศษวรรค): | y = ย (ยะ) | r = ร (ระ) | l = ล (ละ) | v = ว (วะ) | ś = ศ (ศะ) |
ṣ = ษ (ษะ) | s = ส (สะ) | h = ห (หะ) |
ṁ (ใช้แทนจันทรพินทุ) = ง | ṃ (ใช้แทนอนุสวาร) = ง | ḥ = ห์ |
āī = –าย, –าอี | iā = เ–ีย, –ยา | u = –ุ |
q = ก | kh = ข | g̱ = ค | z = ซ | d = ด |
b = บ | f = ฟ | ṛ = ร | ṛh = รฺห | h = ห, ฮ |
9. การใช้เครื่องหมายพินทุ ใช้ในการทับศัพท์แบบคงรูป โดยใส่ไว้ใต้พยัญชนะไทยที่ถอดมาจากพยัญชนะโรมันที่ไม่มีสระกำกับ เช่น
อักษรโรมัน candra jhānsī | ทับศัพท์ (แบบคงรูป) จนฺทฺระ ฌานฺสี | ทับศัพท์ (แบบปรับรูป) จันทระ ฌานสี | ภาษาไทยใช้ จันทร์, จันทรา – |
อักษรโรมัน karm pātāl | ทับศัพท์ (แบบคงรูป) กรฺม ปาตาล | ทับศัพท์ (แบบปรับรูป) กรรมะ ปาตาละ | ภาษาไทยใช้ กรรม บาดาล |
อักษรโรมัน brahmacārin samrāṭ | ทับศัพท์ (แบบคงรูป) พฺรหฺมจารินฺ สมฺราฏฺ | ทับศัพท์ (แบบปรับรูป) พรหมจาริน สัมราฏ | ภาษาไทยใช้ –– |
10. การใช้เครื่องหมายทัณฑฆาต ใช้ในการทับศัพท์แบบปรับรูปในคำที่เป็นคำนอกระบบ (ไม่ได้มาจากภาษาบาลีและสันสกฤต) โดยใส่บนพยัญชนะที่ไม่ต้องการให้ออกเสียง เช่น
อักษรโรมัน bādshāh Kutubminār | ทับศัพท์ (แบบคงรูป) บาดฺชาหฺ กุตุบฺมินารฺ | ทับศัพท์ (แบบปรับรูป) บาดชาห์ กุตุบมินาร์ | ภาษาไทยใช้ –– |
11. การประวิสรรชนีย์ท้ายคำ ใช้ในการทับศัพท์แบบคงรูปและปรับรูป ดังนี้
11.1 ใช้ทับศัพท์สระ a เมื่ออยู่ท้ายคำทั้งแบบคงรูปและปรับรูป เช่นอักษรโรมัน mantra śiṣya | ทับศัพท์ (แบบคงรูป) มนฺตฺระ ศิษฺยะ | ทับศัพท์ (แบบปรับรูป) มันตระ ศิษยะ | ภาษาไทยใช้ มนตร์ ศิษย์ |
อักษรโรมัน pūrṇ saṃsār | ทับศัพท์ (แบบคงรูป) ปูรฺณ สงฺสาร | ทับศัพท์ (แบบปรับรูป) ปูรณะ สังสาระ | ภาษาไทยใช้ บูรณ์ สงสาร, สังสาร (วัฏ) |
เมนูนำทาง
การทับศัพท์ภาษาฮินดี หลักทั่วไปใกล้เคียง
การทัพนอร์เวย์ การทัพกัลลิโพลี การทัพมาลายา การทับศัพท์ การทัพปราบตั๋งโต๊ะ การทัพหมู่เกาะโซโลมอน การทัพตามแนวชายแดนจีน-พม่า การทัพอัลอันฟาล การทัพกัวดัลคะแนล การทัพปราบอ้วนสุดแหล่งที่มา
WikiPedia: การทับศัพท์ภาษาฮินดี http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2548/00... http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2550/E/...