การอ้างว่าเป็นความผิดของรัสเซีย

ทางการยูเครนกล่าวว่ากองกำลังรัสเซียเป็นฝ่ายทำลายเขื่อนกาคอว์กา[42][43] อุกร์ฮีดรอแอแนร์ฮอ (บริษัทผลิตไฟฟ้าพลังน้ำของยูเครน) ระบุว่าเขื่อน "เสียหายโดยสิ้นเชิง" หลังการระเบิดจากภายในห้องเครื่องและไม่สามารถซ่อมแซมฟื้นฟูได้ เจ้าหน้าที่ของยูเครนกล่าวว่ารัสเซียทำลายเขื่อน "จากความตื่นตระหนก" เพื่อชะลอแผนการรุกโต้ตอบของยูเครน[44][45]

ยูเครนกล่าวโทษกองพลน้อยอิสระปืนเล็กยาวยานยนต์ที่ 205 ของรัสเซีย (ซึ่งตั้งอยู่ที่เมืองนอวากาคอว์กา) ว่าเป็นผู้ระเบิดเขื่อน[46] ในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2565 ช่องเทเลแกรมของกองพลน้อยดังกล่าวขู่ว่าได้ติดตั้งระเบิดไว้ที่เขื่อนและจะระเบิดเขื่อนเสียหากกองกำลังยูเครนพยายามข้ามแม่น้ำนีเปอร์มา นอกจากนี้ยังแนะนำให้กองกำลังรัสเซียอยู่ในที่ปลอดภัยด้วย[47]

เมื่อวันที่ 9 มิถุนายน ช่องเทเลแกรมของหน่วยความมั่นคงยูเครนได้เผยแพร่คลิปเสียงคลิปหนึ่งที่ได้จากการดักฟังการสนทนาทางโทรศัพท์ โดยระบุว่าคลิปนั้นบ่งชี้ว่ากลุ่มก่อวินาศกรรมของรัสเซียเป็นผู้ทำลายเขื่อนกาคอว์กา การสนทนาดังกล่าวเกิดขึ้นระหว่างชาย 2 คนที่น่าจะเป็นทหารรัสเซีย หนึ่งในนั้นกล่าวว่ารัสเซียตั้งใจที่จะโจมตีเขื่อนเพื่อ "ข่มขวัญ [ชาวยูเครน]" แต่ "มันไม่เป็นไปตามแผน และ [กลุ่มก่อวินาศกรรมรัสเซียทำ] เกินกว่าที่วางแผนไว้"[48]

ดมือตรอ กูแลบา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศยูเครน วิจารณ์สื่อต่างประเทศที่นำเสนอการอนุมานสาเหตุของยูเครนและของรัสเซียให้มีน้ำหนักความน่าเชื่อถือพอกัน โดยให้เหตุผลว่านี่เป็นการยกโฆษณาชวนเชื่อขึ้นมาให้มีฐานะเท่ากับข้อเท็จจริง[49]

สถาบันเพื่อการศึกษาสงครามกล่าวว่ารัสเซียเป็นฝ่ายที่ "ได้ประโยชน์มากกว่าและชัดเจนกว่าในการทำให้น้ำท่วมฝั่งซ้าย" ถึงแม้น้ำจะท่วมที่ตั้งทางทหารบางแห่งของรัสเซียด้วยก็ตาม[34] เนื่องจากน้ำท่วมจะทำให้ลำน้ำนีเปอร์กว้างขึ้นจนเป็นอุปสรรคต่อการข้ามฝั่งของยูเครน ก่อนหน้านี้ในเดือนมิถุนายน รัสเซียได้ระบายน้ำออกจากอ่างเก็บน้ำเขื่อนเพื่อบังคับให้กลุ่มลาดตระเวนของยูเครนออกไปจากเกาะต่าง ๆ ที่อยู่ปลายน้ำ[50]

ทีมผู้เชี่ยวชาญที่ทำงานกับโกลบัลไรตส์คัมไพลอันซ์ บริษัทกฎหมายสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศในเนเธอร์แลนด์ สรุปไว้ในรายงานการสืบสวนเบื้องต้นว่ามี "ความเป็นไปได้สูง" ที่การทำลายเขื่อนกาคอว์กาจะเป็นผลจากการกระทำของรัสเซีย โดยใช้ "วัตถุระเบิดที่ติดตั้งล่วงหน้าไว้ที่จุดสำคัญภายในโครงสร้างเขื่อน"[51] รายงานดังกล่าวจัดทำโดย "ทีมยุติธรรมเคลื่อนที่" ทีมหนึ่ง ทีมยุติธรรมเหล่านี้ได้รับการจัดตั้งขึ้นเพื่อผลักดันการดำเนินงานของกลุ่มที่ปรึกษาอาชญากรรมโหดร้ายสำหรับยูเครน ซึ่งได้รับการจัดตั้งขึ้นและได้รับทุนสนับสนุนจากสหภาพยุโรป สหรัฐ และสหราชอาณาจักรเมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2565 "เพื่อให้คำแนะนำเชิงกลยุทธ์และความช่วยเหลือด้านปฏิบัติการแก่สำนักงานอัยการสูงสุดแห่งยูเครน ในการสืบสวนและดำเนินคดีอาชญากรรมที่โหดร้ายในยูเครน"[52][53][54]

ในวันที่ 15 มิถุนายน รัฐสภายุโรปประกาศว่าได้ผ่านมติประณามการทำลายเขื่อนกาคอว์กาโดยรัสเซียเมื่อวันที่ 6 มิถุนายน ด้วยถ้อยคำรุนแรงที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้[55]

การอ้างว่าเป็นความผิดของยูเครน

วลาดีมีร์ เลออนเตียฟ นายกเทศมนตรีเมืองนอวากาคอว์กาที่รัสเซียแต่งตั้ง ปฏิเสธในตอนแรกว่าเขื่อนไม่ได้รับความเสียหายโดยกล่าวว่าเป็น "เรื่องไร้สาระ" แต่ภายหลังกลับกล่าวหายูเครน[56] ดมีตรี เปสคอฟ โฆษกประจำทำเนียบประธานาธิบดีรัสเซีย ปฏิเสธข้อกล่าวหาที่ว่ารัสเซียมีส่วนเกี่ยวข้องกับการทำลายเขื่อน และกล่าวว่าเป็นการก่อวินาศกรรมจากฝ่ายยูเครน[57] สื่อของรัฐรัสเซียระบุว่าการทำลายเขื่อนเกิดจากการยิงปืนใหญ่จากเครื่องยิงจรวดหลายลำกล้องวิลคา[58]