ชั่วรุ่น (อังกฤษ: generation) หมายถึง "ทุกคนที่เกิดและมีชีวิตอยู่ในเวลาเดียวกัน โดยเรียกรวมกัน" สามารถอธิบายได้ว่าเป็น "ช่วงเวลาเฉลี่ยซึ่งมีเด็กเกิดและเติบโตขึ้น กลายเป็นผู้ใหญ่ และเริ่มมีบุตรของตนเอง โดยทั่วไปถือว่าประมาณสามสิบปี"[1] ในศัพท์ด้านเครือญาติ คำนี้เป็นคำโครงสร้างที่ใช้เรียกความสัมพันธ์ระหว่างบิดามารดากับบุตร เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า กำเนิดชีวิตจากสิ่งมีชีวิต, การสืบพันธุ์ หรือ การให้กำเนิดในวิทยาศาสตร์ชีวภาพคำว่า ชั่วรุ่น ยังมักใช้สมนัยกับคำว่า รุ่น (cohort) ในวิชาสังคมศาสตร์ ภายใต้การบัญญัตินี้หมายถึง "คนที่อยู่ในกลุ่มประชากรที่อธิบายซึ่งประสบเหตุการณ์สำคัญเดียวกันภายในช่วงเวลาหนึ่ง ๆ"[2] ชั่วรุ่นในความหมายของรุ่นการเกิดนี้ หรือเรียก "ชั่วรุ่นสังคม" มีการใช้อย่างแพร่หลายในวัฒนธรรมสมัยนิยม และเป็นพื้นฐานสำหรับการวิเคราะห์ทางสังคมวิทยา การวิเคราะห์ชั่วรุ่นอย่างจริงจังเริ่มในคริสต์ศตวรรษที่ 19 โดยถือกำเนิดจากมีความตื่นตัวต่อโอกาสเกิดการเปลี่ยนแปลงทางสังคมอย่างถาวรเพิ่มขึ้น และความคิดกบฏเยาวชนต่อระเบียบสังคมที่สถาปนาแล้ว นักวิเคราะห์บางส่วนเชื่อว่าชั่วรุ่นเป็นประเภททางสังคมหลักมูลอย่างหนึ่งในสังคม บ้างก็มองว่าความสำคัญของชั่วรุ่นมีน้อยกว่าปัจจัยอื่นอย่างชนชั้น เพศ เชื้อชาติ การศึกษา เป็นต้น