เมนูนำทาง
ชุดตัวอักษรทาจิก
รูปแบบอักษรเปอร์เซียของทาจิก ซึ่งเป็นอักษรตระกูลเซมิติก เคยใช้เขียนภาษาทาจิกมาก่อน ในรูปแบบของภาษาทาจิกเหมือนกับอักษรอาหรับ ยกเว้น ا (alef) ไม่มีสระเขียนอยู่ ถ้าต้องการแสดงสระให้ใช้เครื่องหมายเสริมสัทอักษร
| ذ | د | خ | ح | چ | ج | ث | ت | پ | ب | ا |
| /z/ | /d/ | /χ/ | /h/ | /tʃ/ | /dʒ/ | /s/ | /t/ | /p/ | /b/ | /ɔː/ |
| غ | ع | ظ | ط | ض | ص | ش | س | ژ | ز | ر |
| /ʁ/ | /ʔ/ | /z/ | /t/ | /z/ | /s/ | /ʃ/ | /s/ | /ʒ/ | /z/ | /ɾ/ |
| ی | ه | و | ن | م | ل | گ | ک | ف | ق | |
| /j/ | /h/ | /v/ | /n/ | /m/ | /l/ | /ɡ/ | /k/ | /f/ | /q/ |
อักษรละตินถูกนำมาใช้หลังจากการปฏิวัติรัสเซียในปี 1917 เพื่ออำนวยความสะดวกในการเพิ่มความรู้และระยะทางจากอิทธิพลอิสลาม ในรูปแบบแรกของรูปแบบอักษรละตินของทาจิก พบได้แต่อักษรตัวเล็ก ในปี 1926-9 ได้มีการใช้รูปแบบที่แตกต่างกันเล็กน้อยโดยชาวยิวบูโครี ซึ่งเพิ่มสามอักษรที่ไม่มีในภาษาถิ่นอื่น ů, ə̧, และ ḩ[15]
| A a | B ʙ | C c | Ç ç | D d | E e | F f | G g | Ƣ ƣ | H h | I i |
| /æ/ | /b/ | /tʃ/ | /dʒ/ | /d/ | /eː/ | /f/ | /ɡ/ | /ʁ/ | /h/ | /i/ |
| Ъ ъ | J j | K k | L l | M m | N n | O o | P p | Q q | R r | S s |
| /ˈi/ | /j/ | /k/ | /l/ | /m/ | /n/ | /ɔː/ | /p/ | /q/ | /ɾ/ | /s/ |
| Ş ş | T t | U u | Ū ū | V v | X x | Z z | Ƶ ƶ | ʼ | ||
| /ʃ/ | /t/ | /u/ | /ɵː/ | /v/ | /χ/ | /z/ | /ʒ/ | /ʔ/ |
อักษรแปลก ๆ อย่าง Ƣ เรียกว่า Gha ซึ่งใช้เขียนแทนเสียง /ɣ/ อักษรนี้สามารถเจอได้ในชุดตัวอักษรเตอร์กิกทั่วไปซึ่งพบเจอได้บ่อยในภาษาที่ไม่ใช่ภาษาสลาวิกในสหภาพโซเวียต ซึ่งใช้จนถึงช่วงท้ายของทศวรรษที่ 1930 ปัจจุบันไม่ค่อยมีการใช้งานอักษรละติน แม้ว่าจะมีการนำมาใช้ในบางกลุ่มก็ตาม[16]
อักษรซีริลลิกได้เริ่มใช้โดยสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตทาจิกในช่วงท้ายของทศวรรษที่ 1930 หลังจาก 1939 เนื้อหาที่ตีพิมพ์ในภาษาเปอร์เซียในตัวอักษรเปอร์เซียถูกห้ามจากประเทศ[17] ตัวอักษรด้านล่างนี้ได้เพิ่มเติมอักษร Щ และ Ы ในปี 1952
| А а | Б б | В в | Г г | Ғ ғ | Д д | Е е | Ё ё | Ж ж | З з | И и | Ӣ ӣ | |
| а | бе | ве | ге | ғе | де | йэ | йо | же | зе | и | ӣ, и дароз | |
| /æ/ | /b/ | /v/ | /ɡ/ | /ʁ/ | /d/ | /eː/ | /jɔː/ | /ʒ/ | /z/ | /i/ | /ˈi/ | |
| Й й | К к | Қ қ | Л л | М м | Н н | О о | П п | Р р | С с | Т т | У у | |
| йот | ке | қе | ле | ме | не | о | пе | ре | се | те | у | |
| /j/ | /k/ | /q/ | /l/ | /m/ | /n/ | /ɔː/ | /p/ | /ɾ/ | /s/ | /t/ | /u/ | |
| Ӯ ӯ | Ф ф | Х х | Ҳ ҳ | Ч ч | Ҷ ҷ | Ш ш | Ъ ъ | Э э | Ю ю | Я я | ||
| ӯ | фе | хе | ҳе | че | ҷе | ше | сакта | э | йу | йа | ||
| /ɵː/ | /f/ | /χ/ | /h/ | /tʃ/ | /dʒ/ | /ʃ/ | /ʔ/ | /eː/ | /ju/ | /jæ/ |
นอกจากอักษรพวกนี้แล้ว อักษร ц, щ และ ы สามารถพบได้ในคำยืม แม้ว่าจะถูกยกเลิกอย่างเป็นทางการในการปฏิรูปอักษรปี 1988 เช่นเดียวกับอักษร ь พร้อมกับการคัดค้านการใช้ของอักษรเหล่านี้ การปฏิรูปอักษรครั้งนี้ยังเปลี่ยนลำดับของตัวอักษรซึ่งขณะนี้ตัวอักษรที่มีเครื่องหมายกำกับตามอักษรที่ไม่มีเครื่องหมายพวกนี้ เช่น г, ғ และ к, қ ฯลฯ[18] ซึ่งได้เรียงตามรูปแบบปัจจุบันตามนี้ а б в г ғ д е ё ж з и ӣ й к қ л м н о п р с т у ӯ ф х ҳ ч ҷ ш ъ э ю я ในปี 2010 ก็ได้มีการเสนอว่าจะเอา е ё ю я ออกด้วยเช่นกัน[19] อักษร е และ э ทำหน้าที่เหมือนกัน ยกเว้น э จะใช้เริ่มต้นคำเช่น Эрон, "อิหร่าน"
อักษรช้างล่างนี้คืออักษรที่ไม่ปรากกในชุดตัวอักษรรัสเซีย:
| รายละเอียด | Г กับบาร์ | И กับmacron | К กับdescender | У กับmacron | Х กับdescender | Ч กับdescender |
|---|---|---|---|---|---|---|
| อักษร | Ғ | Ӣ | Қ | Ӯ | Ҳ | Ҷ |
| หน่วยเสียง | /ʁ/ | /ˈi/ | /q/ | /ɵː/ | /h/ | /dʒ/ |
ในขณะที่เปลี่ยนเป็นอักษรซีริลลิก Ӷ ӷ ยังปรากฏหลายครั้งในตารางอักษรซีริลลิกของทาจิก[20]
โดยหลักมีการใช้ชุดตัวอักษรฮีบรูในภาษาย่อยยิวบูฆอรอที่ซามาร์คันด์กับบูฆอรอ[21][22] นอกจากนี้ นับตั้งแต่คริสต์ทศวรรษ 1940 เมื่อโรงเรียนยิวในเอเชียกลางปิดตัวลง การใช้งานอักษรฮีบรูจึงลดลงเนื่องจากสิ่งตีพิมพ์ในภาษายิวบูฆอรอหันมาใช้อักษรซีริลลิกแทน
| גׄ | ג׳ | ג | גּ | בּ | ב | אֵי | אִי | אוּ | אוֹ | אָ | אַ | ||
| /dʒ/ | /tʃ/ | /ʁ/ | /ɡ/ | /b/ | /v/ | /e/ | /i/ | /u/ | /ɵ/ | /ɔ/ | /a/ | ||
| מ ם | ל | כּ ךּ | כ ך | י | טּ | ט | ח | ז׳ | ז | ו | ה | דּ | ד |
| /m/ | /l/ | /k/ | /χ/ | /j/ | /t/ | /s/ | /ħ/ | /ʒ/ | /z/ | /v/ | /h/ | /d/ | /z/ |
| תּ | ת | שׂ | שׁ | ר | ק | צ ץ | פּ ףּ | פ ף | ע | ס | נ ן | ||
| /t/ | /s/ | /s/ | /ʃ/ | /r/ | /q/ | /ts/ | /p/ | /f/ | /ʔ/ | /s/ | /n/ |
| ตัวอย่างข้อความ | เทียบกับอักษรซีริลลิก |
|---|---|
דר מוקאבילי זולם איתיפאק נמאייד. מראם נאמה פרוגרמי פירקהי יאש בוכארייאן. | Дар муқобили зулм иттифоқ намоед. Муромнома – пруграми фирқаи ёш бухориён.[23] |
เมนูนำทาง
ชุดตัวอักษรทาจิกใกล้เคียง
แหล่งที่มา
WikiPedia: ชุดตัวอักษรทาจิก