การรณรงค์ และการส่งเสริม

ธงไชยเป็นตัวอย่างศิลปินในการใช้สิทธิเลือกตั้งต่าง ๆ และในปี พ.ศ. 2554 ได้รับเลือกจาก คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) เป็นตัวแทนประชาสัมพันธ์การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร[107][108] โดยเขาไปเลือกตั้งเกือบทุกครั้ง[109] และเขาช่วยเหลือในการรณรงค์ต่าง ๆ เช่น เป็นพรีเซ็นเตอร์โครงการ รณรงค์ลดการแพร่เชื้อทางเดินหายใจ ด้วยการใส่หน้ากากอนามัย (ปี พ.ศ. 2545) พรีเซนเตอร์ธรรมอาสาพาประชาชนไทยทุกหมู่เหล่าเข้าวัดปฏิบัติภาวนา (ปี พ.ศ. 2546)[110] พรีเซ็นเตอร์กิตติมศักดิ์ จากเครือข่ายคนรักน้องหมาในพระอุปถัมภ์ พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา รณรงค์อุดหนุน "ดอกป๊อปปี้" ช่วยครอบครัวทหารผ่านศึก ของมูลนิธิสงเคราะห์ครอบครัวทหารผ่านศึกในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี[111] ศิลปินจิตอาสา ในภาพยนตร์โฆษณาของมูลนิธิรามาธิบดี ภายใต้แนวคิด “คำว่าให้…ไม่สิ้นสุด”[112] เป็นต้น

นอกจากนั้นธงไชยมีบทบาทในการส่งเสริมการท่องเที่ยวหลายครั้ง เช่น ในปี พ.ศ. 2548 ได้รับเลือกเป็นพรีเซ็นเตอร์การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) โครงการ "เที่ยวที่ไหนไม่สุขใจเท่าบ้านเรา" ซึ่งนำเสนอในช่วงหลังสินามิ การโฆษณาจึงสื่อออกมาให้เป็นเรื่องของทะเลมากที่สุด[113] ต่อมาในปี พ.ศ. 2552 ได้รับเลือกเป็นพรีเซ็นเตอร์การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) "โครงการเที่ยวไทยครึกครื้นเศรษฐกิจไทยคึกคัก"[114] โดยถ่ายทำสามพันโบก อำเภอโพธิ์ไทร จังหวัดอุบลราชธานี สร้างการรับรู้ให้กับคนไทยถึง 99% จากการเปิดเผยของ ททท.[115][116] เขาจึงได้รับเลือกเป็นพรีเซ็นเตอร์การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) อีกครั้งใน "โครงการ 12 เดือน 7 ดาว 9 ตะวัน" โดยถ่ายทำที่ "มอหินขาว" จังหวัดชัยภูมิ[117][118][119] นอกจากนั้นเขาเป็นผู้ขับร้องเพลงประกอบภาพยนตร์โฆษณา ไปเพลง “ไปเที่ยวกัน” เพื่อประกอบโฆษณาการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ปี พ.ศ. 2552 ซึ่งเพลงดังกล่าวได้รางวัลชมเชยจากผลการประกวดเพลง (เพชรในเพลง) เนื่องในวันภาษาไทยแห่งชาติ ประจำปี พ.ศ. 2552 ต่อมาในปี พ.ศ. 2554 ทางการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยใช้กลยุทธ์ใหม่ Music Marketing เชื่อมหัวใจนักท่องเที่ยวทั่วโลก ตามแนวคิด “Amazing Thailand : Always Amazes You” บอกเล่าเรื่องราวแนะนำสถานที่ท่องเที่ยวผ่านบทเพลงและมิวสิควีดีโอภาษาจีนแมนดารินเป็นครั้งแรก ในบทเพลง Why the tear โดยขับร้องโดยธงไชย เพื่อนำไปเผยแพร่ใน 5 ประเทศแถบเอเชีย ได้แก่ จีน ฮ่องกง มาเลเซีย ไต้หวัน และสิงคโปร์ เพื่อสื่อสารกับกลุ่มเป้าหมายชาวจีน ซึ่งเป็นนักท่องเที่ยวกลุ่มใหญ่และมีกำลังซื้อสูง และมิวสิควิดีโอดังกล่าวจะครอบคลุมประเทศในแถบเอเชียแล้ว ยังเผยแพร่ที่ไชน่าทาวน์ในทวีปยุโรปและออสเตรเลีย[120]

ในปี พ.ศ. 2562 ธงไชย ได้รับคัดเลือก จากสำนักงานคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (กกพ.) ทำหน้าที่ผู้นำทางความคิด สร้างแรงบันดาลใจ ส่งเสริมสังคมให้มีความรู้ความตระหนัก และมีส่วนร่วมทางด้านไฟฟ้าจากพลังงานที่สะอาด[105] อีกทั้งเป็นผู้ขับร้องบทเพลง "แสงของดวงตะวัน" ซึ่งใช้ประกอบโครงการดังกล่าว แต่งโดยนิติพงษ์ ห่อนาค โดยบทเพลงดังกล่าวได้รับแรงบันดาลใจจากหนองตาแต้ม ซึ่งเป็นชุมชนคนไทยที่ได้รับรางวัลจากองค์การสหประชาชาติ UNITED NATIONS PUBLIC SERVICE AWARDS 2019 จากผลงานเรื่อง “ชุมชนไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์แบบพึ่งพาตนเอง องค์การบริหารส่วนตำบลหนองตาแต้ม”[121] นอกจากนั้นธงไชยมีการถ่ายทำรายการ "ไฟจากฟ้า" ทั้งหมด 4 ตอน โดยธงไชยเป็นผู้ดำเนินเรื่องในการลงพื้นที่นำเสนอความเป็นอยู่ของชาวบ้านกลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ ชาวบ้านบนเกาะพะลวย จังหวัดสุราษฎร์ธานี ชุมชนหนองตาแต้ม จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ต่อด้วยบ้าน ดร.เดชรัต สุขกำเนิด เจ้าของบ้านต้นคิดทิพย์ธรรม กรุงเทพฯ และตอนสุดท้ายบ้านไร่อุดมสุข จังหวัดเชียงราย ซึ่งเป็นบ้านของธงไชย[122] ผลจากการรณรงค์ให้ประชาชนหันมาใช้พลังงานไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์ หรือ Solar Energy ในโครงการ "ไฟ จาก ฟ้า พลังงานสะอาดที่ทุกคนเข้าถึงได้" ทำให้โครงการดังกล่าวได้รับรางวัล Thailand Influencer Awards 2019 ในสาขา Best Influencer Campaign of the year และรางวัล Best Game Changer in Influencer Marketing[123] โดย กกพ. ได้เผยผลสำเร็จจากการดำเนินโครงการในช่วงเวลา 120 วัน ที่มีธงไชย เป็น Key Opinion Leader ผ่านการสื่อสารโครงการโดย บริษัท จีเอ็มเอ็ม แกรมมี่ จำกัด (มหาชน) สามารถสร้างการรับรู้แรงบันดาลใจและความเข้าใจอย่างได้ผลเข้าถึงประชาชนทั่วประเทศ ผ่านวีดีโอต่างๆ มีการเข้าถึงกว่า 21 ล้านวิว และผ่านเมนูเพจ ช่องวัน 31 โดยเนื้อหาเพลงแสงของดวงตะวันมีผู้ชมทั้งหมดกว่า 32 ล้านคน[105][124]

การอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม

ธงไชยมีบทบาทในการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมผ่านผลงานของเขา ซึ่งผลงานเพลงของเขาที่มีชื่อเสียงที่สุดคืออัลบั้ม ชุดรับแขก ได้นำความเป็นไทยและวัฒนธรรมเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มาเผยแพร่ โดยใช้ดนตรี 4 ภาคของไทย ซึ่ง บุษบา ดาวเรือง ผู้บริหารของ บริษัท จีเอ็มเอ็ม แกรมมี่ จำกัด (มหาชน) ได้กล่าวว่า "ธงไชยทำได้ดีมากคือความเป็นไทย คนที่ไปดูแบบเบิร์ดเบิร์ดที่เขาเล่นลิเกแล้วบอกว่า เขาคือสะพานสายรุ้งที่พาศิลปวัฒนธรรมไทยไปสู่คนรุ่นใหม่"[125] สำหรับการแสดงคอนเสิร์ตที่เขาได้นำศิลปวัฒธรรมมาเผยแพร่ เช่น การแสดงเพลงเกี่ยวข้าว ในงานมหกรรมเพลงอาเซียนครั้งที่ 5 (พ.ศ. 2528) ที่จัดขึ้นที่ประเทศอินโดนีเซีย และการแสดงคอนเสิร์ตต่าง ๆ ของเขาโดยเฉพาะคอนเสิร์ตแบบเบิร์ดเบิร์ดโชว์ ซึ่งมี ศิลปินแห่งชาติ เป็นผู้ฝึกสอน ได้แก่ การแสดงรำกลองยาวร่วมกับคณะดุริยประณีต และแสดงลำตัด โดยผู้ฝึกสอนคือ ประยูร ยมเยี่ยม และการรำฝึกสอนโดยครูสุดจิตต์ อนันตกุล ในการแสดงในคอนเสิร์ตแบบเบิร์ดเบิร์ดโชว์ ครั้งที่ 2 (พ.ศ. 2530) การโชว์การแสดงไทยชมรมอนุรักษ์วัฒนธรรม การแสดงระบำกะลา และการแสดงลำตัดร่วมกับคณะแม่ประยูร ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการแสดงในคอนเสิร์ตแบบเบิร์ดเบิร์ดโชว์ ครั้งที่ 5 (พ.ศ. 2534) และในปีเดียวกัน การโชว์การแสดงเพลงอีแซว งานปีใหม่ไทย (พ.ศ. 2537) โดยได้รับการฝึกสอนจากขวัญจิต ศรีประจันต์ การโชว์การแสดงลิเก ร่วมแสดงกับอาจารย์ เสรี หวังในธรรม ในการแสดงโชว์ในคอนเสิร์ตแบบเบิร์ดเบิร์ดโชว์ ครั้งที่ 6 (พ.ศ. 2551) การโชว์การละเล่นไทยลาวกระทบไม้ประกอบบทเพลงแก้วตา - แก้วโตว ซึ่งการแสดงดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของคอนเสิร์ตแบบเบิร์ดเบิร์ดโชว์ ครั้งที่ 9 (พ.ศ. 2555) การโชว์การแสดงร่วมกับ นาฏยศาลา หุ่นละครเล็ก ของโจหลุยส์ ซึ่งเป็นคณะการแสดงละครเล็ก หรือหุ่นกระบอก ของอาจารย์สาคร ยังเขียวสด เป็นส่วนหนึ่งในคอนเสิร์ตแบบเบิร์ดเบิร์ดโชว์ ครั้งที่ 10 (พ.ศ. 2555) เป็นต้น นอกจากนั้น บริษัท จีเอ็มเอ็ม แกรมมี่ จำกัด (มหาชน) เลือกเขาเป็นต้นแบบการ์ตูนแอนมิชั่นเรื่อง เบิร์ดแลนด์ แดนมหัศจรรย์ พร้อมทั้งใส่เสียงพากย์และบทเพลงของเขาลงในการ์ตูนดังกล่าว[126] และมีการจัดทำตอนพิเศษ "ส่งเสริมคุณค่าของวัฒนธรรมไทย" เพื่อปลูกฝังให้เยาวชนไทยได้ซึมซับศิลปวัฒนธรรมและขนบธรรมเนียมประเพณีไทยต่าง ๆ ในแต่ละภูมิภาค โดยได้รับการสนับสนุนจากกระทรวงวัฒนธรรม โดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรม[127]