ความกตัญญู และคุณธรรม

ในปี พ.ศ. 2534 หนังสือพิมพ์เอกชน ยกให้ธงไชยเป็นศิลปินที่ "แบบอย่างดีและกตัญญูที่สุด"[20] โดยธงไชยได้รับ "รางวัลลูกกตัญญู" จากสภาสังคมสงเคราะห์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์[128] ต่อมาในปี พ.ศ. 2545 มหาวิทยาลัยรามคำแหง สำรวจความคิดเห็นของประชาชนที่มีต่อธงไชย แมคอินไตย์ พบว่า ภาพลักษณ์ที่ทำให้เขายังครองความเป็นซูเปอร์สตาร์ในลำดับแรกคือ "ด้านความกตัญญู"[16] และในปี พ.ศ. 2550 เขาได้รับ "รางวัลยอดกตัญญู" จากกระทรวงวัฒนธรรม กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ร่วมกับ ชมรมลูกกตัญญู เป็นต้น โดยภายหลังจากที่อุดม แมคอินไตย์ มารดาของธงไชยเสียชีวิต หม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี ซึ่งธงไชยเรียก "ท่านพ่อ" ได้ประทานพระเมตตาด้วยเห็นว่าธงไชยเป็นคนมีความกตัญญูอย่างแท้จริง เพื่อเป็นขวัญและกำลังใจ ทรงกรุณารับธงไชย เป็นเสมือนบุตรบุญธรรม[129]

ในปี พ.ศ. 2554 ธงไชยได้รับรางวัลศิลปินคุณธรรมส่งเสริมพระพุทธศาสนาแห่งประเทศไทย จากสภาศิลปินส่งเสริมพระพุทธศาสนาแห่งประเทศไทย[130] ในปี พ.ศ. 2555 ได้รับประทานโล่ผู้ทำคุณประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนา ในวโรกาสที่ สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ทรงเจริญพระชนมายุ 99 พรรษา จัดโดยสำนักเลขานุการสมเด็จพระสังฆราช และในปีเดียวกันได้รับรางวัลบุคคลที่มีหัวใจโพธิสัตว์ ซึ่งทำประโยชน์เพื่อสังคม โดยแม่ชีศันสนีย์ เสถียรสุต ผู้ก่อตั้งเสถียรธรรมสถาน[131] ในปี พ.ศ. 2556 ได้รับประทานโล่รางวัล คนดี คิดดี สังคมดี ตามรอยพระยุคลบาท งานประทานโล่รางวัลเกียรติยศ พระกินรี ครั้งที่ 3 โดยสมัชชานักจัดรายการข่าววิทยุโทรทัศน์หนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย (สว.นท.)[132] และในปีเดียวกันได้รับรางวัลเชิดชูเกียรติบุคคลซึ่งเป็นเพชรน้ำงามที่สุด งานดาราเดลี่ เดอะ เกรท อวอร์ดส์ ครั้งที่ 2 สำหรับศิลปินที่ประสบความสำเร็จอย่างสูงสุด เป็นแบบอย่างที่ดีของคนในวงการบันเทิงของประชาชน ในปี พ.ศ. 2557 ได้รับรางวัลเกียรติยศศิลปินผู้ทรงคุณค่าต่อวงการบันเทิงและทำคุณประโยชน์ต่อประเทศชาติ จากงานมอบรางวัลดาวเมขลา จัดโดยสมาคมผู้สื่อข่าวบันเทิงแห่งประเทศไทย (สบท.)[133] เป็นต้น

ความสามารถในการขับร้องเพลง

ธงไชยได้รับเลือกให้ขับร้องเพลงเนื่องในโอกาสพิเศษต่าง ๆ เสมอ โดยเฉพาะการขับร้องเพลงเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เช่น เพลง "ต้นไม้ของพ่อ" "ของขวัญจากก้อนดิน" "รูปที่มีทุกบ้าน" "พระราชาผู้ทรงธรรม" "ตามรอยพระราชา" "ในหลวงในดวงใจ" และ"เหตุผลของพ่อ" เป็นต้น[134] ซึ่งเพลงเหตุผลของพ่อเป็นบทเพลงสุดท้าย ก่อนการสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เมื่อวันที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2559[135] และเขาได้รับเลือกขับร้องบทเพลงถวายพระบรมวงศานุวงศ์ เช่น เพลง "คือสายใย" บทเพลงที่แต่งขึ้นเนื่องในวโรกาสที่พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าทีปังกรรัศมีโชติทรงเจริญพระชันษา 1 ปี และเป็นเพลงประจำโครงการสายใยรักจากแม่สู่ลูก[136] เพลง "ส่งนางฟ้ากลับสวรรค์" บทเพลงเทิดพระเกียรติ เนื่องในงานพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ [137] เพลง "สายใยแผ่นดิน" บทเพลงเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ และเพลง "รัตนราชกุมารี" บทเพลงพิเศษที่ประพันธ์ขึ้นใหม่ ในวโรกาสพิเศษ เฉลิมพระชนมายุ 5 รอบ ของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ภายใต้ชื่องาน สังคีตสามัคคีเฉลิมบรมราชกุมารี 60 พรรษา[138] วันที่ 26 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 ธงไชยเป็นศิลปินรับเชิญขับร้องเพลงไทยเดิม "ลาวคำหอม" ในงานแสดงมหรสพสมโภชละคร "ในสวนฝัน ผสานใจภักดิ์จงรักนฤบดี" เนื่องในโอกาสมหามงคลพระราชพิธีบรมราชาภิเษกพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ณ ท้องสนามหลวง[139] เป็นต้น

และเขาได้รับเลือกให้ขับร้องเพลงเพื่อใช้ในโอกาสสำคัญ เช่น เพลงสำหรับผู้อยู่ในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนใต้ เพลง “ฝากส่งใจไป”[140] เพลงให้กำลังใจผู้ประสบภัยสึนามิ เพลง "อีกไม่นาน"[141] เป็นต้น และยังได้รับเกียรติให้ร้องเพลงประจำสถาบันเทคโนโลยีราชมงคล เพลง "เจ้าฟ้ามหาจักรี" และเพลง "บัวสวรรค์"[142] และบทเพลงภาษาอื่น เช่น ภาษายาวี ในบทเพลง "Sampaikan Hati" หรือ "ซัมไปกันฮาตี" เพลงพิเศษเป็นกำลังใจให้ผู้อยู่ในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้[143] เพลงภาษาญี่ปุ่น บทเพลง "Thai for Japan" เพลงพิเศษเพื่อเป็นกำลังใจให้กับผู้ประสบภัยจากเหตุการณ์แผ่นดินไหวและคลื่นสึนามิครั้งใหญ่ในโทโฮะกุ ประเทศญี่ปุ่น[144] เพลงภาษาจีนแมนดาริน บทเพลง "Why the Tears" เพื่อประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยวไทย[120] เป็นต้น

ธงไชยได้รับรางวัลชมเชยการขับร้องเพลงดีเด่นด้านภาษาไทย จากผลการประกวดเพลง (เพชรในเพลง) เนื่องในวันภาษาไทยแห่งชาติ ประจำปี พ.ศ. 2552 ในบทเพลง "ไปเที่ยวกัน" ซึ่งเป็นบทเพลงประกอบโฆษณาการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย[145] และรางวัลการขับร้องเพลงดีเด่นด้านภาษาไทย ประเภทไทยสากลชาย ในบทเพลง "ตามรอยพระราชา" เนื่องในวันภาษาไทยแห่งชาติ ประจำปี พ.ศ. 2555[146] นอกจากนั้นเขาได้รับรางวัลศิลปินผู้ส่งเสริมภาษาไทยดีเด่น จากงานประกาศผลรางวัลประกายเพชร จัดโดยมูลนิธิเพชรภาษา เป็นต้น นอกจากนั้นจากผลสำรวจโพลมหาชนในปี พ.ศ. 2559 พบว่าเขาเป็นดาราที่ใช้ภาษาไทยดีเยี่ยมในลำดับแรก[147] เป็นต้น

ความสามารถในการให้ความบันเทิง

ภาพลักษณ์ของธงไชย จากผลสำรวจของรามคำแหงโพล ปี พ.ศ. 2545 ที่สำคัญอีกด้านคือการให้ความบันเทิงแก่ผู้ชม [16] และในปี พ.ศ. 2556 จากสรุปผลงานคอนเสิร์ตของธงไชย เขาเป็นศิลปินนักร้องที่ครองใจคนไทยได้ยาวนาน นั่นคือการเป็น "เอนเตอร์เทนเนอร์" หรือผู้สร้างความบันเทิงถึงยุคปัจจุบัน[48] การเป็นเอ็นเตอร์เทนเนอร์ของเขา ทำให้จับกลุ่มคนฟังได้กว้างตั้งแต่เด็กจนถึงผู้ใหญ่[148] จากภาพลักษณ์ดังกล่าวส่งผลให้ในปี พ.ศ. 2557 เขามีรายชื่อเข้าชิงรางวัลระดับโลก World Music Awards 2014 สาขา World's Best Entertainer[149]

ถึงแม้เขาไม่มีผลงานเพลงออกมามาก แต่เขามีงานเปิดแสดงคอนเสิร์ตในแต่ละปี ซึ่งมีผู้ชมการแสดงเต็มทุกรอบ[150] ในช่วง 33 ปีที่ผ่านมา (พ.ศ. 2529 - พ.ศ. 2562)เขามีคอนเสิร์ตใหญ่ อาทิเช่น คอนเสิร์ตแบบเบิร์ดเบิร์ดโชว์ ทั้งหมด 11 ครั้ง 162 รอบการแสดง ผู้ชมประมาณ 6 แสนคน โดยเฉพาะคอนเสิร์ตแบบเบิร์ดเบิร์ดครั้งที่ 9 มีการเปลี่ยนแปลงสถานที่จัดคอนเสิร์ตจากศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย เปลี่ยนเป็นอิมแพ็ค เมืองทองธานี ทำให้คอนเสิร์ตครั้งนั้นมียอดผู้ชมเกิน 1 แสนคน เป็นสถิติสูงสุดของนักร้องไทย[39] นอกจากนั้นเขามีคอนเสิร์ตเต็มรูปแบบอื่นๆ สลับกันไปในแต่ละปี