หลักฐานแรกของตำนานนักเป่าปี่คือกระจกสีของหน้าต่างโบสถ์ฮาเมิลน์ประมาณปี ค.ศ. 1300 มีการกล่าวถึงกระจกสีนี้ในบันทึกหลายแหล่งในคริสต์ศตวรรษที่ 14–17[11] กระจกสีเสียหายเมื่อโบสถ์ฮาเมิลน์ถูกทำลายในปี ค.ศ. 1660 แต่ภายหลังได้รับการบูรณะขึ้นใหม่[4] บันทึกของเมืองฮาเมิลน์เริ่มต้นด้วยตำนานนักเป่าปี่ โดยข้อความในปี ค.ศ. 1384 ระบุว่า "เป็นเวลา 100 ปีแล้วที่เด็ก ๆ ของพวกเราจากไป"[12][13]

อย่างไรก็ตามการศึกษาตลอดหลายศตวรรษยังไม่มีความเห็นพ้องถึงคำอธิบายที่รองรับตำนานนี้ นอกจากนี้เรื่องราวของหนูถูกแต่งเติมเข้าไปในฉบับ ค.ศ. 1559 และไม่ปรากฏในฉบับก่อนหน้านั้น[14]