นูกา (ฝรั่งเศส: nougat, ออกเสียง: [nuɡa]; อาเซอร์ไบจาน: nuqa; อังกฤษ: nougat, UK: /ˈnuːɡɑː/),[1][2][3] นูกัต (US: /ˈnuːɡət/)[2][3][4] หรือ นูฆอ (เปอร์เซีย: نوقا) เป็นชื่อเรียกขนมหวานกลุ่มหนึ่งที่ทำมาจากน้ำตาลหรือน้ำผึ้ง, ถั่ว (ส่วนมากนิยมใช้อัลมอนด์, วอลนัต, พิสตาชีโอ, เฮเซลนัต และแมคาเดเมีย), ไข่ขาว และบางครั้งใส่ผลไม้แห้ง เนื้อของนูกามีลักษณะเคี้ยวหนึบ และนำมาใช้เป็นส่วนประกอบในขนมแท่งและช็อกโกแลตหลายชนิด คำว่า nougat ในภาษาฝรั่งเศสมาจากวลีในภาษาอุตซิตาว่า pan nogat (ออกเสียง: [ˈpaⁿ nuˈɣat]) ซึ่งน่าจะมาจากวลีภาษาละตินว่า panis nucatus ซึ่งแปลว่า "ขนมปังใส่ถั่ว" (คำคุณศัพท์ nucatum แปลว่า "ที่ใส่ถั่ว" หรือ "ที่มีถั่ว")มีนูการูปแบบพื้นฐานอยู่สองรูปแบบ รูปแบบแรกคือ นูกาขาว (nougat blanc) หรือ นูกาเปอร์เซีย (nougat perse; หรือที่เรียกว่า แกซ ในอิหร่าน และ ตูร์รอน ในสเปน) มีส่วนผสมของไข่ขาวกับน้ำผึ้ง ปรากฏหลักฐานเก่าแก่ถึงศตวรรษที่ 7 ในอัลอันดะลุส ในเมืองอาลิกันเต ประเทศสเปน ในศตวรรษที่ 16 มีการตีพิมพ์เรื่องแต่งจำนวนมากที่กล่าวถึงของหวานชนิดนี้ เช่น เรื่องสั้นอย่างสั้นเรื่อง ลาเฆเนโรซาปาลิซา ของโลเป เด รูเอดา หรือนวนิยายเรื่องอื่น ๆ ของมิเกล เด เซร์บันเตส[5] รวมถึงในเมืองมงเตลีมาร์ ประเทศฝรั่งเศส ในศตวรรษที่ 18 (ในชื่อนูกามงเตลีมาร์) ส่วนนูการูปแบบที่สองคือ นูกาดำ (nougat noir) หรือ นูกาน้ำตาล (brown nougat; หรือที่เรียกว่า กรอกกันเต ในภาษาอิตาลี ซึ่งแปลว่า "กรอบ") ทำขึ้นโดยไม่มีส่วนผสมของไข่ขาวและมีผิวสัมผัสที่แน่นกว่าและมักจะกรอบ