อังกฤษเข้ามาเกี่ยวข้องกับการเมืองมาเลย์ใน พ.ศ. 2314 โดยสหราชอาณาจักรพยายามเข้ามาจัดตั้งท่าเรือการค้าในปีนัง ซึ่งเดิมเป็นส่วนหนึ่งของเกอดะฮ์ อังกฤษยึดครองสิงคโปร์เป็นอาณานิคมใน พ.ศ. 2362

ปีนังและเกอดะฮ์

ในราวพุทธศตวรรษที่ 23 อังกฤษเข้ามามีส่วนร่วมในการค้าในคาบสมุทรมาเลย์ ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2314 จอร์เดน ซูลิแวน และ เด ซูซา ซึ่งเป็นหุ้นส่วนทางการค้ากับอังกฤษ มีฐานที่มั่นในมัทราส อินเดีย ได้ส่งฟรานซิส ไลท์เข้าพบสุลต่านแห่งเกอดะฮ์ มูฮัมหมัด ยีวา ชาห์ ให้เปิดตลาดการค้า ไลท์ยังเป็นกัปตันของบริษัทอินเดียตะวันออก ในขณะนั้น สุลต่านเกอดะฮ์เผชิญกับแรงกดดันมากมาย สยามซึ่งทำสงครามกับพม่าและมองเกอดะฮ์เป็นรัฐบรรณาการ ในการเจรจาระหว่างสุลต่านและไลท์ สุลต่านอนุญาตให้อังกฤษเข้ามาสร้างท่าเรือได้ ถ้าอังกฤษตกลงจะปกป้องเกอดะฮ์จากอิทธิพลภายนอก แต่เมื่อรายงานไปยังอินเดีย อังกฤษปฏิเสธข้อเสนอนี้

อีก 2 ปีต่อมา สุลต่านมูฮัมหมัด ยีวาสิ้นพระชนม์ สุลต่านอับดุลลอห์ มะห์รุม ชาห์ สุลต่านองค์ใหม่เสนอจะยกเกาะปีนังให้กับไลท์แลกกับการนำกองทหารมาคุ้มครองเกอดะฮ์ ไลท์ได้เสนอไปยังบริษัทอินเดียตะวันออก บริษัทได้สั่งให้ไลท์เข้ามายึดปีนังแต่ไม่ยืนยันการให้ความช่วยเหลือทางทหารตามที่ร้องขอมาแต่แรก ในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2331 ไลท์ได้เสนอการตัดสินใจของบริษัท สุลต่านรู้สึกผิดหวังจึงสั่งให้ไลท์ออกจากปีนัง แต่ไลท์ปฏิเสธ

การปฏิเสธของไลท์ทำให้สุลต่านส่งทหารไปยังไปรซึ่งเป็นชายหาดฝั่งตรงข้ามกับปีนัง อังกฤษได้ยกทัพมายังไปรและกดดันให้สุลต่านลงนามในข้อตกลง ทำให้อังกฤษได้สิทธิครอบครองปีนัง สุลต่านได้ค่าเช่ารายปี ปีละ 6,000 เปโซสเปน ในวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2334 ธงยูเนียนแจ๊กของอังกฤษชักขึ้นเหนือปีนังเป็นครั้งแรก ใน พ.ศ. 2343 เกอดะฮ์มอบไปรให้กับอังกฤษและสุลต่านได้ค่าเช่าเพิ่มขึ้น 4,000 เปโซต่อปี ไปรเปลี่ยนชื่อเป็นจังหวัดเวลเลสเลย์ ใน พ.ศ. 2364 สยามรุกรานเกอดะฮ์ ยึดครองอะลอร์สตาร์ และยึดไว้จนถึง พ.ศ. 2385