พิพิธภัณฑ์เมืองมหสารคาม เป็นศูนย์รวมเผยแพร่และจำหน่ายผลิตภัณฑ์พื้นบ้านของจังหวัดมหาสารคาม ตั้งอยู่ภายในสวนสาธารณะหนองข่าเป็นสถานที่ที่มีบรรยาศร่มรื่น มีเนื้อที่ประมาณ ๔๐ ไร่ เริ่มดำเนินการก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. ๒๕๔๓ ในสมัยนางสิริเลิศ เมฆไพบูลย์ ดำรงตำแหน่งผู้ว่าราชการจังหวัดมหาสารคาม และนายสุรจิตร ยนต์ตระกูล เป็นนายกเทศมนตรีเมืองมหาสารคาม ได้รับงบประมาณสนับสนุนจากกองทุนกระจายการผลิตและการจ้างงานไปสู่ภูมิภาคเพื่อสร้างอาคารและสิ่งก่อสร้างต่างๆ จำนวน ๘,๔๓๔,๐๐๐ บาท เทศบาลเมืองมหาสารคามได้จัดสรรงบประมาณประจำปี ๒๕๔๖ เพื่อการออกแบบและจัดแสดงนิทรรศการภายในจำนวน ๒,๐๐๐,๐๐๐ บาท ทำพิธีเปิดพิพิธภัณฑ์เมื่อวันอาทิตย์ที่ ๒๐ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๗ ด้านหน้าของพิพิธภัณฑ์เป็นที่ตั้งของพระอนุสาวรีย์พระเจริญราชเดช (กวด) หรือท้าวมหาชัย เจ้าเมืองมหาสารคามองค์แรก การจัดแสดงภายในพิพิธภัณฑ์เมืองมหาสารคามเน้นการเล่าเรื่องวิถีชีวิตของผู้คนในเขตเทศบาลเมืองมหาสารคาม โดยมีแก่นเรื่อง (Theme) เป็นตัวตนหรืออัตลักษณ์แห่งวิถีชีวิตชาวเทศบาลเมืองมหาสารคามคือ เมืองซ้อนชนบท สามารถแบ่งมิติทางประวัติสาสตร์ในการนำเสนอเป็น ๕ ยุค คือ ยุคก่อนตั้งเมืองมหาสารคาม ยุคเจ้าเมืองท้องถิ่น ยุคปกครองโดยข้าราชการ ยุคขยายตัวทางการศึกษา ยุคเศรษฐกิจฟองสบู่ นอกจากการจัดแสดงนิทรรศการในพิพิธภัณฑ์แล้ว เทศบาลเมืองมหาสารคามยังได้วางแผนการจัดกิจกรรมเพื่อให้พิพิธภัณฑ์เมืองมหาสารคามเป็นแหล่งเรียนรู้ที่มีชีวิตเคลื่อนไหวอยู่ตลอดเวลา ตัวอย่างเช่น การจัดกิจกรรมร่วมกับสถานศึกษาเพื่อให้พิพิธภัณฑ์เป็นแหล่งเรียนรู้สำหรับการศึกษาท้องถิ่น การจัดนิทรรศการหมุนเวียนและกิจกรรมตามฤดูกาล การพัฒนารูปแบบการจัดแสดงนิทรรศการทั้งในด้านการใช้สื่อเทคโนโลยีสมัยใหม่ นิทรรศการที่โต้ตอบกับผู้ชม การจัดทำคลังพิพิธภัณฑ์และศูนย์เอกสารทางประวัติศาสตร์ที่รวบรวมข้อมูลและวัตถุที่ใช้ในการสืบค้นเรื่องราวของชาวมหาสารคาม การมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อพัฒนาการดำเนินงานของพิพิธภัณฑ์ เช่น อาสาสมัครนำชม การสาธิต การถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น และศูนย์จำหน่ายสินค้าที่เป็นผลิตภัณฑ์ของชุมชน[22]

ในช่วงที่มีการดำเนินการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์เมืองมหาสารคามนั้น นายบุญช่วย อัตถากร ทายาทของอาชญานางแก้วประภา ภวภูตานนท์ ณ มหาสารคาม กับนายทองดี อัตถากร ได้นำวัตถุสิ่งของเครื่องใช้มีค่าของพระเจริญราชเดช (อุ่น) เจ้าเมืองมหาสารคาม มามอบให้แก่พิพิธภัณฑ์เป็นจำนวนหลายชิ้น สำหรับวัตถุอันทราบที่มาชัดเจนว่าเป็นของพระเจริญราชเดช (อุ่น) นั้นมีจำนวน ๔ ชิ้น ดังนี้

• กาน้ำ (เลขวัตถุ ๘/๒๕๕๔) ลักษณะวัตถุทำจากดินเผา ศิลปะแบบจีน บริเวณหูหิ้วและปากกาน้ำทำจากทองเหลือง ใต้กาน้ำประทับตรามังกรสัญลักษณ์ความเป็นขัติยวงศ์ มีสภาพชำรุด
• ผ้าส่านไหม (เลขวัตถุ ๙/๒๕๕๔) ลักษณะวัตถุทำจากผ้าไหมเนื้อดี ปักลวดลายงดงามด้วยดิ้นเงินดิ้นคำ (ดิ้นทอง) มีสภาพสมบูรณ์
• พานเตี้ย (เลขวัตถุ ๑๐/๒๕๕๔) ลักษณะวัตถุเป็นพานทรงเตี้ย มีปากผาย ทำจากทองเหลือง มีตีนสี่ตีน ขอบเกลียวตอกหมุดงดงาม มีสภาพสมบูรณ์
• พาเหวย (เลขวัตถุ ๑๑/๒๕๕๔ ) ลักษณะวัตถุเป็นสำรับหรือภาชนะสำหรับเสวยของเจ้าเมืองมหาสารคาม ทำจากทองเหลือง ไม่มีตีน ทั้งฝาและตัวสำรับตอกลายรูปดอกไม้ เดิมมีหูจับแต่หูจับได้หักไปแล้ว มีสภาพชำรุด[23]