เมนูนำทาง
พระเจ้ากนิษกะ
ชื่อเสียงของพระองค์ในหมู่ชาวพุทธได้รับการยกย่องว่าเป็นบุคคลที่สำคัญอย่างยิ่งในฐานะที่พระองค์ไม่เพียงแต่ศรัทธาในพระพุทธศาสนาเท่านั้น แต่พระองค์ยังสนับสนุนการเผยแพร่พระพุทธศาสนาด้วย ข้อพิสูจน์ในเรื่องนี้คือ พระองค์เป็นผู้ให้การอุปถัมภ์บำรุงดูแลการสังคายนาของชาวพุทธครั้งที่ 4 ในฐานะเป็นประธานฝ่ายฆราวาสแห่งการสังคายนา ประธานฝ่ายสงฆ์คือพระวสุมิตร Vasumitra และพระอัศวโฆษ Aśvaghoṣa ในระหว่างการสังคายนานี้ศาสนาพุทธได้ถูกแยกออกเป็นนิกายมหายานและนิกายหินยาน พระพุทธรูปตามตำราลักษณะมหาบุรุษ 32 ประการ ก็ได้ถูกสร้างขึ้นในยุคของพระองค์
พระองค์ทรงให้การสนับสนุนอย่างมากมายในการสร้างสถาปัตยกรรมทางพระพุทธศาสนา คือ กนิษกสถูปที่เมืองเปศวาร์ ประเทศปากีสถาน นักโบราณคดีผู้ที่ค้นพบฐานของสถูปในปี พ.ศ. 2451-2452 เมื่อตรวจสอบดูพบว่าสถูปนี้มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 286 ฟุต (87 เมตร) ตามรายงานของนักบวชแสวงบุญชาวจีน ชื่อ พระถังซัมจั๋ง Xuanzang ระบุไว้ว่าความสูงของสถูป 600-700 ฟุตจีน (ประมาณ 180 - 250 เมตรหรือ 591 - 689 ฟุต) และถูกประดับประดาด้วยอัญมณี[2] แน่นอนว่าอาคารที่มีหลายชั้นอันใหญ่โตนี้เป็นหนึ่งในบรรดาสิ่งมหัศจรรย์ของโลก
พระเจ้ากนิษกะได้รับการกล่าวว่าเป็นศิษย์ผู้ใกล้ชิดของนักปราชญ์ชาวพุทธ ชื่อ อัศวโฆษ Ashvaghosha ผู้ที่กลายมาเป็นที่ปรึกษาทางด้านศาสนาของพระองค์ในปีต่อมาภายหลัง
เหรียญของชาวพุทธเจ้าของพระเจ้ากนิษกะค่อนข้างหายาก (แค่ 1% ในจำนวนเหรียญที่รู้จักของพระเจ้ากนิษกะ) ส่วนมากจะแสดงรูปพระเจ้ากนิษกะในด้านหัว และ พระพุทธเจ้าในท่าประทับยืนในด้านก้อย ในสไตล์กรีก มีจำนวนเล็กน้อยที่แสดงรูปพระศากยมุนีพุทธเจ้าและพระศรีอริยเมตไตรย เหรียญทั้งหมดของพระเจ้ากนิษกะมีความเหมือนกัน ในด้านดีไซน์ รูปค่อนข้างหยาบและมีสัดส่วนค่อนข้างไม่ชัดเจน รูปของพระพุทธเจ้ามักจะดูเวอร์เกินไปเล็กน้อย ขนาดของพระกรรณ(หู) และพระบาทยืดออกไป ในลักษณะแบบเดียวกับรูปของกษัตริย์ชาวกุษาณะ บ่งชี้ว่าเป็นการเรียนแบบศิลปะสไตล์กรีก
เหรียญ 3 แบบของเหรียญชาวพุทธของพระเจ้ากนิษกะที่รู้จักกันดังนี้:
เหรียญรูปพระพุทธเจ้าของชาวกุษาณะ 6 เหรียญเท่านั้น ที่เป็นเหรียญทอง (เหรียญที่หกคือหัวใจหลักของเครื่องเพชรพลอยโบราณ ซึ่งประกอบด้วยเหรียญรูปพระพุทธเจ้าตกแต่งด้วยวงหินทับทิมรูปหัวใจ)เหรียญเหล่านั้นทั้งหมดถูกสร้างด้วยทองคำโดยคำสั่งของพระเจ้ากนิษกะที่ 1 และ มีประเภทที่แตกต่างกัน 2 คือ เหรียญหนักประมาณ 8 กรัมมีลักษณะหยาบมากคล้ายคล้ายกับเหรียญ aureus ของโรมัน และ 4 เหรียญมีน้ำหนักประมาณ 2 กรัม รูปพระพุทธเจ้านุ่งห่มจีวรพระ เรียกว่า ผ้าอันตรวาสก (สบง) ผ้าอุตตรวาสก (จีวร) และ ผ้ากันหนาว (สังฆาฏิ)
พระกรรณ(หู) มีลักษณะใหญ่และยาวมาก การสร้างเกินจริงเป็นสัญลักษณ์ที่น่าเป็นความจำเป็นที่แสดงออกมา เพราะเหรียญมีขนาดเล็ก สามารถมองเห็นได้ในพระพุทธรูปคันธาระที่โดยทั่วไปสร้างขึ้นในพุทธศตวรรษที่ 8-9 พระพุทธรูปมีมวยผมเป็นปม มากมาย ครอบคลุม มักจะมีสไตล์หยิกสูงและมักจะมีลักษณะขดเป็นวงกลม ทั้งยังสามารถเห็นได้ในพระพุทธรูปสมัยคันธาระต่อมา
โดยทั่วไปแล้ว พระพุทธรูปที่ปรากฏบนเหรียญเหล่านั้น มีความเป็นสัญลักษณ์อย่างมากอยู่แล้ว ค่อนข้างจะแตกต่างจากความเป็นธรรมชาติมากและพบเห็นได้จากประติมากรรมแบบคันธาระก่อนหน้านั้น ในหลายๆดีไซน์มีพระมัสสุ (หนวด) ปรากฏให้เห็นชัดเจน ฝ่ามือข้างขวาแสดงสัญลักษณ์จักระ และระหว่างพระขนง(คิ้ว) มีพระอุนาโลม urna พระรัศมีก่อตัวจากพระวรกาย มี 2 หรือ 3 เส้นรอบรอบพระองค์จีวรที่ห่มคลุมทั้งตัวโดยพระพุทธเจ้าที่อยู่บนเหรียญ ปกคลุมไหล่ทั้งสอง แสดงให้เห็นว่าเป็นรูปแบบคันธาระมากกว่ารูปแบบมธุรา
พระศรีศากยมุนีพุทธเจ้า (เป็นพระนามหนึ่งของพระพุทธเจ้า สิทธัตถะ โคตมะ) ประทับยืนหันพระพักตร์มาข้างหน้า มีพระหัตถ์ข้างซ้ายเหนือสะโพกกำลังแสดงท่าปางประทานอภัย abhaya mudra พร้อมกับพระหัตถ์เบื้องขวา เหรียญเหล่านั้นทั้งหมด เป็นเหรียญทองแดงล้วนล้วนๆและ ถูกใช้สวมใส่ มาค่อนข้างมาก
จีวรของพระศรีศากยะมุนีพุทธเจ้าค่อนข้างเบาเมื่อเทียบกับบนเหรียญทีมีพระนามปรากฏว่าพระพุทธเจ้า โชว์ให้เห็นพระวรกายอย่างชัดเจน ในรูปแบบที่ค่อนข้างโปร่งใส ผ้าเหล่านี้น่าจะเป็นผ้าสองชั้นของพระสงฆ์คือ ผ้าอันตรวาสก(ผ้าสบง) กับ ผ้าอุตตรวาสก (ผ้าจีวร) นอกจากนี้จีวรยังถูกม้วนคุมแขนซ้าย (คงจะถูกจับไว้ในมือซ้าย) ลักษณะเฉพาะตัวที่ทราบกันใน Bimaran casket และ ดูคล้ายๆกับผ้าพันคอ uttariya พระองค์มีพระโมฬี(จุก)วงกลมหลายๆอันทั่วพระเศียร และมีวงรัศมีหนึ่งหรือสองวง การแผ่พระรัศมีบางครั้งมีรอบๆพระเศียร
พระศรีอริยเมตไตรยโพธิสัตว์พระโพธิสัตว์ (พร้อมด้วยข้อความในตำนาน) ซึ่งนั่งขัดสมาธิอยู่บนบัลลังถือหม้อน้ำ และแสดงท่าปางให้อภัย Abhaya mudra เหรียญเหล่านี้ เป็นเหรียญที่รู้จักกันว่าเป็นเหรียญทองแดงและเป็นเหรียญค่อนข้างสึกกร่อน สำหรับบนเหรียญที่ชัดที่สุดพระศรีอริยเมตไตรย ดูเหมือนจะทรงสวมใส่ปลอกแขนของเจ้าชายชาวอินเดีย เป็นลักษณะที่มักจะพบบ่อยบนรูปปั้นของพระศรีอริยเมตไตรย สำหรับบัลลังก์นั้นประกอบด้วยเสาขนาดเล็ก บอกเป็นนัยยะว่าเหรียญของพระศรีอริยเมตไตรยได้รับอิทธิพลโดยตรงจากรูปปั้นที่มีอยู่ก่อนหน้านี้ซึ่งเป็นลักษณะที่รู้จักดี คุณสมบัติของรูปปั้นพระศรีอาริยเมตไตรยไม่สมส่วนซึ่งพระองค์เป็นตัวแทนของพระโพธิสัตว์ (พระองค์จะเป็นพระพุทธเจ้าในอนาคต)
ลักษณะทางกายภาพของเหรียญทั้งสามประเภทนี้มีลักษณะที่แตกต่างอย่างมากจากเทวรูป อื่นๆที่ปรากฏอยู่ในเหรียญของพระเจ้ากนิษกะ เทวรูปของพระเจ้ากนิษกะทั้งหมดจะปรากฏแสดงหันข้าง มีเพียงพระพุทธรูปที่หันพระพรักตร์ตรง ชี่ให้เห็นว่าเป็นการเลียนแบบจากพระพุทธรูปหันพระพักตร์ตรง แห่งพระพุทธรูปยืนและนั่ง ทั้งพระพุทธรูปพระพุทธเจ้าและพระศากยมุนีมีไหล่ทั้งสองคลุมด้วยจีวรพระ แสดงให้เห็นว่ารูปปั้นถูกจำลองแบบมาจากโรงเรียนศิลปะแห่งคันธาระ ค่อนข้างมากกว่าจากมถุรา
ผอบของพระเจ้ากนิษกะ |
|
|
ผอบพระเจ้ากนิษกะหรือที่บรรจุพระธาตุของพระเจ้ากนิษกะสร้างขึ้นในปีแรกของการขึ้นครองราชย์ของพระเจ้ากนิษกะในปี พ.ศ. 670 ถูกค้นพบในห้องบรรจุผอบภายใต้สถูปของพระเจ้ากนิษกะ ในระหว่างการขุดทางโบราณคดีในปี พ.ศ. 2451 - 2452 ในบริเวณ Shah-Ji-Ki-Dheri พื้นที่ด้านนอกในทุกวันนี้ของประตู Ganj Gate ของเมืองเปศวาร์เก่า ทุกวันนี้ผอบอยู่ที่พิพิธภัณฑ์เปศวาร์ และของเลียนแบบอยู่ที่พิพิธภัณฑ์บริติช ผอบถูกกล่าวว่าใช้บรรจุพระอัฐิสามชิ้นของพระพุทธเจ้า ซึ่งพระบรมอัฐิทุกวันนี้ประดิษฐานอยู่ที่มัณฑเลย์ ประเทศพม่า
ผอบจารึกถึงการอุทิศในภาษาขโรษฐี จารึกอ่านได้ว่า:"(*mahara)jasa kanishkasa kanishka-pure nagare aya gadha-karae deya-dharme sarva-satvana hita-suhartha bhavatu mahasenasa sagharaki dasa agisala nava-karmi ana*kanishkasa vihare mahasenasa sangharame"
ข้อความถูกลงนามโดยผู้สร้าง ศิลปินชาวกรีกนามว่า Agesilas ผู้คอยควบคุมงานก่อสร้างที่สถูปของพระเจ้ากนิษกะ (caitya) เป็นการยืนยันถึงการมีส่วนร่วมโดยตรงของชาวกรีกกับการทำให้งานสำเร็จของชาวพุทธ ในวันที่ล่าช้าดังกล่าวต่อไปนี้ คนรับใช้นามว่า Agisalaos ผู้ควบคุมการก่อสร้างวิหารของพระเจ้ากนิษกะสังฆารามชื่อว่า Mahasena ("dasa agisala nava-karmi ana*kaniskasa vihara mahasenasa sangharame ทาสะ agisala นวกมฺมิ กนิสฺกสฺส วิหาร มหาเสนา สงฺฆาราม ")
ฝาของผอบแสดงพระพุทธรูปบนฐานที่เป็นดอกบัว ผู้ได้รับการนมัสการโดยพราหมณ์และพระอินทร์ ขอบของฝาตกแต่งด้วยลวดลายของห่านบิน ตัวของผอบปรากฏภาพพระมหากษัตริย์ราชวงศ์กุษาณะ บุคคลนั้นอาจจะเป็นพระเจ้ากนิษกะ พร้อมด้วยสุริยเทพและจันทเทพของชาวอิหร่าน ด้านข้างทั้งสองของพระพุทธรูปประทับนั่งได้รับกานมัสการโดยรูปปั้นคนยศสูง อาจสันนิษฐานได้ว่าเป็นพระเจ้ากนิษกะ ระเบียบดอกไม้จับแห่โดยเทวดาชื่อ cherubs เดินไปรอบรอบฉากในแบบฉบับสไตล์กรีก
แหล่งที่มาของผอบพระเจ้ากนิษกะ ยังเป็นที่โต้เถียงกันในทุกวันนี้ โดยเฉพาะที่สำคัญพื้นลักษณะรูปแบบ (ตัวอยางเช่น รูปผู้ปกครองที่อยู่บนผอบไม่มีหนวดเครา) รูปบนผอบถูกแทนที่ด้วยความเชื่อว่าเป็นรัชทายาทของพระเจ้ากนิษกะพระนามว่า หุวิชกะ Huvishka
ในบันทึกของชาวพุทธ พระเจ้ากนิษกะมักจะไดรับการบรรยายว่าเป็นผู้ก้าวร้าวมีอารมณ์ร้อน แข็งกร้าว เข็มงวด และเป็นผู้ที่ค่อนข้างรุนแรง ก่อนที่จะเปลี่ยนมานับถือศาสนาพุทธ ซึ่งพระองค์ทรงพอพระทัยมาก และหลังจากการเปลี่ยนมานับถือศาสนา พระองค์ก็เป็นพระมหากษัตริย์ทีมีพระทัยเปิดกว้าง มีความเมตตากรุณา และมีศรัทธาเต็มเปียม ตามที่ในพระสูตรมหายานชื่อ Sri-dharma-pitaka-nidana sutra ได้กล่าวไว้ว่า:
ณ เวลานี้ พระราชาแห่ง Ngan-si (Pahlava) เป็นคนก้าวร้าวและหัวรุนแรง มีพระภิกษุอรหันต์รูปหนึ่งเห็นการกระทำที่โหดร้ายของพระราชาจึงต้องการจะทำพระองค์ให้กลับตัวใหม่ ดังนั้น ด้วยกำลังอันเหนือธรรมชาติของเขา เขาจึงผู้ทำให้พระราชาเห็นความทุกข์ทรมานแห่งนรก พระราชาทรงกลัวและได้กลับเนื้อกลับตัวใหม่ และทรงร้องไห้อย่างหนัก ครั้นแล้วพระองค์ได้รับการละลายพฤติกรรมด้านลบในภายในของพระองค์และได้ตระหนักถึงตัวเองเป็นครั้งแรกในชีวิต
นอกจากนี้ การมาถึงของพระเจ้ากนิษกะได้รับการบอกกล่าวล่วงหน้าหรือพยากรณ์โดยพระพุทธเจ้า เช่นเดียวกับการก่อสร้างสถูปของพระองค์
พระพุทธเจ้าทรงชี้ไปที่เด็กน้อยผู้ที่กำลังสร้างเจดีย์ดินเหนียว (ตรัสว่า) ณ จุดนี้ กนิษกะจะสร้างเจดีย์ตามชื่อของเขา
เรื่องราวเดียวกันที่ถูกกล่าวถึงซ้ำแล้วซ้ำเล่าในม้วนกระดาษ Khotanese ที่ถูกพบใน Dunhuang ซึ่งเป็นครั้งแรกที่อธิบายถึงการมาเกิดของพระเจ้ากนิษกะ 400 ปีหลังจากการปรินิพพานของพระพุทธเจ้า เอกสารนั้นยังอธิบายถึงพระเจ้ากนิษกะริเริ่มที่จะสร้างเจดีย์ของพระองค์
นักแสวงบุญชาวจีนที่เดินทางไปอินเดีย เช่น สมณะเสวียนจั้ง Xuanzang ผู้เดินทางไปที่นั่นราว พ.ศ. 1173 ยังได้ถ่ายทอดเรื่องราวไว้ว่า:
พระเจ้ากนิษกะกลายเป็นพระราชาแห่งชมพูทวีปทั้งหมด แต่พระองค์ไม่ทรงเชื่อในเรื่องกรรม แต่พระองค์รักษาพระพุทธศาสนาพร้อมด้วยเกียรติและความเคารพในฐานะที่พระองค์เองได้เปลี่ยนมานับถือพระพุทธศาสนา และสนใจในคำสอนและคัมภีร์ เมื่อพระองค์เสด็จล่าสัตว์ในพื้นที่กว้าง ในขณะนั้นกระต่ายปรากฏขึ้น พระราชาสั่งให้ไล่ล่ากระต่าย ทันใดนั้นมันก็หายวับไปทันที ณ (ตรงบริเวณของสถูปในปัจจุบั้น) (เมื่อการก่อสร้างสถูปไม่ได้เป็นไปตามแผนที่วางไว้) พระราชาทรงหมดความอดทนและยึดเอามาเป็นเรื่องสำคัญในมือของพระองค์เองและเริ่มรื้อฟื้นแผนใหม่ ดังนั้นสถูปจึงสำเร็จด้วยความสมบูรณ์แบบและความอุตสาหะอย่างสูงสุด สถูปสองแห่งเหล่านั้นยังคงอยู่ และถูกใช้สำหรับรักษาประชาชนผู้ทุกข์ทรมานจากโรค
พระเจ้ากนิษกะ เนื่องจากการกระทำของพระองค์ได้รับการเครารพยกย่องอย่างสูงได้รับเกียรติจากประชาชนทั้งปวง พระองค์ปกครองบริหารและได้รับการยกย่องให้เป็น มหาราช (กษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่) จากผู้ที่เคยอยู่อาศัย เพราะพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ ความอ่อนน้อมถ่อมตนและความรู้สึกแห่งความเสมอภาคและความถูกต้องชอบธรรมในทุกด้าน ดังนั้น การกระทำที่ยิ่งใหญและคุณลักษณะของพระเจ้ากนิษกะจึงทำให้พระนามของพระองค์เป็นอมตะและพระองค์ได้รับการยกย่องว่าเป็น ราชาธิราช (กษัตริย์แห่งกษัตริย์)
พระเจ้ากนิษกะทรงขยายอาณาจักรไปยังแอ่งทาริม Tarim Basin อาจจะเป็นจุดเริ่มต้นในการส่งผ่านพระพุทธศาสนาไปยังจีน พระสงฆ์จากแคว้นคันธาระมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาและส่งผ่านแนวคิดทางพระพุทธศาสนาไปในเส้นทางของเอเชียเหนือตั้งแต่กลางพุทธศตวรรษที่ 7 พระสงฆ์ชาวกุษาณะ พระโลกะเกษม Lokaksema) พ.ศ. 721 เป็นนักแปลคนแรก ในการแปลคัมภีร์ชาวพุทธมหายานไปสู่ภาษาจีนและพิมพ์การแปล โรงพิมพ์อยู่ที่เมืองลั่วหยาง(ปัจจุบันคือเมืองลกเอี๋ยง)เมืองหลวงของจีนในอดีต ในเอเชียกลางและเอเชียตะวันออกพระสงฆ์ชาวพุทธปรากฏบทบาทในการประคับประคองการแลกเปลี่ยนอย่างแข็งขันในศตวรรษดังกล่าว
พระเจ้ากนิษกะอาจได้รับการสืบรัชทายาทโดยพระเจ้าหุวิชกะ Huvishka อย่างไรและเมื่อไรสำหรับเหตุการณ์นี้ยังไม่แน่ใจ มันเป็นความจริงที่ว่านั่นเป็นแค่พระราชาพระองค์หนึ่งทรงนามว่า กนิษกะ ในตำนานของชาวกุษาณะทั้งหมด จารึกบน Sacred Rock of Hunza ยังแสดงถึงการลายเซ็นของพระเจ้ากนิษกะ
เมนูนำทาง
พระเจ้ากนิษกะใกล้เคียง
แหล่งที่มา
WikiPedia: พระเจ้ากนิษกะ