พฤฒิบาศ หรือ พราหมณ์พฤฒิบาศ เป็นพราหมณ์จำพวกหนึ่งประกอบพิธีคชกรรมซึ่งเกี่ยวข้องกับช้างและม้าในราชสำนักไทย[1] มีศาสตร์เฉพาะในการดูแลช้างและม้า และปัดเป่าเสนียดจัญไรออกไป[2] มีบทบาทในราชสำนักไทยตั้งแต่อาณาจักรสุโขทัย[2] เรื่อยมาจนถึงยุครัตนโกสินทร์[3] พวกเขาปฏิบัติบูชาเทพเจ้าเฉพาะกลุ่ม เรียกว่า พระเทวกรรม และพระโกญจนาเนศวร์ ซึ่งไม่ปรากฏอยู่ในสารบบของศาสนาฮินดู ทั้งยังนับถือพระพิฆเนศเป็น "ครูของหมอช้าง"[4][5][6] การมีอยู่ของพราหมณ์พฤฒิบาศถือเป็นร่องรอยของการมีอยู่ของศาสนาพระเทพกรรม อันเป็นศาสนาพื้นเมืองดั้งเดิมในอุษาคเนย์[4][5]