พริสตีนา[1] หรือ พริชตีนา (UK /ˈpriːʃtɪnə,_prɪʃˈtiːnə/,[2] US /ˈprɪʃtɪnə,_ʔnɑː/;[3][4] แอลเบเนีย: Prishtina หรือ Prishtinë; เซอร์เบีย: Приштина / Priština) เป็นเมืองหลวงและเมืองใหญ่ที่สุดของประเทศคอซอวอ ประชากรในนครมีทั้งสิ้น 204,721 คน (ค.ศ. 2016) ส่วนใหญ่เป็นชาวแอลเบเนีย ทำให้พริสตีนากลายเป็นนครที่มีผู้พูดภาษาแอลเบเนียมากเป็นอันดับที่สองของโลก รองจากเมืองหลวงของประเทศแอลเบเนียอย่างติรานา[5][6] ในเชิงภูมิศาสตร์ นครตั้งอยู่ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศ โดยตั้งอยู่ใกล้กับภูเขากอลยักในช่วงยุคหินเก่า พื้นที่ของพริสตีนาในปัจจุบันมีความเกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมวินชา โดยเป็นถิ่นฐานของชาวอิลลีรีและชาวโรมันในสมัยคลาสสิก พระราชาบาร์ดิลลิสได้รวบรวมเผ่าพันธุ์ต่าง ๆ มาไว้ที่พริสตีนาในช่วง 400 ปีก่อนคริสตกาล และได้ก่อตั้งอาณาจักรดาร์ดาเนียน[7][8][9] มรดกสมัยคลาสสิกที่ยังคงพบเห็นในปัจจุบัน อาทิ เมืองโบราณอัลปีอานา ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นหนึ่งในเมืองโบราณที่สำคัญของโรมันในแถบคาบสมุทรบอลข่าน ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 5–9 พื้นที่นี้กลายเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิไบแซนไทน์ ต่อมาในช่วงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 9 ได้เปลี่ยนไปอยู่ภายใต้การปกครองของจักรวรรดิบัลแกเรียที่ 1 ต่อมาในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 11 พื้นที่นี้กลายเป็นส่วนหนึ่งของจังหวัดบัลแกเรียภายใต้การปกครองของจักรวรรดิไบแซนไทน์อีกครั้ง และในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 11 ถึงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 13 พื้นที่ได้ถูกชิงไปอยู่ภายใต้การปกครองของจักรวรรดิบัลแกเรียที่ 2 อยู่บ่อยครั้งปลายยุคกลาง พริสตีนากลายเป็นเมืองที่สำคัญของเซอร์เบีย และเป็นที่ตั้งของของตำหนักของกษัตริย์หลายพระองค์ นับตั้งแต่สเตฟาน มิลูติน, สเตฟาน ยูรอส ที่ 3, สเตฟาน ดูซัน, สเตฟาน ยูรอส ที่ 5 และวุก บรันคอวิช[10] ต่อมาในช่วงที่จักรวรรดิออตโตมันครอบครองบอลข่าน พริสตีนากลายเป็นแหล่งแร่และศูนย์กลางการค้าที่สำคัญเนื่องจากมีที่ตั้งใกล้กับเมืองเหมืองแร่อย่างนอวอบราโด และมีสินค้าที่สำคัญอย่างขนแพะ หนังแพะ และดินปืน[11]มัสยิดแห่งแรกของพริสตีนาถูกสร้างขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 14 ภายใต้การปกครองของเซอร์เบีย[12]พริสตีนาเป็นศูนย์กลางทางการขนส่งที่สำคัญของคอซอวอ ทั้งทางอากาศ ราง และถนน ท่าอากาศยานนานาชาติพริสตีนาเป็นท่าอากาศยานที่ใหญ่ที่สุดของประเทศ ทางด่วนและมอเตอร์เวย์มีหลายสาย ได้แก่ สายอาร์ 6, อาร์ 7 และอาร์ 7.1 ซึ่งเชื่อมต่อไปยังประเทศแอลเบเนียและประเทศนอร์ทมาซิโดเนียพริสตีนาเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจ การเงิน การเมือง และการค้าของประเทศ นครแห่งนี้เป็นที่ตั้งของที่ทำการรัฐบาลคอซอวอ ซึ่งเป็นเป็นที่ทำการของประธานาธิบดี นายกรัฐมนตรีคอซอวอ และสมาชิกรัฐสภา พริสตีนาได้สถาปนาเป็นเมืองฝาแฝดกับนครอังการาในประเทศตุรกี[13] และติรานาในประเทศแอลเบเนีย[14][15]