บทความนี้ใช้ระบบคริสต์ศักราช เพราะอ้างอิงคริสต์ศักราชและคริสต์ศตวรรษ หรืออย่างใดอย่างหนึ่งจักรวรรดิบัลแกเรียที่ 1 (อังกฤษ: First Bulgarian Empire, บัลแกเรีย: Първo Българско царство, Părvo Bălgarsko Tsarstvo) เป็นอาณาจักรในยุคกลางของบัลแกเรียที่ก่อตั้งในปี ค.ศ. 632 ในบริเวณใกล้สามเหลี่ยมปากแม่น้ำดานูป (Danube Delta) และสลายตัวลงเมื่อปี ค.ศ. 1018 หลังจากที่ถูกผนวกเข้าเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิไบแซนไทน์ ในสมัยที่รุ่งเรืองที่สุดจักรวรรดิบัลแกเรียครอบคลุมบริเวณตั้งแต่บูดาเปสต์ ไปจนถึงทะเลดำ และจากแม่น้ำนีพเพอร์ในยูเครนปัจจุบันไปจนถึงทะเลเอเดรียติค จักรวรรดิบัลแกเรียที่ 1 มาแทนที่ด้วยจักรวรรดิบัลแกเรียที่ 2 ที่ก่อตั้งในปี ค.ศ. 1185 ชื่อทางการของประเทศตั้งแต่ตั้งมาคือ “บัลแกเรีย”[1]จักรวรรดิบัลแกเรียมีบทบาทสำคัญในทางการเมืองของยุโรปและเป็นหนึ่งในประเทศที่มีความแข็งแกร่งทางการทหารในบรรดาประเทศในยุคเดียวกัน ระหว่างปี ค.ศ. 717 ถึงปี ค.ศ. 718 พันธมิตรไบแซนไทน์และบัลแกเรียก็ได้รับชัยชนะต่ออาหรับอย่างเด็ดขาดในการล้อมเมืองคอนสแตนติโนเปิลซึ่งเป็นการช่วยให้ยุโรปตะวันออกรอดจากการถูกรุกรานโดยอาหรับและมุสลิม ต่อมาก็ได้ได้รับชัยชนะต่อข่านแห่งกลุ่มสหพันธ์ยูเรเชียอาวาร์ และขยายดินแดนไปยังที่ราบแพนโนเนียน (Pannonian Plain) และเทือกเขาทาทรา บัลแกเรียเป็นด่านอันมั่นคงในการต่อต้านการรุกรานที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งจากชนโนแมดจากตะวันออกระหว่างยุคที่เรียกว่าสมัยการโยกย้ายถิ่นฐานในยุโรปครั้งที่สอง บัลแกเรียหยุดยั้งการรุกรานของชนเพเชเนกส์ (Pechenegs) และชนคูมันส์ (Cumans) ไว้ที่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของบัลแกเรีย และหลังจากที่ได้รับชัยชนะอย่างเด็ดขาดต่อแม็กยาร์สในปี ค.ศ. 896 ผู้ถอยไปตั้งหลักแหล่งอย่างถาวรในบริเวณแพนโนเนียทางด้านใต้ในระหว่างสงครามไบแซนไทน์–บัลแกเรีย บัลแกเรียก็ผนวกบริเวณดินแดนของสลาฟในเธรซ และบริเวณมาซิโดเนีย หลังจากที่กองทัพไบแซนไทน์ถูกทำลายล้างยุทธการอันเคียลัส (battle of Anchialus) ในปี ค.ศ. 917 แล้วจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ก็แทบจะล่มสลายชนบัลการ์นำวิธีการก่อสร้างใหม่ๆ และยุทธวิธีในการสงครามมาสู่ยุโรป เมืองบัลแกเรียเมืองแรกๆ สร้างด้วยหินซึ่งต่างจากการสร้างป้อมปราการด้วยอิฐของโรมัน เมืองหลวงพลิสคา (Pliska) ที่มีเนื้อที่ 27 ตารางกิโลเมตรเป็นเมืองที่ใหญ่ที่สุดเมืองหนึ่งในยุโรป ตัวเมืองมีระบบสาธารณูปโภคและพื้นอุ่นมานานก่อนเมืองเช่นปารีสและลอนดอน หลังจากรับนับถือคริสต์ศาสนาในปี ค.ศ. 864 แล้วบัลแกเรียก็กลายเป็นศูนย์กลางทางวัฒนธรรมของยุโรปสลาฟ วัฒนธรรมยิ่งวิวัฒนาการเพิ่มขึ้นเมื่อมีการประดิษฐ์อักขระซิริลลิคในเพรสลาฟ ที่บางแหล่งเชื่อกันว่าโดยผู้คงแก่เรียนบัลแกเรียชื่อเคลเมนต์แห่งโอห์ริด (Clement of Ohrid) นักประวัติศาสตร์บางคนกล่าวว่าสถานศึกษาแห่งเพรสลาฟและโอห์ริดเป็นสองมหาวิทยาลัยที่สองที่ก่อตั้งขึ้นในยุโรปหลังจากมหาวิทยาลัยคอนสแตนติโนเปิล