ความต่างจากภาษาจีนมาตรฐาน ของ ภาษาจีนกลางสำเนียงไต้หวัน

ดูสารนิเทศเพิ่มเติมที่: ภาษาจีนกลาง

ตัวอักษร

ภาษาจีนกลางสำเนียงไต้หวันใช้ตัวอักษรจีนเต็มซึ่งตรงข้ามกับภาษาจีนมาตรฐานที่ใช้ตัวย่อ อักษรเบรลล์ของภาษาจีนสำเนียงนี้ก็มีความแตกต่างจากภาษาจีนมาตรฐานมาก โดยเฉพาะการเขียนตัวอักษรละตินก็มีความแตกต่างอย่างมากโดยตัวอักษรละตินเป็นมาตรฐานสำหรับการเขียนพินอินของภาษาจีนมาตรฐานอยู่แล้ว ในขณะที่ตัวอักษรละตินในภาษาจีนสำเนียงนี้จะถูกเขียนตามเวด-ไจลส์

การออกเสียง

วิธีการออกเสียงภาษาจีนกลางสำเนียงไต้หวันหลักๆได้รับอิทธิพลมาจากภาษาฮกเกี้ยนและภาษาอังกฤษ แต่พยายามเลียนแบบภาษาจีนกลางมาตรฐานโดยวรรณยุกต์ทั้งสี่มีการใช้แทบจะเหมือนจากภาษาจีนมาตรฐานส่วนคำศัพท์หลายๆคำนำมาจากภาษาไต้หวันแต่รักษาวรรณยุกต์ทั้งสี่ตามภาษาจีนมาตรฐานเอาใว้ แต่พยัญชนะต้นมีข้อจำกัดอยู่มาก

หากจำแนกเสียงพยัญชนะเป็นสัทอักษรสากลภาษาจีนกลางสำเนียงไต้หวันจะมีความแตกต่างกับภาษาจีนกลางมาตรฐานตามถิ่นต่างๆดังนี้

สัทอักษรจีน	ปักกิ่ง (มาตรฐาน)	ไทเป/ เถา-ยฺเหวียน	ไถจง	เกาสฺยง/ ผิงตง	ไต้หวันเชื้อสายแคะ	คำอธิบาย
b/ㄅ	[p]	[p]~[b]	เสียง ป, เสียง บ ใช้ในคำยืมภาษาฮกเกี้ยนเท่านั้น
p/ㄆ	[pʰ]	เสียง ผ
m/ㄇ	[m]	เสียง ม
f/ㄈ	[f]	[hʷ]	[f]	ภาษาฮกเกี้ยนไม่มีเสียง ฟ และคนไต้หวันภาคใต้มีปัญหาในการออกเสียงนี้
d/ㄉ	[t]	เสียง ต
t/ㄊ	[tʰ]	เสียง ถ
n/ㄋ	[n]	เสียง น
l/ㄌ	[l]	คล้าย ล; ตรงกับ l ในภาษาอังกฤษ
g/ㄌ	[k]	[k]~[g]	[g] ตรงกับตัวอักษร g ในภาษาอังกฤษเช่นคำว่า grand, gross ใช้ในคำยืมภาษาฮกเกี้ยนเท่านั้น
k/ㄎ	[kʰ]	เสียง ข
h/ㄏ	[x]	[h]	[x] = ข (กำเมือง) ภาษาฮกเกี้ยนและภาษาแคะไม่มีเสียง [x] และแทนด้วยเสียง [h] ซึ่งตรงกับ ห ในภาษาไทยกลาง
j/ㄐ	[t͡ɕ]
q/ㄑ	[t͡ɕʰ]
x/ㄒ	[ɕ]	ไม่ใกล้เคียงเสียงใดในภาษาไทย
zh/ㄓ	[ʈ͡ʂ]	[ʤ]	[ʧ]	ไม่มีเสียงภาษาไทยเทียบ ทั้งในภาษาฮกเกี้ยนและภาษาแคะไม่มีเสียงม้วนลิ้นจึงไม่มี [ʈ͡ʂ], [ʈ͡ʂʰ] และ [ʂ] ทั้งสามเสียง สำหรับภาษาแคะมีเสียงพยัญชนะคู่ขนานคือเสียงหลังปุ่มเหงือก [ʧ], [ʧʰ] และ [ʃ] ตามลำดับ คนไต้หวันเชื้อสายฮกเกี้ยนเกิดจากการม้วนลิ้นไม่สุดเพราะภาษาฮกเกี้ยนไม่มีเสียงที่ใกล้เคียงและเสียงจึงออกมาเป็น [ʤ], [ʧ] และ [ʃ] ตามลำดับ เสียง [ʤ] ตรงกับ j ในภาษาอังกฤษ, [ʧ] ตรงกับ ch ในภาษาอังกฤษ, [ʈ͡ʂʰ] คือ [ʈ͡ʂ] พ่นลม ส่วน [ʃ] ตรงกับ sh ในภาษาอังกฤษ
ch/ㄔ	[ʈ͡ʂʰ]	[ʧ]	[ʧʰ]
sh/ㄕ	[ʂ]	[ʃ]
r/ㄖ	[ʐ]	[ɻ]~[ɹ]	[ɹ]~[j]	[j]	[ɻ]~[ɹ]	[ʐ] คือเสียงเสียดแทรก แต่ภาษาจีนกลางสำเนียงไต้หวันทุกถิ่นย่อยเป็นเสียงเปิด คนไต้หวันเชื้อสายแคะใช้เหมือนกับคนเชื้อสายฮกเกี้ยนในไทเป [ɻ] เป็นเสี้ยงม้วนลิ้นสุด, [ɹ] เป็นเพราะม้วนลิ้นไม่สุด และ [j] คือเสียง ย เพราะเกิดจากคนไต้หวันภาคใต้ติดมาจากเสียงภาษาฮกเกี้ยนอยู่ก่อน
z/ㄗ	[ts]
c/ㄘ	[tsʰ]
s/ㄙ	[s]	เสียง ส

หากจำแนกเสียงกึ่งสระทั้งเป็นสัทอักษรสากลจะถอดเสียงพยัญชนะได้ดังนี้

สัทอักษรจีน	ปักกิ่ง (มาตรฐาน)	ไทเป/ เถา-ยฺเหวียน	ไถจง	เกาสฺยง/ ผิงตง	ไต้หวันเชื้อสายแคะ
yi/ㄧ (อยู่เดี่ยว)	[ʔi]	เท่ากับคำว่า อี ในภาษาไทย
yi/ㄧ (มีสระ)	[ji+_]	[ʔi+_]~[ji+_]	คนไต้หวันใช้เสียง อี จะใช้ ยี เมื่อเลียนแบบคนจีนแผ่นดินใหญ่
yi/ㄧ (ควบ)	[_+ji]	[_i]	คนไต้หวันละเสียง อ และ ย ให้เหลือแค่เสียงพยัญชนะตัวหน้าตัวเดียวและทำหน้าที่เป็นแค่สระอี
wu/ㄨ (อยู่เดี่ยว)	[ʔu]	เท่ากับคำว่า อู ในภาษาไทย
wu/ㄨ (มีสระ)	[wu+_]	[ʋ+_]	[wu+_]	[ʋ+_]	[w] = ว ต้องมีสระอูพ่วง [ʋ] ใกล้เคียงกับ [w] แต่ไม่มีสระอูพ่วง
wu/ㄨ (ติด)	[_u]	เหลือแค่สระอูเหมือนกัน
yu/ㄩ	[ɰɯ]	[ʔʷy]~[jʷy]	จีนมาตรฐานไม่มีเสียงใกล้เคียงกับภาษาไทย แต่สำเนียงถิ่นไต้หวันเป็น อ หรือและ ย ควบ ว สระอีทั้งสองเสียง

ตัวอย่างคำศัพท์ที่ออกเสียงต่างกัน

คำส่วนใหญ่จะมีการออกเสียงวรรณยุกต์ที่ต่างกัน

	จีนมาตรฐาน	จีนกลางสำเนียงไต้หวัน	เพิ่มเติม
垃圾 (or 拉圾) ("garbage")	lājī	lèsè	การออกเสียง lèsè มาจากภาษาง่อ คำนี้ก็เรียกในแผ่นดินใหญ่จนกระทั่งปี 1949.
液體 (液体) ("liquid")	yètǐ	yìtǐ, yètǐ
和 ("and")	hé	hàn, hé
星期 ("week")	xīngqī	xīngqí
企業 (企业) ("enterprise")	qǐyè	qìyè
危險 (危险) ("danger")	wēixiǎn	wéixiǎn
包括 (包括) ("including")	bāokuò	bāoguā, bāokuò
法國 (法国) ("France")	Fǎguó	Fàguó
微波爐 (微波炉) ("microwave")	wēibōlú	wéibōlú