ภาษาถิ่นเลออน

ภาษาถิ่นเลออน หรือ ภาษาเลออน (สเปน: leonés; เลออน: llïonés, llionés; อัสตูเรียส: lleonés) เป็นศัพท์ที่ใช้เรียกกลุ่มวิธภาษาท้องถิ่นของภาษาอัสตูเรียส-เลออนที่พูดกันในจังหวัดเลออนและจังหวัดซาโมราของแคว้นกัสติยาและเลออน ประเทศสเปน และในพื้นที่ที่ติดต่อกันบางแห่งทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศโปรตุเกสหลังจากที่รามอน เมเนนเดซ ปิดัล นักนิรุกติศาสตร์ชาวสเปน ตีพิมพ์งานค้นคว้าเรื่อง โซเบรเอลเดียเลกโตเลโอเนส ("ว่าด้วยภาษาถิ่นเลออน") เมื่อ ค.ศ. 1906 นั้น นักวิชาการบางคนก็เริ่มใช้ชื่อ เลออน เพื่อเรียกภาษาท้องถิ่นโดยรวมซึ่งมีขอบเขตการใช้ดั้งเดิมตั้งแต่แคว้นกันตาเบรียลงไปจนถึงแคว้นเอซเตรมาดูรา แม้ว่าปัจจุบันประชากรในแคว้นทั้งสองจะพูดภาษาถิ่นที่อยู่ในแนวต่อเนื่องที่เปลี่ยนผ่านไปสู่ภาษากัสติยาก็ตาม (เช่นเดียวกับที่เกิดกับวิธภาษาพูดดั้งเดิมในจังหวัดซาลามังกาของแคว้นกัสติยาและเลออน) ในอีกด้านหนึ่ง เนื่องจากการเรียกภาษากลุ่มนี้ว่า "ภาษาเลออน" ในแคว้นอัสตูเรียส และการเรียกภาษากลุ่มนี้ว่า "ภาษาอัสตูเรียส" ในแคว้นกัสติยาและเลออนนั้นไม่เป็นที่ยอมรับทางสังคมและการเมืองมากนัก[7] ทุกวันนี้ นักวิชาการและผู้เชี่ยวชาญจำนวนมากจึงเรียกภาษากลุ่มนี้โดยรวมว่า "ภาษาอัสตูเรียส-เลออน" แม้ว่าอีกส่วนหนึ่งยังคงเรียกภาษากลุ่มนี้ตามชื่อภูมิภาคหรือท้องถิ่นต่อไป เช่น ภาษาอัสตูเรียส ภาษา(ถิ่น)เลออน ภาษามีรังดา เป็นต้นภาษา(อัสตูเรียส-)เลออนเป็นภาษาหนึ่งที่สืบเชื้อสายมาจากภาษาละติน ได้รับการปลูกฝังเรื่อยมาในฐานะภาษาที่ใช้ทั้งในที่สาธารณะและในที่รโหฐานในดินแดนของราชอาณาจักรเลออน จนกระทั่งถูกแทนที่ด้วยภาษากัสติยาในการใช้งานสาธารณะหลังการรวมกันระหว่างราชอาณาจักรเลออนกับราชอาณาจักรกัสติยา[8] จากนั้นขอบเขตการใช้งานภาษาเลออนก็ลดน้อยลงจนเหลือเพียงภาษาพูดที่ซึ่งภาษากัสติยาก็เข้ามามีบทบาทสำคัญเช่นกันหลังจากที่ถูกลดทอนความสำคัญลงไปเป็นเวลาหลายศตวรรษ การฟื้นฟูภาษาถิ่นเลออนก็เริ่มขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 19 และมาเป็นปึกแผ่นในคริสต์ศตวรรษที่ 20 โดยนักเขียนอย่างเอบา กอนซาเลซ เฟร์นันเดซ เป็นต้น และโดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 21 โดยบรรดานักเขียนรุ่นใหม่ร่วมด้วยงานศึกษาวิจัยทางภาษาศาสตร์สังคมต่าง ๆ ในเวลาเดียวกันกับที่สมาคมและสถาบันทางวัฒนธรรมหลายแห่งส่งเสริมการใช้และการแพร่กระจายภาษานี้[9] อย่างไรก็ตาม ในขณะที่ภาษาอัสตูเรียสได้รับการส่งเสริมจากฝ่ายบริหารและบทกฎหมายท้องถิ่นของแคว้นอัสตูเรียสและมีหน่วยงานวางระเบียบการใช้ภาษา (คือ บัณฑิตยสถานภาษาอัสตูเรียส) ภาษาถิ่นเลออนกลับยังไม่ได้รับการส่งเสริมหรือมีหน่วยงานวางระเบียบการใช้ภาษาอย่างเป็นทางการ

ภาษาถิ่นเลออน

ภูมิภาค สเปน
 ● จังหวัดเลออน (ด้านเหนือและตะวันตก) และจังหวัดซาโมรา (ด้านตะวันตกเฉียงเหนือ) ในแคว้นกัสติยาและเลออน[1][2]
โปรตุเกส
 ● หมู่บ้านรีอูดึอูโนร์และหมู่บ้านกวาดรามิลในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของโปรตุเกส[3][4]
ตระกูลภาษา
Linguasphere 51-AAA-cc
จำนวนผู้พูด 20,000–50,000 คน  (2008)[5][6]
ISO 639-3
ภาษาทางการ ณ ค.ศ. 2010 มีสถานะพิเศษในแคว้นกัสติยาและเลออนของสเปน
ประเทศที่มีการพูด สเปน, โปรตุเกส