หมู่มนเทียรมสรูร (
อักษรโรมัน: Masrur หรือ Masroor) เป็น
โบสถ์พราหมณ์ตัดสินอายุศตวรรษที่ 8 ตั้งอยู่ใน
หุบเขากังครา ใน
รัฐหิมาจัลประเทศ ประเทศอินเดีย[2] หันหน้าออกตะวันออกเฉียงเหนือ
[1] สร้างขึ้นด้วย
สถาปัตยกรรมโบสถ์พราหมณ์แบบนคร ถึงแม้หมู่มนเทียรที่หลงเหลือในปัจจุบันจะมีขนาดใหญ่โต แต่การค้นคว้าทางโบราณคดีเสนอว่าศิลปินและสถาปนิกในอดีตมีแผนที่ใหญ่กว่านี้มากในการจะสร้างหมู่มนเทียรนี้ และหมู่มนเทียรที่เห็นในปัจจุบันยังสร้างไม่เสร็จตามแผน งานแกะสลักและประติมากรรมส่วนใหญ่ของมนเทียรในปัจจุบันได้สูญหายไปแล้ว รวมถึงหมู่มนเทียรยังมีร่องรอยความเสียหายที่อาจจะมาจากเหตุแผ่นดินไหว
[1]มนเทียรสร้างขึ้นโดยการแกะสลักหินใหญ่ก้อนเดียวเป็น
ศิขร และตรงกลางมีสระน้ำศักดิ์สิทธิ์ตามคัมภีร์การสร้างมนเทียร
[1] มนเทียรมีทางเข้าสามทางทางตะวันออกเฉียงเหรือ ตะวันตกเฉียงเหนือ และตะวันออกเฉียงใต้ ในจกนวนนี้มีเพีนงจุดเดียวที่สร้างเสร็จสมบูรณ์ หลักฐานที่พบยังเสนอว่ามีการจะก่อสร้างทางเข้าออกที่สี่ ซึ่งสร้างไม่เสร็จ
[1] หมู่มนเทียรสร้างขึ้นตามแผนกริดสี่เหลี่ยมจัตุรัส (square grid) โดยมีมนเทียรหลักล้อมรอบด้วยมนเทียรหลังเล็ก ๆ ตามแบบแผนแบบมณฑล
ครรภคฤห์ของมนเทียรหลักสร้างตามแปลนแบบสี่เหลี่ยมจัตุรัส เช่นเดียวกับศาลย่อย ๆ และส่วนมณฑป มนเทียรยังประดับด้วยงานแกะสลักและประติมากรรมแสดงภาพของเทพเจ้าและเนื้อหาจากปุราณะในศาสนาฮินดู
[1][2]มีรายงานการค้นพบมนเทียรครั้งแรกโดย Henry Shuttleworth ในปี 1913 ที่ซึ่งนำไปสู่ความสนใจโดยบรรดานักโบราณคดี
[3] Harold Hargreaves จาก
กรมสำรวจโบราณคดีได้ทำการสำรวจหมู่มนเทียรด้วยตนเองในปี 1915 ศาสตราจารย์ด้านประวัติศาสตร์ศิลปะผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านสถาปัตยกรรมโบสถ์พราหมณ์แบบอินเดีน Michael Meister ระบุว่ามสรูรมนเทียรสร้างขึ้นด้วยสถาปัตยกรรมแบบ "ภูเขา" ซึ่งแทนภาพของโกที่มีภูเขาล้อมรอบ
[1]