รามัปปาเทวาลยัม (
เตลูกู: రామప్ప దేవాలయం; Ramappa Temple) หรือ
รามัปปามนเทียร (
เทวนาครี: रामप्पा मंदिर)
รุเทรศวรมนเทียร เป็น
เทวาลัยและ
แหล่งมรดกโลกโดย
ยูเนสโกใน
รัฐเตลังคานาตอนใต้ของ
ประเทศอินเดีย[2] ตั้งอยู่ 66 km (41 mi) จากเมือง
วรังคัล และ 209 km (130 mi) จากนคร
ไฮเดอราบาด หมู่เทวาลัยตั้งอยู่ในหุบเขาในหมู่บ้านปลัมเปต (Palampet) ในมณฑลเวนกตปุระ (Venkatapur mandal)
อำเภอมูลุคู[3] จารึกในเทวาลัยสามารถตีความได้ว่าเทวาลัยสร้างขึ้นในราวปี ค.ศ. 1213 สร้างขึ้นโดยนายพลแห่ง
จักรวรรดิกากตียะ นามว่า เรจรละ รุทร (Recharla Rudra)
[4] ในรัชสมัยของ
จักรพรรดิคณปตีเทวะ[1]เทวาลัยนี้จัดเป็นประเภทศิวาลัย (หรือ ศิวาลยัม; Sivalayam) หมายถึงเทวาลัยที่บูชา
พระศิวะ โดยที่เทวาลัยนี้มีรามลึงเคศวรเป็นองค์ประธาน
มาร์โกโปโลขณะเดินทางมายังจักรวรรดิกากตียะ เคยเรียกขานเทวาลัยนี้ว่าเป็น "ดวงดาราที่เฉิดฉายสว่างไสวที่สุดในบรรดาจักรวาลของเทวาลัยทั้งปวง" (the brightest star in the galaxy of temples)
[5] ตัวอาคารของรามัปปเทวาลัยตั้งอยู่บนฐานรูปดาวสูง 6-ฟุต (1.8-เมตร) ชื่อ รามปัปปะ/รามัปปา ตั้งตามชื่อช่างแกะสลักหรือก่อสร้างเทวาลัย อย่างไรก็ตาม ลักษณะการตั้งชื่อเทวาลัยตามชื่อช่างผู้ก่อสร้างนั้นไม่ค่อยปรากฏมากโดยทั่วไปในอินเดีย เป็นไปได้ว่าเทวาลัยนี้อาจเป็นเทวาลัยแห่งเดียวในอินเดียที่ตั้งชื่อตามช่างผู้ออกแบบ
[6]เทวาลัยได้รับการขึ้นทะเบียนในรายชื่อเบื้องต้นของ
แหล่งมรดกโลกของ
ยูเนสโกภายใต้ชื่อ "โตรณัมและเทวาลยัมอันอลังการแห่งกากตียะ" ("The Glorious Kakatiya Temples and Gateways") ในปี 2019 หลังจากยื่นแก่คณะกรรมการยูเนสโกไปเมื่อ 10 กันยายน 2015
[6] และในวันที่ 25 กรกฎาคม 2021 เทวาลัยได้รับการขึ้นบัญชีเป็นแหล่งมรดกโลกโดยสมบูรณ์ภายใต้ชื่อ "เทวาลัยกากตียรุเทรศวร (รามัปปา), รัฐเตลังคานา"
[2][7]