ทรงพระครรภ์และทรงพระประชวร ของ สมเด็จพระนางเจ้าโสมนัสวัฒนาวดี

ตั้งแต่ราชาภิเษกสมรส สมเด็จพระนางเธอเป็นพระอัครมเหสีร่วมพระราชหฤทัยของพระราชสวามีโดยสนิทสนมกลมเกลียว ทั้งในส่วนพระองค์และทางราขการแผ่นดิน พระองค์เสวยสุขสำราญพระหฤทัยมาตลอดเวลา 6 เดือน ซึ่งทรงพระครรภ์

ครั้นเดือนถัดมา พระองค์ทรงอาเจียนเนือง ๆ และทรงเบื่อพระกระยาหาร ต่อมาในวันที่ 24 มิถุนายน พระอาการรุนแรงขึ้น ทรงปวดพระอุทร ทรงคลื่นเหียน ทรงอาเจียน และปวดพระอุทรอยู่ 4-5 วัน ซึ่งแพทย์หลวงได้ถวายการรักษา

ต่อมาเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม พระองค์ทรงหายประชวร ทรงพระสำราญเป็นปกติตลอดมาได้ราว 40 วัน ครั้นพระครรภ์ล่วงเข้า 7 เดือน พระโรคปวดพระอุทรก็กลับมาเป็นเหมือนคราวก่อน และทรงอาเจียนอยู่เรื่อย ๆ ในคืนวันที่ 9 สิงหาคม ครั้นรุ่งขึ้นวันถัดมาก็ปรากฏพระอาการไข้ พระองค์ร้อนยิ่งขึ้น จนวันที่ 14 สิงหาคม พระอาการก็ทุเลาลงแต่ยังทรงอ่อนเพลียอยู่ เสวยพระกระยาหารไม่ค่อยได้ ครั้นคืนวันที่ 17 สิงหาคม พระองค์กลับล้มประชวรพระโรคอย่างเดิมอีกแต่ร้ายแรงกว่าครั้งก่อน ทรงคลื่นเหียนและทรงอาเจียนก็กำเริบตลอดทั้งวัน ซ้ำพระอุทรปั่นป่วนรวดร้าวจนคาดกันว่าน่าจะมีพระประสูติการแน่ ๆ แล้วก็เป็นจริงดังคาด

ใกล้เคียง

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง สมเด็จพระนเรศวรมหาราช สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า สมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก