สาธารณรัฐบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา (อังกฤษ: Republic of Bosnia and Herzegovina; บอสเนีย: Republika Bosna i Hercegovina) เป็นอดีตรัฐชาติซึ่งถ่ายทอดสิทธิ์ทางอำนาจและพันธะให้แก่ประเทศบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนาในปัจจุบัน[1]สาธารณรัฐบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนาดำรงอยู่อย่างถูกต้องตามกฎหมายจนกระทั่งมีการร่วมลงนามในเอกสารแนบ 4 ของความตกลงเดย์ตัน (ซึ่งบรรจุรัฐธรรมนูญแห่งบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนาไว้) เมื่อวันที่ 14 ธันวาคม ค.ศ. 1995 แต่เอกสารทางการอื่น ๆ เปิดเผยว่า รัฐนี้ดำรงอยู่จนถึงสิ้นปี ค.ศ. 1997 เมื่อขั้นตอนการดำเนินงานตามความตกลงเดย์ตันสิ้นสุดและรัฐธรรมนูญแห่งบอสเนียฯ มีผลบังคับตั้งแต่บัดนั้น[2] ช่วงเวลาส่วนใหญ่ของสาธารณรัฐบอสเนียฯ ตกอยู่ในภาวะสงครามบอสเนีย ในขณะนั้น กลุ่มชาติพันธุ์หลักอื่น ๆ ในสาธารณรัฐบอสเนียฯ (ชาวบอสเนียเชื้อสายเซิร์บและชาวบอสเนียเชื้อสายโครแอต) จัดตั้งหน่วยการเมืองของกลุ่มตนขึ้น (ได้แก่สาธารณรัฐเซิร์ปสกาและสาธารณรัฐโครเอเชียแห่งเฮิร์ตเซก-บอสเนียตามลำดับ) ทำให้ชาวบอสนีแอกกลายเป็นกลุ่มชาติพันธุ์หลักที่เหลืออยู่ของสาธารณรัฐบอสเนียฯอย่างไรก็ตาม ตามความตกลงวอชิงตัน ค.ศ. 1994 ชาวบอสเนียเชื้อสายโครแอตได้เข้าร่วมกับชาวบอสเนียเชื้อสายบอสนีแอกเพื่อสนับสนุนการจัดตั้งสหพันธรัฐบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนาให้เป็นหน่วยการปกครองร่วมกันในระดับรองจากรัฐชาติ และในปี ค.ศ. 1995 ความตกลงเดย์ตันได้รวมสหพันธรัฐบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนาและสาธารณรัฐเซิร์ปสกา (ซึ่งเป็นหน่วยการปกครองของชาวบอสเนียเชื้อสายเซิร์บ) เข้ากับรัฐบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนาตามที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน