อาณาจักรท้องถิ่นกวางตุ้ง-ฮ่องกง

นักประวัติศาสตร์ชาวจีนและเวียดนามสมัยใหม่ได้พิจารณาอาณาจักรหนานเยฺว่ไว้ว่าเป็น อาณาจักรที่ไม่ใช่อาณาจักรเวียดนามโบราณและเป็นดินแดนไม่ใช่ทั้งชาวจีนฮั่นและชาวเวียด แต่เป็นดินแดนที่เป็นของชนชาติอีกพวกหนึ่งที่เป็นตัวแทนของวัฒนธรรมกวางตุ้งที่มีอยู่บริเวณมณฑลกวางตุ้งและฮ่องกงในปัจจุบัน

สมัยสงครามแห่งรัฐแห่งยุคชุนชิว ชัยชนะในสงครามขยายอาณาเขตของจักรพรรดิจิ๋นซีแห่งราชวงศ์ฉินในตอนปลายปี 221 ก่อน ค.ศ. โดยพิชิตแคว้นใหญ่ทั้ง 6 แคว้น ได้แก่ หัน เจ้า เว่ย ฉู่ เอี้ยน และฉี (韩、赵、魏、楚、燕、齐 Han, Zhao, Yan, Wei, Chu and Qi) ในบริเวณแถบชายฝั่งทะเลจีนใต้ ใกล้กับเมือง ซั่งไห่ หรือ เซี่ยงไฮ้ปัจจุบัน มีรัฐเล็ก ๆ เป็นที่อยู่ของชนชาติเย่ว์ (越,Yue) ต่อมาถูกแคว้นฉู่เข้าครอบครองปกครอง

ชนชาติเย่ว์ (越, Yuè; หรือ 粵) สำเนียงแต้จิ๋วออกเสียงว่า "อวก" หรือ "เวียต" ในสำเนียงเวียดนาม (เวียดนาม: Việt) นักประวัติศาสตร์ไม่นับว่าเป็นชาวฮั่น เนื่องจากเป็นชาติพันธุ์ที่รวมกันหลากหลายจึงเรียกว่า ร้อยชาติพันธุ์เย่ว์ (百越,ไป่เย่ว์) กระจายตัวอยู่ใน แถบชายฝั่งทะเลตอนใต้ของจีน และตอนเหนือของเวียดนาม สืบทอดเผ่าพันธุ์ไปในหลายพื้นที่ตั้งแต่ในมณฑลเจ้อเจียง แตกเป็นพวกเย่ว์ในฝูเจี้ยนที่เรียกว่า หมิ่นเย่ว์ (闽越 Minyue) ที่มณฑลกวางตุ้งเรียกว่า หนานเย่ว์ (南越, Nan Yue)

ฮ่องกงในยุคประวัติศาสตร์บันทึกไว้ว่า ในยุคสมัยของจักรพรรดิจิ๋นซี รวบรวมแค้วนต่างๆเป็นอาณาจักรจีน แล้วตั้งราชวงศ์ฉินขึ้น ดินแดนที่เป็นเกาะฮ่องกงนั้นเป็นส่วนหนึ่งของมณฑลกวางตุ้ง ขณะนั้นเป็นที่อยู่อาศัยของชนชาติเย่ว์

ในปี 204 ก่อน ค.ศ.หลังจากจักรพรรดิจิ๋นซีสวรรคคต ตอนปลายของราชวงศ์ฉิน อาณาจักรฉินจะล่มสลาย นายทหารกองทัพฉินนามว่า เจ้าถัว (趙佗,Zhào Tuó;) สถาปนาอาณาจักรหนานเย่ว์ (南越, Nan Yue) ขึ้น โดยมี เมืองพั่นหวี (番禺) Pānyú ปัจจุบันคือเมืองพั่นหวี (番禺区) ในมณฑลกวางตุ้งเป็นเมืองหลวง ครอบคลุมอาณาบริเวณตอนเหนือของเวียตนามด้วยในปี 207 ก่อน ค.ศ.

ในช่วงปีที่ 207-137 ก่อน ค.ศ. เจ้าถัว ก็ตั้งราชวงศ์เจ้า หรือ เจี่ยว ในภาษาเวียดนาม (赵,Triệu dynasty) ขึ้น ยกตนเป็นกษัตริย์ ชื่อ จิววูเวือง (Triệu Vũ Vương ใน) สำเนียงเวียตนาม ต่อจากราชวงศ์ถุก (Thục dynasty) ของ กษัตริย์ อาน เซือง เวือง (An Dương Vương)

แม้จะเป็นเรื่องราวที่เกิดขึ้นในประวัติศาสตร์เวียดนาม ชนชาวเวียดนามกลับไม่ยินยอมรับนับถือว่าเจ้าถ้ว เป็นกษัตริย์ของตน เนื่องจากเป็นคนเชื้อชาติจีน ที่มีกองทัพแล้วตั้งตนเป็นกษัตริย์ รุกรานราชวงศ์เก่าแก่ดั้งเดิมยุคบรรพกาลของเวียดนาม

ความเกี่ยวข้องเวียดนาม

ในเวียดนามราชวงศ์ผู้ปกครองของอาณาจักรหนานเยฺว่ ในภาษาเวียดนามจะเรียกว่า ราชวงศ์เจี่ยว ตามประวัติศาสตร์เวียดนามที่บันทึกไว้ในพงศาวดารเวียดนาม ดั่ยเหวียตสือกี๊ตว่านทือ (大越史記全書, Đại Việt sử ký toàn thư)

เวียดนามเริ่มเข้าสู่ยุคประวัติศาสตร์หลังจากตอนใต้ของจีนเข้ารุกรานและยึดครองดินแดนแถบลุ่มแม่น้ำแดง จากนั้นไม่นานจักรพรรดิจิ๋นซีซึ่งเริ่มรวมดินแดนจีนสร้างจักรวรรดิให้เป็นหนึ่งเดียว โดยได้ยกทัพโดยมี เจี่ยวด่า เป็นแม่ทัพลงมาและทำลายอาณาจักรของราชวงศ์ถุกที่ปกครองโดย อาน เซือง เวือง ลงได้ ก่อนผนวกดินแดนลุ่มแม่น้ำแดงทั้งหมด ให้ขึ้นตรงต่อศูนย์กลางการปกครองหนานไห่ ที่เมืองพานอวี่หรือกว่างโจวในมณฑลกวางตุ้งของประเทศจีนในปัจจุบัน

เจี่ยวด่า หลังจากเอาชัยชนะอาน เซือง เวือง อาณาจักรเอิวหลากถูกรวมเข้ากับราชวงศ์ฉินในฐานะเป็นเมืองขึ้นของจีน จนกระทั่งราชวงศ์ฉินล่มสลาย และมีการสถาปนาราชวงศ์ฮั่นขึ้นมาใหม่แทน เจี่ยวด่าได้ปฏิเสธที่จะสวามิภักดิ์ต่อราชวงศ์ฮั่นและตั้งตนเป็นอิสระ อีกทั้งสร้างรัฐของตน ที่มีนามว่า น่านเย่ว์ ประกาศตัวจักรพรรดิองค์ใหม่ของราชวงศ์จ้าว

นับตั้งแต่หลังสิ้นสุดราชวงศ์ฉิน จ้าวถัวได้ประกาศตั้งหนานไห่เป็นอาณาจักรอิสระ ชื่อว่า หนานเยว่ หรือ นามเหวียต ในสำเนียงเวียดนามซึ่งเป็นที่มาของชื่อเวียดนามในปัจจุบัน ก่อนกองทัพฮั่นเข้ายึดอาณาจักรนามเหวียด ได้ในปี พ.ศ. 585 และผนวกเป็นส่วนหนึ่งของจีน ใช้ชื่อว่า เจียวจื้อ ขยายอาณาเขตลงใต้ถึงบริเวณเมืองดานังในปัจจุบัน และส่งข้าหลวงปกครองระดับสูงมาประจำ เป็นช่วงเวลาที่ชาวจีนนำวัฒนธรรมจีนทางด้านต่างๆ ไปเผยแพร่ที่ดินแดนแห่งนี้ พร้อมเก็บเกี่ยวผลประโยชน์ทรัพยากรจากชาวพื้นเมืองหรือชาวเวียดนามจนนำไปสู่การต่อต้านอย่างรุนแรงหลายครั้ง

ที่มาของชื่อประเทศเวียดนาม

ในสมัยราชวงศ์เหงียนหลังจากที่องเชียงสือสถาปนาตนเป็นฮ่องเต้เวียดนามว่า ซาลอง (เวียดนาม: 嘉隆, Gia Long) ในปี ค.ศ.1802 ในปีต่อมา ค.ศ.1803 จักรพรรดิเวียดส่งจิ้มก้องถึงจักรพรรดิเจียชิ่งแห่งราชวงศ์ชิง (嘉慶) พร้อมถวายพระราชสาส์นขอใช้ชื่อประเทศว่า หนานเยว่ (南越) หรือ นามเหวียด ในภาษาเวียดนาม แต่จักรพรรดิจีนไม่อนุมัติชื่อนี้เพราะว่ารัฐหนานเยว่โบราณ หรือในสามก๊กเรียกว่าเมืองลำอวด คือรัฐในดินแดนจีนโบราณในพื้นที่กวางตุ้งและกวางสี จักรพรรดิเวียดจะเอาชื่อรัฐโบราณในอาณาเขตจีนก็ไม่ควร

ในปีต่อมา รัชศกเจียชิ่งที่8 จักรพรรดิเจียชิ่งตั้งชื่อประเทศใหม่ว่า เยว่หนาน (越南) หรือ เหวียดนาม เป็นชื่อประเทศจวบจนถึงปัจจุบัน ดังนั้นชื่อประเทศเวียดนาม หรือ เหวียดนาม เป็นชื่อที่ฮ่องเต้เจียชิ่งมอบให้