การแบ่งอักษรจีนออกเป็นหมวดคำนั้น นอกจากจะสามารถใช้เป็นดัชนีในพจนานุกรมแล้ว ยังแสดงให้เห็นถึงความหมายโดยรวมของอักษรจีนที่อยู่ภายใต้หมวดคำหนึ่ง ๆ เพราะหมวดคำทุกหมวดมีความหมายในตัวเอง เช่นหมวดคำ 人 โดยตัวศัพท์เองแปลว่า คน เมื่อประกอบกับส่วนอื่นจึงมีความหมายที่เกี่ยวกับคน หรือกิริยาอาการของคน เช่นคำว่า 从 คนหนึ่งอยู่หน้าอีกคนหนึ่งอยู่หลัง ความหมายโดยรวมจึงหมายถึง เดินตามกัน หรือคำว่า 众 เป็นลักษณะของคนอยู่รวมกันสามคน ความหมายโดยรวมจึงหมายถึง มวลชน หมวดคำอาจมีรูปร่างที่เปลี่ยนแปลงไปเมื่อผสมกับส่วนอื่น เช่นหมวดคำ 人 อาจแปลงรูปไปเป็น 亻 ใส่ไว้ที่ข้างซ้ายของอักษร อาทิ 休 他 作 เป็นต้น

อักษรหมวดคำหลายหมวดสามารถเขียนโดด ๆ ได้ เป็นคำและมีความหมาย เรียกว่า หมวดคำอิสระ เช่น 口 หมายถึงปาก 女 หมายถึงผู้หญิง 水 หมายถึงน้ำ 火 หมายถึงไฟ เป็นต้น แต่บางหมวดถึงแม้จะมีความหมายแต่ก็ไม่สามารถเขียนโดด ๆ ได้ และไม่ถือเป็นคำ เรียกว่า หมวดคำไม่อิสระ เช่น 宀 หมายถึงหลังคา แต่ไม่เป็นคำ ต้องประกอบกับส่วนอื่นจึงจะเป็นคำได้ บางหมวดก็เป็นเพียงรูปแปลงของหมวดคำอื่นเช่น 忄 และ ⺗ เป็นรูปแปลงของ 心 หมายถึงหัวใจ รูปแปลงเหล่านี้จึงเป็นหมวดย่อยของหมวดคำหลัก และจัดอยู่ในหมวดเดียวกันในลำดับพจนานุกรม

ส่วนที่อยู่ถัดจากหมวดคำ อาจให้ความหมายตามลักษณะที่ปรากฏ หรือให้เพียงแค่เสียงอ่านที่ใกล้เคียงอย่างใดอย่างหนึ่ง ตัวอย่างเช่น 好 (hǎo) ประกอบด้วยหมวดคำ 女 หมายถึงผู้หญิงและ 子 หมายถึงลูกชาย เนื่องจากชาวจีนมีคตินิยมว่าถ้าผู้หญิงมีลูกชายเป็นเรื่องดี คำนี้จึงแปลว่า ดี ในขณะที่ 媽/妈 (mā) แปลว่า แม่ ประกอบด้วยหมวดคำ 女 หมายถึงผู้หญิงและ 馬/马 (mǎ) ซึ่งเป็นศัพท์เลียนเสียงเท่านั้น (ความหมายแท้จริงของส่วนหลังคือ ม้า ไม่ได้หมายความว่าเป็นม้าตัวเมีย) แต่ก็มีอักษรจีนอีกจำนวนหนึ่งที่ไม่ได้สัมพันธ์กับความหมายของหมวดคำหรือเสียงเลย ในกรณีนี้การจัดหมวดคำเพียงเพื่อให้สามารถค้นหาได้ในพจนานุกรมเท่านั้น ตัวอย่างเช่น 九 (jiǔ) แปลว่าเก้า จัดอยู่ในหมวดคำ 乙 (yǐ) ซึ่งหมายถึงที่สองหรือหักงอ

อักษรจีนต่างรูปของคำที่มีความหมายเดียวกันและอ่านเหมือนกัน โดยเฉพาะกับอักษรโบราณที่เลิกใช้หรือไม่นิยมใช้ หรือเป็นอักษรตัวย่อ-ตัวเต็ม ไม่จำเป็นต้องจัดอยู่ในหมวดคำเดียวกัน เช่น 礦 ตัวย่อ 矿 (kuàng) แปลว่าเหมืองแร่หรือสายแร่ ทั้งสองอยู่ในหมวดคำ 石 (หิน) อักษรต่างรูปของคำนี้คือ 鑛 อยู่ในหมวดคำ 金 (ทอง) อีกตัวอย่างหนึ่ง 後 (hòu) แปลว่าข้างหลังหรือหลังจาก อยู่ในหมวดคำ 彳 (ถนนหรือเดิน) ส่วนตัวย่อคือ 后 พบได้ในหมวดคำ 口 (ปาก)