เหตุการณ์ที่น่าอัศจรรย์ ของ เคลฟเวอร์แฮนส์

ในต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 ชนชาวยุโรปมีความสนใจอย่างยิ่ง เกี่ยวกับความเฉลียวฉลาดของสัตว์สืบเนื่องจากผลงานของชาลส์ ดาร์วินที่เผยแพร่ได้ไม่นาน

ในตอนนั้น ม้าที่เป็นประเด็นคือแฮนส์มีเจ้าของคือนายวิลเฮ็ล์ม ฟอน ออสเทิน ผู้เป็นครูคณิตศาสตร์ในโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา เป็นผู้ฝึกม้าสมัครเล่น เป็นนักรหัสยิก[2]แฮนส์ได้รับการโฆษณาว่า ได้หัดเรียนการบวก การลบ การคูณ การหาร การใช้เศษส่วน การบอกเวลา การนับคืนวัน การแยกแยะโน้ตดนตรี การอ่าน การสะกด และฝึกความเข้าใจในภาษาเยอรมันเช่นนายฟอน ออสเทินจะถามแฮนส์ว่า "ถ้าวันที่แปดของเดือนตกลงที่วันอังคาร วันศุกร์ต่อมาจะเป็นวันที่เท่าไร"แล้วแฮนส์ก็จะตอบโดยเคาะกีบเท้าคำถามสามารถถามได้ทั้งโดยปากเปล่าและโดยเขียนฟอน ออสเทินได้นำแฮนส์ไปแสดงทั่วประเทศเยอรมนีแต่ไม่ได้คิดค่าแสดงโดยหนังสือพิมพ์เดอะนิวยอร์กไทมส์ได้เสนอข่าวเกี่ยวกับแฮนส์เป็นครั้งแรกใน ค.ศ. 1904[3]

หลังจากที่ฟอน ออสเทินเสียชีวิตในปี ค.ศ. 1909 แฮนส์ได้เปลี่ยนเจ้าของหลายครั้ง และหลังจากปี ค.ศ. 1916 ก็ไม่ได้ยินข่าวอะไรเกี่ยวกับมันอีก คือชะตากรรมที่สุดของแฮนส์ไม่ปรากฏ