เคอนิชส์แบร์ค (เยอรมัน: Königsberg) เป็นชื่อเก่าของของเมืองคาลีนินกราด เดิมเมืองนี้เป็นเมืองของชาวแซมเบียนหรือชาวปรัสเซียเก่า ต่อมาตกเป็นของอัศวินทิวทอนิก, ดัชชีปรัสเซีย, ราชอาณาจักรปรัสเซีย, จักรวรรดิเยอรมัน, สาธารณรัฐไวมาร์ และนาซีเยอรมนีจนถึง ค.ศ. 1946 หลังจากที่ถูกทำลายในช่วงสงครามโลกครั้งที่สองโดยกองทัพโซเวียตและฝ่ายสัมพันธมิตร เคอนิชส์แบร์คถูกผนวกเข้ากับสหภาพโซเวียต และถูกเปลี่ยนชื่อเป็นคาลีนินกราดในเวลาต่อมาในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง เคอนิชส์แบร์คได้รับความเสียหายจากการทิ้งระเบิดโดยฝ่ายสัมพันธมิตรใน ค.ศ. 1944 และในช่วงถูกล้อมใน ค.ศ. 1945 เคอนิชส์แบร์คถูกยึดครองและปกครองโดยสหภาพโซเวียต ชาวเยอรมันที่อยู่ในเมืองถูกขับไล่ทั้งหมดและแทนที่ด้วยชาวรัสเซียและเชื้อชาติอื่นในสหภาพโซเวียต ตามนโยบายการแผลงเป็นรัสเซีย ในช่วงแรกเคอนิชส์แบร์คใช้ชื่อเป็นภาษารัสเซียว่า "Kyonigsberg" (Кёнигсберг) ก่อนถูกเปลี่ยนชื่อเป็นเมือง "คาลีนินกราด" ใน ค.ศ. 1946 ตามชื่อของมีฮาอิล คาลีนิน ประมุขแห่งรัฐสหภาพโซเวียต