บทความนี้ใช้ระบบคริสต์ศักราช เพราะอ้างอิงคริสต์ศักราชและคริสต์ศตวรรษ หรืออย่างใดอย่างหนึ่ง
เซลล์ประสาทสั่งการบน (
อังกฤษ: Upper motor neuron ตัวย่อ UMN)เป็น
เซลล์ประสาทสั่งการที่พบใน
เปลือกสมองและ
ก้านสมอง และส่ง
กระแสประสาทเพื่อกระตุ้น
อินเตอร์นิวรอนและ
เซลล์ประสาทสั่งการล่าง (LMN) ให้ทำงาน ซึ่งก็จะส่งกระแสประสาทต่อไปยัง
กล้ามเนื้อเพื่อให้หดเกร็งหรือคลายตัวUMN ในเปลือกสมองโดยหลักเป็นแหล่งก่อการเคลื่อนไหวใต้อำนาจจิตใจUMN เป็น
เซลล์พีระมิดประเภทที่ใหญ่กว่าในเปลือกสมองคือมีเซลล์พีระมิดยักษ์ (giant pyramidal cell) ที่เรียกว่า
เซลล์เบ็ตซ์ และพบอยู่ใต้เปลือกสมองในชั้นที่ 5 (layer V) ของ
คอร์เทกซ์สั่งการปฐมภูมิ (primary motor cortex)เซลล์เบ็ตซ์เป็นเซลล์ประสาทที่ใหญ่สุดในสมองคือมี
เส้นผ่าศูนย์กลางเกือบถึง 0.1
มม.คอร์เทกซ์สั่งการปฐมภูมิ หรือ precentral gyrus เป็นบริเวณสำคัญที่สุดบริเวณหนึ่งใน
สมองกลีบหน้าเป็นรอยนูน (gyrus) ด้านหลังสุดของสมองกลีบหน้าโดยอยู่หน้า
ร่องกลาง (central sulcus)เส้นใยประสาทของ UMN ส่งออกจาก precentral gyrus ไปสุดที่
ก้านสมองโดยจะข้ามไขว้ทแยง (decussate) ภายใน
ก้านสมองส่วนท้าย (medulla oblongata) รวมเป็น
corticospinal tract ด้านข้าง (lateral) ของไขสันหลังแต่ละข้างส่วนเส้นใยประสาทที่ไม่ข้ามไขว้ทแยงก็จะดำเนินผ่านก้านสมองส่วนท้ายรวมเป็น
anterior corticospinal tractใยประสาทจะดำเนินลงตามไขสันหลังไปที่รากเส้นประสาทไขสันหลัง (spinal nerve root) ในระดับที่สมควรที่จุดนี้ UMN จะเชื่อมผ่าน
ไซแนปส์กับ LMN ซึ่งแต่ละตัวจะมีแอกซอนที่ส่งไปยังใยกล้ามเนื้อหนึ่ง ๆ
[1][2]เซลล์ประสาท UMN เชื่อมสมองกับไขสันหลังในระดับที่สมควร เป็นจุดที่ LMN ส่งกระแสประสาทต่อไปยังกล้ามเนื้อUMN ใช้สารสื่อประสาท
กลูตาเมตกับ LMN ซึ่งอาศัยตัวรับสารสื่อประสาทโดยเฉพาะ คือ glutamatergic receptorนัก
ประสาทวิทยาชาวอังกฤษ คือ เซอร์วิลเลียม เกาวส์ (William Gowers) ได้บัญญัติคำว่า upper motor neuron ในปี 1886