เพียงพอน (
อังกฤษ: weasel, mink, ferret, ermine, polecat) คือ
สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมใน
สกุล Mustela ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของวงศ์
Mustelidae มีถิ่นกำเนิดกว้างขวางทั้งใน
ทวีปเอเชีย,
แอฟริกาเหนือ,
ยุโรป,
อเมริกาเหนือ และ
อเมริกาใต้เพียงพอนมีรูปร่างโดยรวมเป็นสัตว์ขนาดเล็ก มีความยาวตั้งแต่ 15–55
เซนติเมตร น้ำหนักตั้งแต่ 30–40
กรัม ไปจนถึง 1.4–3.2
กิโลกรัม เป็น
สัตว์กินเนื้อเป็นอาหาร มีรูปร่างเพรียวยาว ส่วนขาทั้งสี่ข้างสั้น มี
นิ้วเท้า 5 นิ้ว เล็บมีความแหลมคม แต่พับเก็บเล็บไม่ได้ ปากแหลม ภายในปากมีฟันแหลมคมจำนวน 34 ซี่ ทุกชนิดจะมีต่อมกลิ่นที่ก้น ซึ่งจะผลิต
สารเคมีสีเหลืองคล้าย
น้ำมันที่มีกลิ่นเหม็นรุนแรง ใช้ในประกาศอาณาเขต เป็นสัตว์มีความปราดเปรียวว่องไว หากินได้ทั้ง
กลางวันและ
กลางคืน โดยจะล่าสัตว์ขนาดเล็ก เช่น
หนู,
หนูผี,
ตุ่น,
แมลง,
สัตว์เลื้อยคลาน หรือ
สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำเป็นอาหาร รวมทั้งอาจล่า
กระต่ายได้ด้วย รวมทั้งล่า
เป็ด,
ไก่,
นกกระทา ในพื้นที่
เกษตรกรรมของมนุษย์ได้ด้วย ซึ่งจะใช้ลำตัวที่เพียวยาวนั้นมุดเข้าไปล่าถึงในโพรงดินนอกจากนี้แล้ว เพียงพอนเป็นสัตว์ที่เมื่อ
ผสมพันธุ์กันแล้ว
ตัวผู้จะผสมกับ
ตัวเมียหลายตัว แต่จะอยู่กับตัวเมียเพียงตัวเดียว ในบางชนิด
ไข่เมื่อได้รับการ
ปฏิสนธิแล้ว จะยังไม่ฝังตัวใน
ผนังมดลูก แต่จะลอยอยู่อย่างนั้น ซึ่งอาจกินเวลานับ 10 เดือน จะฝังตัวเฉพาะเมื่อถึงฤดูกาลที่อาหารอุดมสมบูรณ์เท่านั้น มีระยะเวลาการ
ตั้งท้องนานประมาณ 35–45 วัน ออกลูกครั้งละ 4–10 ตัว และอาจมากได้ถึง 13 ตัว ซึ่งจะออกลูกในโพรงของสัตว์ที่ล่าได้ ลูกที่เกิดใหม่ตาจะยังไม่ลืม จะมีขนบาง ๆ ปกคลุมลำตัวเท่านั้น จะลืมตาเมื่ออายุได้ 3–4 สัปดาห์ หรืออาจจะ 5–6 สัปดาห์ มีระยะเวลาการกิน
นมแม่ 5–10 สัปดาห์ และจะอาศัยอยู่กับแม่จนอายุได้ 1 ปี
[1]ในอดีต เพียงพอนมักถูก
มนุษย์ล่า เพื่อนำขนและ
หนังไปทำเป็น
เสื้อขนสัตว์ที่เรียกว่า "เสื้อขนมิงก์" ในปัจจุบัน ในบางชนิดนิยมเลี้ยงเป็น
สัตว์เลี้ยงแบ่งออกได้เป็น 18
ชนิด (ดูในตาราง)
[2]ใน
ประเทศไทยมักพบในพื้นที่ที่มีความสูงจาก
ระดับน้ำทะเลนับพัน
เมตร พบประมาณ 3 ชนิด ได้แก่
เพียงพอนไซบีเรีย (M. sibirica),
เพียงพอนเหลือง (M. nudipes) และ
เพียงพอนเส้นหลังขาว (M. strigidorsa)
[3]