กปาลีศวรมนเทียร (อังกฤษ: Kapaleeshwarar Temple) เป็นโบสถ์พราหมณ์ที่บูชาพระศิวะ ตั้งอยู่ในไมลาปอร์ (Mylapore), เจนไน รัฐทมิฬนาฑู ประเทศอินเดีย พระชายาของพระศิวะ พระปารวตี ที่ประทับอยู่ ณ มนเทียรนี้มีชื่อเรียกว่า กรปกัมพล (Karpagambal) จากภาษาทมิฬ แปลว่า "เทวีแห่งต้นไม้ให้พร" ("Goddess of the Wish-Yielding Tree") มนเทียรนี้สร้างขึ้นในราวคริสต์ศตวรรษที่ 7 สร้างด้วยสถาปัตยกรรมดราวิเดียน[1][2] เชื่อกันว่าสร้างในสมัยของจักรวรรดิวิชัยนคร (Vijayanagar)ในปุราณะระบว่า ศักตินั้นทรงบูชาพระศิวะในรูปปางของนกยูง จึงเป็นที่มาของชื่อพื้นถิ่นว่า เมยิลาย (Mylai; Mayilāi เป็นภาษาทมิฬแปลว่านกยูง) ของพื้นที่โดยรอบมนเทียร[3] พระศิวะที่ประทับที่นี่ในรูป "กปาลีศวร" (Kapaleeswarar) และมีศิวลึงค์เป็นสัญลักษณ์ ส่วนพระปารวตี พระชายา ประทับในรูป "กรปคัมพล" (Karpagambal)ชื่อ "กปาลีศวร" นั้นมาจากคำว่า กปาล (kapāla; กบาล หรือศีรษะ) และ อิศวร (Īśvara) หมายถึงความยิ่งใหญ่และความศักดิ์สิทธิ์ หรืออาจหมายถึงพระอิศวร ตำนานในปุราณะระบุว่าขณะการพบปะกันของพระพรหมและพระศิวะบนเขาไกลาศนั้น พระพรหมมิได้แสดงความเคารพต่อพระศิวะตามที่เคยทำ พระศิวะจึงทรงถอดเศียรหนึ่งจากหลายเศียร (กปาลัม; kapalam หรือ กบาล) ของพระพรหมออก เพื่อเป็นการสำนึกผิด พระพรหมได้เสด็จลงมายังบริเวณไมลาปอร์ (Mylapore) และประดิษฐานศิวลึงค์ไว้ เพื่อโปรดพระศิวะ[4]