บั้นปลายพระชนม์ชีพและสวรรคต ของ กษัตรีองค์มี

พระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร ทรงปล่อยให้พระนางอยู่ในความดูแลของข้าราชบริพารเก่าแก่ในอุดง ส่วนพระราชวงศ์ได้ย้ายไปประทับที่พนมเปญ

ในตลอดพระชนม์ชีพของกษัตรีองค์มีด้วยความทรงจำเกี่ยวกับความตายและการเสื่อมเสียชื่อเสียงเป็นเวลากว่า 20 ปี พระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร ทรงปล่อยให้พระนางอยู่ในความดูแลของข้าราชบริพารเก่าแก่เมื่อพระองค์และราชสำนักได้ย้ายไปที่พนมเปญ ที่เมืองอุดง กษัตรีองค์มีทรงเชื่อว่าพระนางยังคงมีเกียรติยศอยู่บ้างและข้าราชบริพารของพระนางสามารถบรรเทาความโกรธแค้นของชาวบ้านให้สงบลงได้ซึ่งพระนางมักจะทำร้ายทุบตีเมื่อพระสติของพระนางผิดปกติหรือจ่ายสำหรับสินค้าที่ซึ่งพระนางทรงถือสิทธิครอบครองสินค้าจากแม่ค้าในตลาด[31]

ในระหว่างที่ทรงถูกนำพระองค์กลับมายังอุดงหลังจากการรุกรานของศัตรูในปี พ.ศ. 2390 หลังจากนั้นทรงอภิเษกสมรสกับบุรุษผู้หนึ่งซึ่งไม่ปรากฏนามและมีพระราชธิดาสองพระองค์[32](วรรคนี้มิอาจสรุปได้ว่าพระนางมีพระบุตร) พระนางและพระสวามีประสบอุบัติเหตุสวรรคตในหลังเดือนธันวาคม พ.ศ. 2417 แต่พระบรมศพได้รับการพระราชทานเพลิงพระบรมศพที่กรุงพนมเปญในปี พ.ศ. 2427 และพระอัฐิของพระองค์ถูกบรรจุไว้ที่เจดีย์ใหญ่องค์หนึ่งที่วัดวิหารซ็อมณอร์ กรุงอุดงมีชัย[3] ดังปรากฏในราชพงษาวดารกรุงกัมพูชาว่า[1]

"...ลุศักราช ๑๑๙๙ (พ.ศ. ๒๓๘๐) ปีรกา นพศก เจ้าฟ้าทะละหะ หลง จัดทำเมรุถวายพระเพลิงพระศพนักองค์เม็ญ ซึ่งเป็นสมเด็จพระท้าวเสร็จแล้ว แห่พระอัฐิไปบรรจุในพระเจดีย์ ซึ่งได้สร้างขึ้นใหม่อยู่ข้างใต้วัดวิหารตะกั่ว"

แต่ปัจจุบันเจดีย์ดังกล่าวถูกต้นไม้ปกคลุมจนไม่ทราบรูปแบบของเจดีย์ และมีสภาพทรุดโทรมมาก[3]

แหล่งที่มา

WikiPedia: กษัตรีองค์มี http://cambodiatheroyalandourland.blogspot.com/200... http://ki-media.blogspot.com/2009/09/forgotten-his... http://www.chiangmai-chiangrai.com/ayutthaya19.htm... http://www.guide2womenleaders.com/Cambodia_Heads.h... http://www.guide2womenleaders.com/womeninpower/Wom... http://www.royalark.net/Cambodia/camboa7.htm http://www.san.beck.org/20-9-Siam,Laos,Cambodia180... http://www.ilovekhmer.org/blog/2009/07/list-of-khm... http://www.andybrouwer.co.uk/blog/2008/09/jacobsen...