กัศมีร์ (ฮินดี: कश्मीर) หรือที่นิยมอ่านว่า แคชเมียร์ (อังกฤษ: Kashmir) คือภูมิภาคทางตะวันออกเฉียงเหนือสุดของอนุทวีปอินเดีย ซึ่งก่อนคริสต์ศตวรรษที่ 19 คำว่า "กัศมีร์" ถูกใช้เพื่อสื่อถึงหุบเขากัศมีร์เท่านั้น ซึ่งเป็นหุบเขาที่คั่นระหว่างเทือกเขาหิมาลัยและเทือกเขาปีร์ปัญจาล แต่ในปัจจุบัน คำว่ากัศมีร์ครอบคลุมถึงพื้นที่ในสามประเทศ ได้แก่อาณาบริเวณในปกครองของประเทศอินเดียที่เรียกว่า "ชัมมูและกัศมีร์" และ "ลาดัก" และอาณาบริเวณในปกครองของปากีสถานที่เรียกว่าเขต "อาซัดกัศมีร์" และ "กิลกิต-บัลติสถาน" รวมถึงอาณาบริเวณในปกครองของประเทศจีนที่เรียกว่า "อักไสชิน" และ "คาหล่าคุนหลุน"[1][2]ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 1 บริเวณกัศมีร์ถือเป็นศูนย์กลางที่สำคัญของศาสนาฮินดู รวมถึงศาสนาพุทธในเวลาต่อมา ต่อมาใน ค.ศ. 1339 กัศมีร์ตกอยู่ในปกครองของเจ้าอิสลามคนแรกซึ่งได้สถาปนาราชวงศ์ชาฮ์มีร์ กัศมีร์ยังเคยเป็นดินแดนในจักรวรรดิโมกุลระหว่าง ค.ศ. 1586 ถึง 1751 หลังจากนั้นเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิอัฟกันจนถึง ค.ศ. 1820 ซึ่งเป็นปีที่กัศมีร์ถูกผนวกเข้าเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิซิกข์ อย่างไรก็ตาม เมื่อชาวซิกข์พ่ายแพ้สงครามกับอังกฤษใน ค.ศ. 1946 ราชาแห่งชัมมูได้ถือโอกาสเข้าซื้อดินแดนกัศมีร์จากอังกฤษ และกัศมีร์ก็อยู่ภายใต้การปกครองของชัมมูตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา ซึ่งชัมมูเองก็มีสถานะเป็นรัฐพื้นเมืองของบริติชราชในกำกับของพระเจ้าแผ่นดินอังกฤษใน ค.ศ. 1947 เมื่ออังกฤษได้แบ่งบริติชราชออกเป็นประเทศอินเดีย (ชาวฮินดู) และประเทศปากีสถาน (ชาวมุสลิม) ทั้งสองฝ่ายต่างอ้างสิทธิ์เหนือดินแดนชัมมูและกัศมีร์ จนบานปลายเป็นสงครามกัศมีร์ครั้งที่หนึ่งในปัจจุบันนี้ พื้นที่ 43% ของกัศมีร์อยู่ในปกครองของอินเดีย, 37% อยู่ในปกครองของปากีสถาน และราว 20% อยู่ในปกครองของจีน[3][1][2] มีประชากรอาศัยอยู่ในกัศมีร์ทั้งสิ้นราว 13–14 ล้านคน ในจำนวนนี้ 70% อาศัยอยู่ในเขตของอินเดีย ประชากรส่วนใหญ่ในพื้นที่กัศมีร์นับถือศาสนาอิสลาม (83%) รองลงมาคือศาสนาฮินดู (14%) และศาสนาพุทธ (1%) [4]