ในช่วงเวลาหนึ่ง หลายราชวงศ์ถือปฏิบัติตามขนบการเสกสมรสต่างราชวงศ์อย่างเคร่งครัด เช่น ราชวงศ์เบอร์นาดอตต์ ราชวงศ์ฮับส์บูร์ก ราชวงศ์ซิซิลี ราชวงศ์บูร์บงในสเปน และราชวงศ์โรมานอฟ ถึงกับตรากฎประจำราชวงศ์ขึ้นเพื่อใช้เป็นระเบียบในการเสกสมรสกับต่างราชวงศ์[86] และให้ความสำคัญอย่างมากว่าเชื้อพระวงศ์จะต้องเสกสมรสกับบุคคลจากฐานันดรเดียวกัน (เช่น เชื้อพระวงศ์ต่างชาติ) ดังนั้นจึงมีการกีดกันแม้กระทั่งขุนนางคนโตที่สุดจากตระกูลศักดินาออกไป[87]

โดยทั่วไปแล้วการแต่งงานต่างฐานันดรคือการที่บุรุษจากตระกูลสูงแต่งงานกับสตรีจากฐานันดรที่ต่ำกว่า (เช่น ธิดาจากตระกูลขุนนางระดับล่างหรือตระกูลสามัญชน)[88] และตามปกติแล้ว บุตรที่เกิดจากการแต่งงานไม่สามารถอ้างสิทธิ์ในการสืบราชสกุล บรรดาศักดิ์ ฐานันดร หรือมรดกที่ยกให้ แต่บุตรเหล่านี้ถือว่าเป็นบุตรที่ถูกต้องตามกฎหมายในประเด็นอื่น ๆ และถูกใช้ห้ามปรามไม่ให้มีการพหุสมรส[89]

กรณีตัวอย่างของการเสกสมรสต่างฐานันดร เช่น

• เจ้าชายอเล็กซานเดอร์แห่งเฮสส์และโดยไรน์ และ เคาน์เตสยูเลีย โฮเคอ (พ.ศ. 2394)[90]
• ดยุกอเล็กซานเดอร์แห่งเวือร์ทเทิมแบร์ค และ เคาน์เตสโกลดีน เรดี ฟอน คิส-เรด (พ.ศ. 2378)[91]
• แกรนด์ดยุกคอนสแตนติน ปาฟโลวิชแห่งรัสเซีย และ เคาน์เตสโยฮันนา กรุดนา-กรุดชินสกา (พ.ศ. 2339)[92]
• อาร์ชดยุกฟรันซ์ แฟร์ดีนันด์แห่งออสเตรีย และ เคาน์เตสโซฟี โชเต็ค ฟอน คอทโควา อุน โวงิน (พ.ศ. 2443)[93]