การแพทย์ทางเลือก (อังกฤษ: alternative medicine) เป็นศาสตร์เพื่อการวินิจฉัย การรักษาและการป้องกันโรคที่นอกเหนือจากศาสตร์การแพทย์แผนปัจจุบัน เป็นการปฏิบัติใดๆที่ถูกหยิบยกว่ามีผลในการรักษาโรคอะไรก็ตามที่ไม่ได้ตั้งอยู่บนพื้นฐานของ"หลักฐาน"ที่มีการเก็บรวบรวมโดยใช้วิธีการทางวิทยาศาสตร์[1] มันประกอบไปด้วยความหลากหลายของการดูแลสุขภาพ ผลิตภัณฑ์และการบำบัดรักษาต่างๆ[2] ตัวอย่างเช่นการปฏิบัติทางการแพทย์แบบใหม่และดั้งเดิมเช่น การรักษาโรคด้วยโรคเดียวกัน (อังกฤษ: homeopathy) ธรรมชาติบำบัด (อังกฤษ: naturopathy) การจัดกระดูก (อังกฤษ: chiropractic) การแพทย์พลังงาน (อังกฤษ: energy medicine) รูปแบบต่างๆของการฝังเข็ม แพทย์แผน​​จีน อายุรเวท และการรักษาตามความเชื่อของคริสเตียน และการรักษาโดยวิธีการที่ไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งของระบบการดูแลสุขภาพแผนปัจจุบันบนพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์[3][4][5][6] และไม่ได้รับการสนับสนุนจากหลักฐานทางวิทยาศาสตร์การแพทย์ผสมผสาน (อังกฤษ: complementary medicine) เป็นการแพทย์ทางเลือกที่ใช้ร่วมกับการรักษาพยาบาลแผนปัจจุบันตาม"ความเชื่อ"ที่ไม่ได้รับการพิสูจน์โดยใช้วิธีการทางวิทยาศาสตร์ มันช่วย"เสริม"การรักษา[n 1][1][8][9] CAM เป็นตัวย่อของการแพทย์ทางเลือกและเสริม (อังกฤษ: complementary alternative medicine)[10][11] แพทย์บูรณาการ (หรือสุขภาพแบบบูรณาการ) (อังกฤษ: Integrative medicine หรือ integrative health) คือการรวมกันของการปฏิบัติและวิธีการของการแพทย์ทางเลือกกับการแพทย์แผนปัจจุบัน[12]การวินิจฉัยและการรักษาแบบการแพทย์ทางเลือกมักจะไม่ถูกรวมอยู่ในหลักสูตรการศึกษาระดับปริญญาของโรงเรียนแพทย์หรือถูกใช้ในการแพทย์แผนปัจจุบันที่การรักษาจะขึ้นอยู่กับสิ่งที่ได้รับการพิสูจน์แล้วโดยใช้วิธีการทางวิทยาศาสตร์ การรักษาแบบทางเลือกขาดการตรวจสอบทางวิทยาศาสตร์ดังกล่าวและประสิทธิภาพของมันก็ไม่ได้ผ่านการพิสูจน์หรือหักล้างแต่อย่างใด[13][14][15] การแพทย์ทางเลือกมักจะขึ้นอยู่กับลัทธิศาสนา ประเพณี ไสยศาสตร์ ความเชื่อในพลังเหนือธรรมชาติ วิทยาศาสตร์เทียม (อังกฤษ: pseudoscience) ข้อผิดพลาดในการให้เหตุผล โฆษณาชวนเชื่อ หรือการฉ้อโกง[13][16][17][18] ระเบียบและใบอนุญาตด้านการแพทย์ทางเลือกและผู้ให้บริการดูแลสุขภาพจะแตกต่างกันไปในแต่ละประเทศและแต่ละรัฐชุมชนวิทยาศาสตร์ได้วิพากษ์วิจารณ์การแพทย์ทางเลือกว่ามันขึ้นอยู่กับถ้อยแถลงที่ทำให้เข้าใจผิด การหลอกลวง วิทยาศาสตร์เทียม ค้านวิทยาศาสตร์ (อังกฤษ: antiscience) การทุจริตหรือวิธีการทางวิทยาศาสตร์ที่น่าสงสาร การส่งเสริมด้านการแพทย์ทางเลือกถูกเรียกว่าเป็นอันตรายและผิดจรรยาบรรณ[19] การทดสอบด้านการแพทย์ทางเลือกถูกเรียกว่าเป็นการสูญเสียทรัพยากรการวิจัยทางการแพทย์ที่ขาดแคลนอยู่แล้ว นักวิจารณ์ได้กล่าวว่า "ไม่มีสิ่งที่เป็นการแพทย์ทางเลือกจริงๆ เพียงแต่เป็นการแพทย์ที่ได้ผลและการแพทย์ที่ไม่ได้ผล"[20] และ "มี'ทางเลือก'(ทางการแพทย์ที่มีพื้นฐานจากหลักฐาน)ใดๆที่มีเหตุผลหรือไม่?"[21]