"ขนมปังและละครสัตว์" (อังกฤษ: Bread and circuses, หรือ ขนมปังและการละเล่น (bread and games); จากละติน: panem et circenses) เป็นนามนัยที่สื่อถึงการจำยอมสละแบบผิวเผิน ซึ่งมักยกให้กับยูเวนัล กวีโรมันในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษแรกถึงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 2 และมักถูกใช้ในเนื้อหาทางวัฒนธรรม โดยเฉพาะด้านการเมืองในด้านการเมือง ประโยคนี้หมายถึงการสร้างความยอมรับจากสาธารณะชน โดยไม่ใช้ด้วยวิธีการบริการสาธารณะหรือนโยบายสาธารณะ แต่ด้วยนันทนาการ ความบันเทิง หรือตอบสนองความต้องการหรือฐานความพอใจของประชาชนโดยเร่งด่วนที่สุด[1] — โดยการให้สิ่งบรรเทา: เช่น อาหาร (ขนมปัง) หรือความบันเทิง (ละครสัตว์)ยูเวนัล ผู้ริเริ่มคำนี้ ใช้วลีนี้ไปประณาม "ความเห็นแก่ตัว" ของผู้คนทั่วไปและการละเลยต่อความกังวลที่จะแผ่ขยายมากกว่าเดิม[2][3][4] วลีนี้กล่าวโดยนัยว่า การพังทลายหรือความไม่รู้ในหน้าที่พลเมืองของประชาชนต้องมาก่อน[5]