ความพิถีพิถัน (อังกฤษ: Conscientiousness)[1])เป็นลักษณะบุคลิกภาพ (personality trait) ที่บุคคลแสดงความละเอียดลออ ความระมัดระวัง หรือความรอบคอบเป็นลักษณะที่แสดงถึงความต้องการที่จะทำอะไรให้ดีคนที่พิถีพิถันจะมีประสิทธิภาพและมีระเบียบ เปรียบเทียบกับคนทำอะไรง่าย ๆ หรือไม่มีระเบียบจะโน้มเอียงไปในการมีวินัย การทำตามหน้าที่ และการตั้งเป้าหมายเพื่อความสำเร็จจะมีพฤติกรรมแบบวางแผนแทนที่จะทำอะไรแบบทันทีทันใดและโดยทั่วไปเป็นคนที่เชื่อถือไว้ใจได้เป็นลักษณะที่มักจะแสดงออกเป็นความเรียบร้อย การทำอะไรอย่างเป็นระบบความระมัดระวัง และความละเอียดรอบคอบ[2]ความพิถีพิถันเป็นลักษณะหนึ่งในลักษณะบุคลิกภาพใหญ่ 5 อย่าง (Big Five personality traits) หรือที่เรียกว่าแบบจำลองมีปัจจัย 5 อย่าง (Five Factor)คนที่พิถีพิถันมักจะขยันทำงานและเชื่อถือได้และมักจะเป็นคนทำตามกฎระเบียบประเพณีด้วย[3]แต่ถ้าเป็นอย่างนี้อย่างสุด ๆ ก็อาจจะเป็นคนบ้างาน เป็นคนทุกอย่างต้องเพอร์เฝ็กต์ และเป็นคนย้ำคิดย้ำทำ[4]โดยเปรียบเทียบ คนที่ไม่พิถีพิถันมักจะเป็นคนง่าย ๆ ไม่มีเป้าหมาย และไม่มีแรงจูงใจจะทำอะไรให้สำเร็จและมีโอกาสที่จะมีพฤติกรรมต่อต้านสังคมและก่ออาชญากรรม[5]