ข้อมูลทางประชากรศาสตร์

งานศึกษาปี 2007 ของบริษัทฮิตไวส์ (Hitwise)[upper-alpha 3]ที่ตีพิมพ์ในนิตยสารไทม์[14]พบว่า ชายกับหญิงเข้าเยี่ยมวิกิพีเดียเท่า ๆ กัน แต่ผู้แก้ไขร้อยละ 60 เป็นชาย

ส่วนเว็บไซต์ WikiWarMonitor ซึ่งดำเนินการโดยมหาวิทยาลัยอเมริกันและมหาวิทยาลัยอังกฤษ ได้ทุนจากคณะกรรมาธิการยุโรป และมุ่งระงับสงครามแก้ไขในวิกิพีเดีย ได้ตีพิมพ์ผลงานต่อไปนี้

• ปี 2011 ตีพิมพ์ในฐานข้อมูลวิจัยคือ IEEE Xplore ในชื่อเรื่อง "สงครามการแก้ไขในวิกิพีเดีย (Edit wars in Wikipedia)" ใช้สำหรับงานประชุมการใช้คอมพิวเตอร์ทางสังคมสากลครั้งที่สามของสถาบันวิชาชีพวิศวกรไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ รายงานวิธีการวัดว่าบทความมีข้อพิพาทมากน้อยแค่ไหน โดยตรวจกับวิกิพีเดียภาษาอินโด-ยุโรเปียนถึง 6 ภาษา[upper-alpha 4]
• ปี 2012 ตีพิมพ์ในวารสารวิชาการทางวิทยาศาสตร์ PLoS ONE ใช้ข้อมูลรวม ๆ วิกิพีเดีย 32 ภาษา รายงานว่าอาศัยการวิเคราะห์รูปแบบการทำงานตามจังหวะรอบวัน การมีส่วนร่วมแก้ไขวิกิพีเดียภาษาอังกฤษจากอเมริกาเหนือกับยุโรป-ตะวันออกไกล-ออสเตรเลีย เกือบเท่า ๆ กัน เทียบกับวิกิพีเดียภาษาอังกฤษอย่างง่ายที่คนยุโรป-ตะวันออกไกล-ออสเตรเลียแก้ไขในอัตราร้อยละ 75 งานศึกษายังวิเคราะห์ลักษณะทางประชากรศาสตร์ของวิกิพีเดียภาษาอื่น ๆ[16]
• ในวารสารวิชาการทางวิทยาศาสตร์ Physical Review Letters ปี 2013 รายงานแบบจำลองพลวัตทางสังคมทั่วไปในสิ่งแวดล้อมที่ร่วมมือกัน โดยมีเรื่องโดยเฉพาะเกี่ยวกับวิกิพีเดียว่า บทความที่สงบอาจก่อเรื่องโต้แย้งเมื่อมีคนมาแก้ไขเพิ่มขึ้น[17]
• ในปี 2014 ตีพิมพ์เป็นบทหนึ่งของหนังสือ บทมีชื่อ "ประเด็นก่อการโต้แย้งมากที่สุดในวิกิพีเดีย - การวิเคราะห์ในหลายภาษาและตามภูมิศาสตร์ (The Most Controversial Topics in Wikipedia: A Multilingual and Geographical Analysis)" ซึ่งวิเคราะห์จำนวนการแก้ไขบทความในภาษาต่าง ๆ ของวิกิพีเดีย 10 ภาษา เพื่อหาประเด็นที่ก่อการโต้เถียงมากที่สุดในภาษาต่าง ๆ และในกลุ่มภาษาต่าง ๆ สำหรับวิกิพีเดียอังกฤษ บทความที่ก่อการโต้เถียงมากสุดรวมจอร์จ ดับเบิลยู. บุช, อนาธิปไตย และมุฮัมมัด ประเด็นในภาษาอื่น ๆ ที่ก่อการโต้เถียงมากที่สุดคือประเทศโครเอเชีย (ในวิกิพีเดียภาษาเยอรมัน), นักการเมืองฝรั่งเศสเซกอแลน รัวยาล (วิกิพีเดียภาษาฝรั่งเศส), ประเทศชิลี (วิกิพีเดียภาษาสเปน) และรักร่วมเพศ (ในวิกิพีเดียภาษาเช็ก)[18]

นโยบายและแนวทาง

งานศึกษาเชิงพรรณนา[19]ได้วิเคราะห์นโยบายและแนวปฏิบัติ[upper-alpha 1]ของวิกิพีเดียอังกฤษจนถึงเดือนกันยายน 2007 แล้วระบุค่าสถิติสำคัญจำนวนหนึ่งเกี่ยวกับ

• นโยบายทางการ 44 ข้อ
• แนวปฏิบัติ 248 ข้อ

แม้นโยบายสั้น ๆ เช่น "ปล่อยวางกฎทั้งหมด"ก็มีการอภิปรายและการอธิบายให้ชัดเจนเป็นจำนวนมาก คือ

งานศึกษาได้ให้ตัวอย่างการขยายนโยบายหลักบางอย่างตั้งแต่เริ่มขึ้น คือ[upper-alpha 1]

การเล่นอำนาจ

นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยวอชิงตันและเอชพีแหล็บ (แหล็บของบริษัทฮิวเลตต์-แพคการ์ด) ได้ร่วมมือทำงานศึกษาที่ทบทวนโดยผู้รู้เสมอกันในปี 2007[20]ได้ตรวจดูว่านโยบายวิกิพีเดียนำไปใช้อย่างไร และผู้แก้ไขทำงานร่วมกันให้ได้ความเห็นพ้องได้อย่างไรงานศึกษาตรวจตัวอย่างหน้าพูดคุยที่แอ๊กถีฟด้วยการวิเคราะห์เชิงปริมาณใช้ฐานข้อมูลวิกิพีเดียภาษาอังกฤษเดือนพฤศจิกายน 2006 ได้ตรวจหน้าพูดคุย 250 หน้าที่อยู่ในส่วนหางของกราฟการแจกแจง คือ เป็นหน้าพูดคุยเพียงอัตราร้อยละ 0.3 แต่มีจำนวนการแก้ไขหน้าพูดคุยถึงร้อยละ 28.4 และที่สำคัญยิ่งกว่านั้นก็คือ มีลิงก์ไปยังหน้านโยบายในอัตราร้อยละ 51.1จากประวัติของหน้าตัวอย่าง งานศึกษาตรวจดูแต่เดือนที่แก้ไขมาก ซึ่งเรียกว่าส่วนวิกฤติ (critical sections) คือเป็นเดือนต่อ ๆ กันที่ทั้งบทความและหน้าพูดคุยกำลังแก้โดยมีจำนวนสำคัญ

งานศึกษานิยามค่าวัดแล้ววัดความแพร่หลายของการอ้างนโยบายส่วนวิกฤติหนึ่ง ๆ จัดว่า "หนักด้วยนโยบาย" (policy-laden) ถ้ามีเรื่องนโยบายอย่างน้อยเป็นทวีคูณของค่าเฉลี่ยบทความหนึ่ง ๆ จะมีค่าระบุ 3 อย่าง คือ

• ก่อการโต้เถียง (controversial)
• บทความคัดสรร (featured)
• หนักด้วยนโยบาย (policy-laden)

ค่าต่าง ๆ ของตัวระบุ 3 อย่างนี้แบ่งบทความออกเป็น 8 หมวดที่ใช้ชักตัวอย่างงานศึกษาตั้งใจจะวิเคราะห์ส่วนวิกฤติ 9 ส่วนจากหมวดตัวอย่างแต่ละหมวด แต่ก็เลือกส่วนวิกฤติได้แค่ 69 ส่วน (ไม่ใช่ 72 ส่วน) เพราะมีบทความแค่ 6 บทความ (ไม่ใช่ 9 บทความ) ที่เป็นบทความคัดสรรด้วย ก่อการโต้เถียงด้วย และหนักด้วยนโยบายด้วย

งานศึกษาพบว่า นโยบายไม่ได้ประยุกต์ใช้อย่างสม่ำเสมอเพื่อแสดงตัวอย่างเฉพาะ ๆ จากสิ่งที่ได้ค้นพบซึ่งกว้างกว่า รายงานได้แสดงตัวอย่าง 2 ตัวอย่างจากหน้าพูดคุยของวิกิพีเดียเพื่อแสดงความแตกต่าง

• นี่เป็นการอภิปราย (แปล) ที่ผู้เข้าร่วมได้ตัดสินว่า การคำนวณค่าเฉลี่ยจากข้อมูลองค์กรของรัฐจัดเป็นงานค้นคว้าต้นฉบับ

• นี่เป็นการอภิปราย (แปล) ที่ได้ใช้การนิรนัยเชิงตรรกะ (logical deduction) เป็นข้อหักล้างนโยบายงานค้นคว้าต้นฉบับ

งานศึกษาอ้างว่า ความคลุมเครือเช่นนี้ทำให้เล่นอำนาจได้ง่าย ๆ และได้ระบุการเล่นอำนาจ 7 อย่างตามระเบียบวิธีทางสังคมศาสตร์คือ grounded theory รวมทั้ง

• ขอบเขตของบทความ (ว่าอะไรเป็นเรื่องนอกประเด็นบทความ)
• ความเห็นพ้องในอดีต (การตัดสินใจในอดีตแสดงว่าเป็นเรื่องเด็ดขาดและไร้ผู้ค้าน)
• อำนาจในการตีความ (กลุ่มในชุมชนที่อ้างว่ามีอำนาจในการตีความมากกว่ากลุ่มอื่น)
• ความชอบธรรมของผู้เขียน (เพราะความเชี่ยวชาญเป็นต้น)
• การคุกคามด้วยการลงโทษ (ด้วยการบล็อกผู้ใช้เป็นต้น)
• ข้อปฏิบัติในหน้าอื่น ๆ (คือจัดหน้าอื่น ๆ ว่าเป็นแบบอย่างที่ควรทำตาม)
• ความชอบธรรมของแหล่งอ้างอิง (กล่าวแย้งความเชื่อถือได้ของแหล่งอ้างอิงที่กำลังคัดค้านเป็นต้น)

เพราะเนื้อที่ไม่พอ งานศึกษาได้แสดงรายละเอียดของการเล่นอำนาจเพียง 4 อย่างแรกที่ทำผ่านการตีความนโยบายแต่ก็แสดงการใช้อำนาจอีกแบบที่ได้วิเคราะห์คือ การละเมิดนโยบายแบบโต้ง ๆ ที่ได้ให้อภัยเพราะผลงานของผู้ใช้มีคุณค่าสูงแม้จะไม่เคารพกฎเกณฑ์

ขอบเขตของบทความ

งานศึกษาพิจารณาว่านโยบายของวิกิพีเดียคลุมเครือเกี่ยวกับขอบเขตของบทความมีตัวอย่างที่นำมาแสดงคือ

งานศึกษาตีความคำโต้แย้งที่ดุเดือดเหล่านี้ว่า

ความเห็นพ้องในอดีต

งานศึกษาให้ข้อสังเกตว่า ความเห็นพ้องในวิกิพีเดียไม่มีวันจบ เพราะอาจเปลี่ยนไปเมื่อไรก็ได้งานศึกษาพบว่า ความไม่ชัดเจนเช่นนี้ก่อการเล่นอำนาจ และทำการต่อสู้เป็นรุ่น ๆ เพื่อความเห็นพ้องให้เป็นส่วนของการต่อสู้ความเป็นเจ้าของบทความ

งานศึกษาใช้ตัวอย่างการอภิปรายนี้เพื่อแสดงการต่อสู้ที่เป็นไปอย่างต่อเนื่อง

อำนาจในการตีความ

ตัวอย่างหนึ่งแสดงว่า ผู้ดูแลระบบได้ลบล้างความเห็นพ้องแล้วลบบัญชีของผู้ใช้/ผู้ป่วยที่ป่วยเป็นโรคซึ่งยังไม่ได้ชื่อ (เรียกว่า Frupism ในงานศึกษา)ผู้ดูแลระบบได้ทำเช่นนี้เมื่อบทความกำลังได้เสนอให้เป็นบทความคัดสรร

ความชอบธรรมของผู้เขียน

การใช้อำนาจชนิดนี้แสดงด้วย[ผช24]ที่อ้างผลงานในอดีตเพื่อโต้เถียงผู้ร่วมงานอีกคนหนึ่งผู้กล่าวหา[ผช24]ว่า ทำให้งานเสียเปล่าและทำงานให้ยุ่งเหยิง (disruptive)

ผลงานของผู้ใช้มีคุณค่าสูง

งานศึกษาพบว่า มีผู้ร่วมงานที่ละเมิดนโยบายอย่างสม่ำเสมอและอย่างสำเร็จโดยไม่ถูกลงโทษ

การได้เป็นผู้ดูแลระบบ

ในปี 2008 นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยคาร์เนกีเมลลอน (สหรัฐ)[21]ได้สร้างแบบจำลองโพรบิต (probit model)[upper-alpha 6]ของผู้แก้ไขวิกิพีเดียภาษาอังกฤษที่ได้ผ่านกระบวนการทบทวนเพื่อเป็นผู้ดูแลระบบได้อย่างสำเร็จโดยใช้เพียงข้อมูลอภิพันธุ์ของวิกิพีเดียรวมทั้งความย่อการแก้ไข แบบจำลองนี้พยากรณ์ผู้ได้การเสนอชื่อที่ประสบผลสำเร็จอย่างแม่นยำในอัตราร้อยละ 74.8

งานศึกษาให้ข้อสังเกตว่า แม้จะมีการคัดค้านความเช่นนี้ แต่ "ในด้านหลาย ๆ ด้าน การได้รับเลือกเป็นผู้ดูแลเป็นการเลื่อนตำแหน่ง ซึ่งแยกแกนนำผู้เป็นอภิชนจากชุมชนผู้แก้ไขจำนวนมากอื่น ๆ" ดังนั้น งานศึกษานี้จึงได้ใช้กระบวนการ policy capturing[23]ซึ่งในจิตวิทยาสังคม เป็นวิธีเปรียบเทียบลักษณะต่าง ๆ ที่สำคัญเพียงแต่พูดกับลักษณะอื่น ๆ ที่จริง ๆ ทำให้ได้เลื่อนตำแหน่งงาน

อัตราการเลื่อนตำแหน่งที่สำเร็จรวม ๆ กันได้ลดลงจากร้อยละ 75 ในปี 2005 เหลือร้อยละ 53 ในปี 2006 จนเหลือร้อยละ 42 ในปี 2007อัตราความล้มเหลวที่สูงขึ้น ๆ เช่นนี้ให้เหตุว่า ผู้ดูแลระบบที่ได้เลื่อนตำแหน่งเร็ว ๆ นี้ต้องผ่านมาตรฐานที่สูงขึ้น ซึ่งได้รับการสนับสนุนโดยหลักฐานโดยเรื่องเล่าจากงานศึกษาอีกงานหนึ่ง[24]ซึ่งอ้างอิงผู้ดูแลระบบรุ่นต้น ๆ ผู้แสดงข้อสงสัยว่า ตนจะผ่านเกณฑ์มาตรฐานเช่นนี้หรือไม่ถ้าการเลือกตั้งของตนได้ทำเร็ว ๆ นี้เพราะเหตุนี้ งานศึกษาจึงอ้างว่า

อาจเป็นเรื่องผิดคาดว่า การเสนอชื่อเป็นผู้ดูแลระบบหลายครั้งหลายคราวกลับมีผลลบต่อการได้รับตำแหน่งคือความพยายามแต่ละครั้งมีโอกาสประสบความสำเร็จน้อยกว่าคราวที่แล้วในอัตราร้อยละ 14.8เวลาที่ได้ร่วมงานกับวิกิพีเดียมีผลดีเพียงเล็กน้อยต่อการได้รับเลือก

ข้อสำคัญที่งานค้นพบอย่างหนึ่งก็คือการแก้ไขนโยบายวิกิพีเดียหรือโครงการวิกิ มีค่าเป็น 10 เท่าของการแก้ไขบทความข้อสังเกตอีกอย่างก็คือผู้ได้การเสนอชื่อที่มีประสบการณ์ใน "ส่วน" ต่าง ๆ หลายส่วนของระบบมีโอกาสได้รับเลือกมากกว่าซึ่งวัดเป็น คะแนนความหลากหลาย (diversity) คือการนับส่วนต่าง ๆ ที่ผู้แก้ไขได้ร่วมทำงาน

งานศึกษาได้แบ่ง "ส่วน" วิกิพีเดียออกเป็น 16 ส่วน รวมทั้ง บทความ หน้าคุยของบทความ หน้าเกี่ยวกับการลบบทความ/หมวดหมู่/หรือแม่แบบ หน้าทบทวนการย้อนการลบ เป็นต้น (ดูงานวิจัยสำหรับรายการทั้งหมด)ยกตัวอย่างเช่น ผู้ใช้ที่ได้แก้บทความ หน้าผู้ใช้ของตน และโพ้สต์ครั้งหนึ่งในหน้าทบทวนการย้อนการลบก็จะได้ความหลายหลาก 3 คะแนนการแก้ไขเพิ่มในส่วนอื่น ๆ ใดก็ได้มีสหสัมพันธ์กับโอกาสได้ตำแหน่งผู้ดูแลระบบเพิ่มขึ้นร้อยละ 2.8

การระบุว่าเป็นการแก้ไขเล็กน้อยก็ช่วยด้วย แม้นักวิจัยจะพิจารณาว่า นี่อาจเป็นเพราะการแก้ไขเล็กน้อยมีสหสัมพันธ์กับประสบการณ์โดยเทียบกัน การแก้ไขแต่ละครั้งที่หน้าของ คอต. หรือคณะไกล่เกลี่ยข้อพิพาท หรือการปรึกษาเรื่องมารยาท ซึ่งล้วนเป็นหน้าที่ใช้ระงับข้อพิพาท กลับลดโอกาสประสบผลสำเร็จร้อยละ 0.1การโพสต์ไปที่กระดานปิดประกาศถามเรื่องนโยบาย (noticeboards) ก็มีผลลบเช่นกันงานศึกษาระบุว่านี่เป็นหลักฐานแสดงว่า ผู้มีส่วนร่วมเพิ่มความรุนแรงหรือทำให้ยืดยาวซึ่งข้อพิพาทมีโอกาสได้เป็นแอดมินน้อยลง

การขอบคุณหรืออะไรเช่นกันในความย่อการแก้ไข และการชี้ว่าเป็นการแก้ไขมุมมองที่ไม่เป็นกลาง (เพียงในความย่อการแก้ไข เพราะงานศึกษาวิเคราะห์เพียงข้อมูลอภิพันธุ์เท่านั้น) แต่ละครั้งมีผลบวกเล็กน้อย คือเพิ่มโอกาสร้อยละ 0.3 และ 0.1 ว่าจะได้ตำแหน่งในระหว่างปี 2006-2007 แม้จะไม่มีนัยสำคัญทางสถิติก่อนหน้านั้น

ปัจจัยบางอย่างพบว่าไม่สำคัญหรือสำคัญอย่างมากก็นิดหน่อยคือ

• การแก้ไขหน้าผู้ใช้ (รวมทั้งของตนเอง) ไม่ได้ช่วย และที่ค่อนข้างหน้าแปลกก็คือ การแก้ไขหน้าคุยกับผู้ใช้ก็ไม่มีผลเช่นกัน
• การต้อนรับผู้ใช้ใหม่หรือการใช้คำว่า "please" (โปรด/กรุณา) ในความย่อการแก้ไขก็ไม่มีผล
• การร่วมกันสร้างความเห็นพ้อง เช่น ในการลงคะแนนเพื่อเลือกตั้งผู้ดูแลหรือในสภากาแฟ ก็ไม่ได้เพิ่มโอกาสการได้ตำแหน่งเช่นกัน แต่งานศึกษาก็ยอมรับว่า ได้ใช้ค่าวัดเชิงปริมาณไม่ใช่เชิงคุณภาพ
• การระงับการก่อกวนวัดโดยการแก้ไขรายชื่อการก่อกวนก็ไม่มีผลเช่นกัน การแก้ไขทุก ๆ พันครั้งที่ใช้วิธีการย้อนโดยประการต่าง ๆ มีสหสัมพันธ์เชิงบวก (7%) กับตำแหน่งผู้ดูแลระหว่างปี 2006-2007 แต่ก็ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติยกเว้นถ้าจะลดค่า p < .1 ที่น่าสับสนก็คือ ก่อนปี 2006 จำนวนการย้อนมีสหสัมพันธ์เชิงลบ (-6.8%) กับการได้ตำหน่ง และก็ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติแม้เมื่อค่า p < .1 นี่อาจเป็นเพราะการตั้งนโยบายกฎย้อนสามครั้งในปี 2006 เพื่อลดจำนวนการย้อน (คือการเพิ่มจำนวนการย้อนก่อนหน้ากฎย้อนสามครั้งอาจเป็นส่วนของสงครามแก้ไข แต่หลังจากนั้น อาจไม่ใช่)

งานศึกษาเสนอว่าความแปรผันของผลการได้ตำแแหน่งร้อยละ 25 ที่อธิบายไม่ได้อาจมาจากปัจจัยที่ไม่ได้วัด เช่น คุณภาพการแก้ไขหรือการร่วมมือประสานงานนอกเว็บไซต์ เช่น ในบัญชีจ่าหน้าลับที่รายงานในเว็บไซต์ข่าวและความเห็น The Register[25]งานศึกษาสรุปว่า

งานวิจัยต่อมาในปี 2011 ของนักวิจัยอีกทีมหนึ่ง[28]ตรวจสอบเหตุผลของบุคคลเมื่อช่วยเลือกผู้ดูแลระบบซึ่งพบว่า การตัดสินใจจะขึ้นกับการตีความร่วมกันของหลักฐานที่พบในวิกิและกับปฏิสัมพันธ์กับคนอื่น ๆ ในอดีต