จุดผลิตน้ำมันสูงสุด (อังกฤษ: Peak oil) เป็นเหตุการณ์ตามทฤษฎีจุดสูงสุดฮับเบิร์ต (Hubbert peak theory) ของ ดร. คิง ฮับเบิร์ต เป็นจุดเวลาที่การขุดเจาะปิโตรเลียมจะถึงระดับสูงสุด แล้วการผลิตน้ำมันก็จะเริ่มลดระดับลง จนกระทั่งหมดไป[1] ทฤษฎีนี้สังเกตได้จากการเพิ่มขึ้น จุดสูงสุด การลดลง (บางครั้งอย่างรวดเร็ว) และความสูญสิ้นของอัตราการผลิตมวลรวม ในแหล่งบ่อน้ำมัน ตามกาลเวลาแต่เนื่องจากมีเทคนิคการผลิตใหม่ ๆ และการขุดเจาะจากแหล่งไม่สามัญอื่น ๆ จุดเวลาที่พยากรณ์ไว้เบื้องต้นของฮับเบิร์ตจึงปรากฏว่า ก่อนเวลาอันควร[2]แต่ว่า เวลาพยากรณ์ของฮับเบิร์ต เกี่ยวกับจุดผลิตน้ำมันสูงสุดของสหรัฐอเมริกาที่ปี ค.ศ. 1970 นั้น ถูกต้องคือ อัตราการผลิตถึงจุดสูงสุดในปีนั้น ที่ 1,145 ล้านลิตร (9.6 ล้านบาร์เรล) ต่อวัน[3] แต่ว่า หลังจากระดับการผลิตลดลงมาเป็นทศวรรษ ๆ การใช้เทคนิค hydraulic fracturing กับบ่อที่น้ำมันเริ่มน้อยลงแล้ว เสริมการผลิตให้สูงขึ้น เพิ่มขึ้นเป็น 1,097 ล้านลิตร (9.2 ล้านบาร์เรล) ต่อวันเมื่อต้นปี ค.ศ. 2015[4]ปรากฏการณ์จุดผลิตน้ำมันสูงสุด (peak oil) มักจะสับสนกับความสูญสิ้นของน้ำมัน (oil depletion)แต่จุดผลิตน้ำมันสูงสุดเป็นจุดที่เกิดการผลิตสูงสุด ในขณะที่ความสูญสิ้นหมายถึงช่วงเวลาที่น้ำมันเริ่มมีลดลง ทั้งในแหล่งผลิต ทั้งที่มีขายนักวิชาการบางท่าน เช่นผู้เชี่ยวชาญในอุตสาหกรรมน้ำมัน Kenneth S. Deffeyes และแมตทิว ซิมมอนส์พยากรณ์ผลลบต่อเศรษฐกิจโลก หลังจากผ่านจุดผลิตน้ำมันสูงสุด โดยจะมีการผลิตน้ำมันที่ลดลงและราคาที่สูงขึ้นเพราะระบบการขนส่งทางอุตสาหกรรม เกษตรกรรม และระบบอุตสาหกรรมอื่น ๆ ต้องอาศัยราคาที่ต่ำและความล้นเหลือของน้ำมันเป็นอย่างยิ่งแต่ว่า การพยากรณ์ผลลบโดยเฉพาะที่จะเกิดขึ้น จะแตกต่างกันไปการประเมินแบบดีที่สุด[2] พยากรณ์ว่าการผลิตน้ำมันจะเริ่มลดจำนวนลงหลังปี ค.ศ. 2020 และสมมุติว่า จะมีการลงทุนเพียงพอเพื่อประยุกต์ใช้พลังงานทางเลือก ก่อนจะถึงจุดวิกฤต และจะไม่ต้องมีการเปลี่ยนวิถีชีวิตที่สำคัญในกลุ่มประเทศที่มีการบริโภคใช้น้ำมันระดับสูงแบบจำลองทางวิทยาศาสตร์เหล่านี้ แสดงราคาของน้ำมันที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในระยะต้น ๆ แล้วจะเริ่มลดลงเมื่อมีการใช้เชื้อเพลิงและแหล่งพลังงานอื่น ๆ[5]ส่วนพยากรณ์ในแง่ร้ายที่สุดที่ทำหลังจากปี ค.ศ. 2007 กล่าวว่า จุดสูงสุดได้เกิดขึ้นแล้ว[6][7][8][9] หรือว่า การผลิตกำลังอยู่ที่จุดยอด หรือว่าจะเกิดขึ้นภายในเร็ว ๆ นี้[10][11]