ร้อยตำรวจเอก ดร.ปุระชัย เปี่ยมสมบูรณ์ เป็นหนึ่งใน 23 ผู้ก่อตั้งพรรคไทยรักไทย และเป็นเลขาธิการพรรคคนแรก (ชุดจดทะเบียนจัดตั้งพรรคการเมือง)[1] เป็นอดีตรองนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม ในช่วงสองปีแรกของรัฐบาล ดร.ทักษิณ ชินวัตร ที่สร้างผลงานการจัดระเบียบสังคมเข้มงวดกับสถานบริการตามพระราชบัญญัติจนได้ฉายาว่า "มือปราบสายเดี่ยว" ซึ่งบทบาทการทำงานของ ร้อยตำรวจเอก ดร.ปุระชัย เปี่ยมสมบูรณ์ เป็นไปอย่างตรงไปตรงมา ซึ่งส่งผลให้ผู้เสียประโยชน์เกิดความเห็นขัดแย้ง[2]และเป็นสาเหตุของการปรับเปลี่ยนตำแหน่งรัฐมนตรีของ ร.ต.อ.ปุระชัย ถูกย้ายไปเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม ซึ่งก็มีความขัดแย้งกันอีกกับ น.พ.ประกิต วาทีสาธกกิจ ประธานสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ซึ่งเรียกกันว่า "สงครามคนดี"[3] จนเมื่อการเลือกตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2548 ร.ต.อ.ปุระชัย จึงได้ยุติบทบาททางการเมืองไป แต่ก็ยังมีข่าวคราวออกมาเป็นระยะ ๆ เช่น การเปิดตัวหนังสือซึ่งเจ้าตัวเป็นผู้เขียนเอง เช่น "คนดีไม่มีเสื่อม" เป็นต้น และหลังการรัฐประหารในปี พ.ศ. 2549 ร.ต.อ.ปุระชัย ได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งสมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ร.ต.อ.ปุระชัย เปี่ยมสมบูรณ์ เป็นบุคคลที่เมื่อมีการสำรวจความคิดเห็นประชาชนครั้งใดมักจะได้รับความนิยมลำดับต้น ๆ เสมอ ๆ และเมื่อมีการสำรวจความเห็นประชาชนในกลางปี พ.ศ. 2550 ปรากฏว่า เป็นบุคคลอันดับหนึ่งที่คนไทยอยากให้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี

ในต้นปี พ.ศ. 2554 ร.ต.อ.ปุระชัยได้หวนกลับคืนมาสู่วงการการเมืองอีกครั้ง โดยมีข่าวว่าจะไปร่วมงานกับพรรคการเมือง คือ พรรคประชาสันติ ซึ่งจะลงเลือกตั้งในปีเดียวกันนั้น หลังจากที่ ร.ต.อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ นายกรัฐมนตรีมีท่าทีที่ชัดเจนว่าจะมีการยุบสภาในต้นเดือนพฤษภาคม[4] แต่หลังจากนั้นไม่นาน ร.ต.อ.ปุระชัยก็ไม่ได้ตอบคำถามชัดเจนว่าจะไปร่วมงานกับพรรคประชาสันติจริงหรือไม่ ต่อมาในวันที่ 2 เมษายน ร.ต.อ.ปุระชัยก็ได้เปิดตัวเองกับ พรรครักษ์สันติ โดยไม่มีรายชื่ออยู่ในคณะกรรมการบริหารพรรค และจะลงเลือกตั้งในระบบบัญชีรายชื่อลำดับที่ 1[5] และได้รับการเลือกตั้งในเวลาต่อมา

ร.ต.อ.ปุระชัย คัดค้านที่รัฐบาลพรรคเพื่อไทยมีมติเห็นชอบ "ร่างพระราชกฤษฎีกาพระราชทานอภัยโทษ พ.ศ…." ที่พยายามช่วยเหลือ ดร.ทักษิณ ชินวัตร ให้พ้นความผิด โดยยืนยันว่า ดร.ทักษิณ ชินวัตร ควรที่ต้องรับโทษตามกฎหมายคดีทุจริตคอรัปชันก่อน ถึงจะมีสิทธิได้รับการเสนอชื่อให้ได้รับการอภัยโทษความผิดที่ทำให้เกิดความเสียหายรุนแรงต่อรัฐ[6]