พม่าตอนล่าง (อังกฤษ: Lower Burma; พม่า: အောက်မြန်မာပြည်) บางครั้งเรียก พม่านอก (Outer Myanmar) เป็นพื้นที่ทางภูมิศาสตร์ของพม่าอยู่ในบริเวณดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำอิรวดี (เขตอิรวดี, เขตพะโค และเขตย่างกุ้ง) และพื้นที่ตามแนวชายฝั่งของประเทศ (รัฐยะไข่, รัฐมอญ และเขตตะนาวศรี) ในภาษาพม่า ประชาชนที่มาจากพม่าตอนบนมักเรียกว่า อะ-เทต-ตา สำหรับผู้ชาย และ อะ-เทียต-ลฮู สำหรับผู้หญิง ในขณะที่ประชาชนที่มาจากพม่าตอนล่างจะเรียกว่า เอาะต้า (အောက်သား) สำหรับผู้ชาย และ เอาะตู สำหรับผู้หญิง[1] ส่วน อะญาต้า (အညာသား) หมายถึงประชาชนที่อาศัยอยู่ส่วนในของประเทศ[2]ในทางประวัติศาสตร์ พม่าตอนล่างหมายถึงดินแดนของพม่าที่ถูกผนวกเข้ากับจักรวรรดิบริติชหลังจากสิ้นสุดสงครามพม่า-อังกฤษครั้งที่สอง ใน พ.ศ. 2395[3] ร่วมกับอาณาจักรยะไข่และดินแดนตะนาวศรีที่ถูกผนวกไปตั้งแต่ พ.ศ. 2369 หลังสนธิสัญญารานตะโบ[4] ศูนย์กลางพม่าตอนล่างอยู่ที่ย่างกุ้ง ครอบคลุมพื้นที่ราบลุ่มแม่น้ำอิรวดีตอนล่างรวมทั้งแปร ก่อนพุทธศตวรรษที่ 24 ดินแดนนี้มีประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวมอญและชาวกะเหรี่ยง เคยเป็นที่มั่นและศูนย์กลางทางประวัติศาตร์มอญ