พระมหากษัตริย์แห่งบัลแกเรีย ทรงปกครองประเทศอย่างเป็นอิสระทั้งสิ้น 3 ระยะ คือ ระยะแรกตั้งแต่การก่อตั้งจักรวรรดิบัลแกเรียที่ 1 จนถึงช่วงของการพิชิตบัลแกเรียของไบแซนไทน์ (ค.ศ. 681–1018) ระยะที่ 2 ตั้งแต่เหตุการณ์การก่อการกำเริบของอาแซนและแปเตอร์ ซึ่งก่อให้เกิดการจัดตั้งจักรวรรดิบัลแกเรียที่ 2 จนถึงช่วงของการยึดครองส่วนที่เหลือของราชรัฐในดินแดนบัลแกเรียเข้าเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิออตโตมัน (ค.ศ. 1185–1396) และช่วงที่ 3 เมื่อมีการจัดตั้งรัฐอิสระบัลแกเรีย จนถึงช่วงของการล้มล้างระบบกษัตริย์ด้วยการลงประชามติว่าด้วยสาธารณรัฐบัลแกเรีย ค.ศ. 1946 (ค.ศ. 1878–1946)[1]ผู้ปกครองบัลแกเรียระยะแรกใช้พระอิสริยยศ "กานัสอูบีกี" (ข่าน) และในเวลาต่อมาในตำแหน่ง "กเนียส" (เจ้าชาย) ซึ่งใช้ในระยะเวลาสั้นๆ และต่อมาในตำแหน่ง "ซาร์" (จักรพรรดิ) สำหรับพระอิสริยยศ "ซาร์" นั้น มีที่มาจากคำว่าไกซาร์ในภาษาละติน ซึ่งใช้พระอิสริยยศนี้เป็นครั้งแรกในรัชสมัยของซาร์ซีแมออนที่ 1 แห่งบัลแกเรียหลังจากที่ได้รับชัยชนะเหนือจักรวรรดิไบแซนไทน์ใน ค.ศ. 913 และหลังจากนั้นผู้ปกครองบัลแกเรียจะใช้พระอิสริยยศนี้จนกระทั่งบัลแกเรียตกเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิออตโตมันใน ค.ศ. 1396 หลังจากมีการก่อตั้งบัลแกเรียขึ้นมาใหม่ในฐานะประเทศราชของออตโตมันใน ค.ศ. 1878 ผู้ปกครองพระองค์แรกของบัลแกเรียยุคใหม่อย่างเจ้าชายอาแลกซันเดอร์ที่ 1 ทรงเลือกใช้พระอิสริยยศ "กเนียส" (เจ้าชาย) และเมื่อบัลแกเรียได้รับอิสรภาพโดยนิตินัยใน ค.ศ. 1908 ผู้ปกครองบัลแกเรียในขณะนั้นอย่างแฟร์ดีนันต์ที่ 1 ทรงเลือกใช้พระอิสริยยศซาร์อีกครั้ง รวมทั้งพระทายาทของพระองค์ คือ ซาร์บอริสที่ 3 และซาร์ซีแมออนที่ 2 จนกระทั่งเกิดการล้มล้างสถาบันพระมหากษัตริย์ใน ค.ศ. 1946 ในช่วงสมัยจักรวรรดิบัลแกเรียที่ 1 และที่ 2 ตำแหน่งซาร์นั้นมีความหมายว่า "จักรพรรดิ" ในขณะที่ในภาษาบัลแกเรียสมัยใหม่ตำแหน่งนี้มีความหมายว่า "พระมหากษัตริย์"สำหรับรายพระนามในหน้านี้ไม่รวมผู้ปกครองชนบัลการ์ของเกรตบัลแกเรียเก่าและผู้อ้างสิทธิ์ที่ไม่ประสบความสำเร็จในการแย่งชิงราชบัลลังก์