ลัทธิเชมันแบบเกาหลี
ลัทธิเชมันแบบเกาหลี

ลัทธิเชมันแบบเกาหลี

ลัทธิมู (เกาหลี: 무교 Mugyo "ลัทธิเชมัน")[1] หรือ ลัทธิชิน (신교) Singyo "ลัทธิแห่งเทพเจ้า")[2] เป็นศาสนาพื้นเมืองของชาวเกาหลี[3] แม้ชื่อเรียกต่างกันแต่คือลัทธิเดียวกัน[3] อี จุง-ย็อง (Jung Young Lee) ให้นิยามว่าลัทธิมูเป็นรูปแบบหนึ่งของลัทธิชิน – ซึ่งเป็นศาสนาที่มีประเพณีแบบเชมัน[4] บ้างเรียก พุงว็อลโด (풍월도 Pungwoldo "วิสุทธิมรรค")[5] ปัจจุบันมีศาสนิกชนราว 5-15 ล้านคนภาษาเกาหลีในปัจจุบันจะเรียกคนทรงเพศหญิงว่า "มู" (ฮันกึล: 무; ฮันจา: 巫) หรือ "มูดัง" (ฮันกึล: 무당; ฮันจา: 巫堂) หากเป็นคนทรงเพศชายจะเรียกว่า "พักซู" หรือจะเรียกชื่ออื่นก็ได้ เช่น "ดันก็อล" (ฮันกึล: 당골)[3] โดยคนทรงในภาษาเกาหลีหรือเรียกว่า "มู" นั้น ตรงกับคำจีนว่า "วู" (จีน: 巫; พินอิน: wū) ใช้เรียกคนทรงได้ไม่จำแนกเพศ[4] โดยมูดังทำหน้าที่เป็นตัวกลางระหว่างวิญญาณ, เทพเจ้า และมนุษย์ ผ่านพิธีกรรมที่เรียกว่า "กุต" (ฮันกึล: 굿) เพื่อแก้ไขปัญหาหรือพัฒนาคุณภาพชีวิตของมนุษย์[6]หนึ่งในความเชื่อหลักคือต้องนับถือ ฮานึลลิม หรือ ฮวันอิน ว่าเป็น "ผู้สร้างทุกสรรพสิ่ง"[7] และ "ของเทพเจ้าทั้งหมดในธรรมชาติ"[4] มีตำนานมาว่าเหล่ามูดังคือสืบสันดานลงมาจากราชาสวรรค์ พระโอรสของพระชนนี [แห่งราชาสวรรค์] การสืบทอดการเป็นคนทรงจะส่งผ่านทางสายผู้หญิง[8] ส่วนตำนานอื่น ๆ มักเชื่อมโยงความเชื่อดั้งเดิมเข้ากับเรื่องทันกุน พระโอรสของราชาสวรรค์ซึ่งเป็นผู้ก่อตั้งชาติเกาหลี[9]ลัทธิมูของเกาหลีจะมีลักษณะใกล้เคียงกับลัทธิวูของจีน,[10] ลัทธิชินโตของญี่ปุ่น, ศาสนาพื้นเมืองชาวไอนุ รวมทั้งศาสนาพื้นเมืองของชาวไซบีเรียและแมนจู บางแห่งในเกาหลียังเรียกหมอผีเหล่านี้ว่า "ทันกุลทันกุล-อารี" (dangul dangul-ari) ส่วนคนทรงหรือ "มูดัง" นั้นก็ใกล้เคียงกับมิโกะของญี่ปุ่น และยุตะของรีวกีว นอกจากนี้ลัทธิมูยังส่งอิทธิพลต่อลัทธิเกิดใหม่ในเกาหลี เช่น ลัทธิช็อนโดและชึงซันโด (Jeung San Do) จากการศึกษาด้านสังคมวิทยาพบว่าชาวคริสต์ในหลาย ๆ คริสตจักรยังคงปฏิบัติศาสนกิจด้วยพื้นฐานอย่างลัทธิมูซึ่งฝังรากลึกมาช้านาน[11]