สงครามและสันติภาพ (รัสเซีย: Война и мир, Voyna i mir; อังกฤษ: War and Peace) เป็นนวนิยายอิงประวัติศาสตร์ งานเขียนของ เลโอ ตอลสตอย นักประพันธ์ชาวรัสเซีย ตีพิมพ์ครั้งแรกในระหว่างช่วงปี ค.ศ. 1865 - 1869 โดยลงเป็นตอนๆ ในนิตยสาร Russkii Vestnik (รัสเซีย: Русский Вестник, "ผู้ส่งสารแห่งรัสเซีย") เล่าเรื่องถึงสังคมชาวรัสเซียในระหว่างยุคสมัยนโปเลียน ถือว่าเป็นงานเขียนชิ้นเอกหนึ่งในสองเรื่องของตอลสตอย (อีกเรื่องหนึ่งคือ Anna Karenina) รวมถึงเป็นวรรณกรรมที่ยิ่งใหญ่ที่สุดเรื่องหนึ่งของโลกสงครามและสันติภาพ จัดเป็นการประพันธ์นิยายแนวใหม่ในยุคนั้น มีตัวละครที่เกี่ยวข้องมากมาย เนื้อหาดำเนินไปเกี่ยวกับเรื่องราวหลักที่เป็นชื่อหนังสือ และยังเกี่ยวกับการดำเนินไปของชีวิต คือการเติบโตเป็นหนุ่มสาว การแต่งงาน ความเป็นผู้ใหญ่ และความตาย ในยุคของตอลสตอย งานเขียนเรื่องนี้ไม่ได้จัดอยู่ในประเภท นิยาย แต่เพิ่งจะนับว่าเป็น "นวนิยาย" เมื่อล่วงมาถึงสมัยปัจจุบันแล้ว อันที่จริง ตอลสตอยเองเห็นว่างานเขียนเรื่อง Anna Karenina ที่เขาแต่งขึ้นในปี ค.ศ. 1878 เป็นการเขียนนวนิยายชิ้นแรกของเขา