ประมาณ 3,600 ปีก่อนคริสตกาล สังคมอียิปต์สมัยยุคหินใหม่ตามสายแม่น้ำไนล์นั้นมีพื้นฐานมาจากวัฒนธรรมในการปลูกพืชและการเลี้ยงสัตว์[3] ไม่นานหลังจาก 3,600 ปีก่อนคริสตกาล สังคมอียิปต์เริ่มเติบโตและเจริญก้าวหน้าอย่างรวดเร็วไปสู่ความเป็นอารยธรรม[4] เครื่องปั้นดินเผารูปแบบใหม่และโดดเด่นซึ่งเกี่ยวข้องกับเครื่องปั้นดินเผาในใต้ของเลวานไทน์ก็ปรากฏขึ้น และการใช้ทองแดงอย่างกว้างขวางกลายเป็นเรื่องธรรมดาในช่วงเวลานี้[4] กระบวนการสร้างอิฐตากแห้งของชาวเมโสโปเตเมีย และหลักการสร้างสถาปัตยกรรม รวมถึงการใช้ซุ้มประตูและผนังช่องเพื่อการตกแต่ง ซึ่งกลายเป็นที่นิยม[4]

ควบคู่ไปกับความก้าวหน้าทางวัฒนธรรม กระบวนการของการรวมสังคมและเมืองต่างๆ ของแม่น้ำไนล์ตอนบนหรืออียิปต์บนจึงเกิดขึ้น ในเวลาเดียวกัน สังคมในบริเวณดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำไนล์หรืออียิปต์ล่างก็ผ่านกระบวนการรวมตัวชุมชนและเมืองแล้วเช่นกัน[4] สงครามระหว่างอียิปต์บนและอียิปต์ล่างจึงเกิดขึ้นบ่อยครั้ง[4] ในรัชสมัยของฟาโรห์นาร์เมอร์ในอียิปต์บน พระองค์ทรงเอาชนะศัตรูของพระองค์ที่ดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำไนล์ และรวมอาณาจักรอียิปต์บนและอียิปต์ล่างเข้าไว้ด้วยกันภายใต้การปกครองเดียวกัน[5] ฟาโรห์นาร์เมอร์ได้ปรากฏอยู่บนแผ่นศิลาเป็นภาพที่พระองค์สวมมงกุฏคู่ ซึ่งประกอบด้วยดอกบัว ซึ่งเป็นตัวแทนของอียิปต์บนและต้นกก ซึ่งเป็นตัวแทนของอียิปต์ล่าง โดยเป็นสัญลักษณ์แห่งการปกครองที่เป็นเอกภาพของทั้งสองส่วนของอียิปต์ที่ตามมาด้วยผู้ปกครองที่ขึ้นมาครองราชย์ต่อทั้งหมด ในตำนาน การรวมอาณาจักรของอียิปต์ที่พรรณาว่าเทพเจ้านกเหยี่ยวที่มีพระนามว่าฮอรัส ซึ่งเป็นตัวแทนของอียิปต์ล่างอียิปต์ล่าง ได้ทรงพิชิตและปราบเทพเจ้าเซต ซึ่งเป็นตัวแทนของอียิปต์บน[6] ความเป็นกษัตริย์อันศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งจะดำรงอยู่ในอียิปต์ต่อไปอีกสามพันปี ได้รับการสถาปนาอย่างมั่นคงเพื่อเป็นพื้นฐานในการปกครองของอียิปต์[7] การรวมตัวกันของสังคมตามแม่น้ำไนล์ยังเชื่อมโยงกับการสิ้นสุดของช่วงเวลาที่มีชื้นในแอฟริกา

พิธีศพสำหรับชาวนาที่ยากจยคงจะเหมือนกับในสมัยก่อนราชวงศ์ แต่ผู้มีอันจะกินนั้นจะต้องการบางอย่างในพิธีมากกว่านี้ ดังนั้น ชาวอียิปต์จึงเริ่มสร้างมาสตาบา ซึ่งกลายเป็นต้นแบบสำหรับสิ่งก่อสร้างในสมัยราชอาณาจักรเก่าในเวลาต่อมา เช่น พีระมิดขั้นบันได การเกษตรธัญพืชและการรวมศูนย์ก็มีส่วนทำให้อาณาจักรเจริญรุ่งเรืองในอีก 800 ปีข้างหน้า

ดูเหมือนว่าอียิปต์กลายเป็นปึกแผ่นในฐานะเจ้าของพื้นที่ทางวัฒนธรรมและเศรษฐกิจอย่างแน่นอนก่อนหน้าที่ฟาโรห์พระองค์แรกจะทรงขึ้นครองบัลลังก์ในเมืองเมมฟิสของอียิปต์ล่างนานพอสมควร การรวมตัวกันทางการเมืองก็ดำเนินไปอย่างค่อยเป็นค่อยไป บางทีอาจจะใช้เวลาเพียงไม่กี่ศตวรรษ เนื่องจากในท้องถิ่นเองก็ได้จัดตั้งเครือข่ายการค้าขึ้น และในขณะที่ความสามารถของผู้ปกครองในการจัดตั้งแรงงานภาคพื้นเกษตรในระดับที่ใหญ่ขึ้นก็เพิ่มขึ้น ความเป็นเทวราชาอาจจะได้รับแรงผลักดันทางจิตวิญญาณ เมื่อลัทธิของเทพเจ้าเช่น ฮอรัส, เซต และนิธ ที่เกี่ยวข้องกับตัวแทนที่มีชีวิตเริ่มแพร่หลายในดินแดนแห่งนี้[8]

ในช่วงเวลาดังกล่าวเองที่ระบบการเขียนของอียิปต์ได้รับการพัฒนาเพิ่มเติม ในขั้นต้น อักษรอียิปต์โบราณประกอบด้วยสัญลักษณ์ไม่กี่ตัวที่สื่อใจความต่างๆ ในตอนปลายของราชวงศ์ที่สามมีการเพิ่มให้มีสัญลักษณ์มากกว่า 200 แบบ ทั้งแบบตัวเขียนและแบบสัญลักษณ์[7]

• รูปสลักหินปูนส่วนพระเศียรของฟาโรห์ ซึ่งไม่ทราบที่มาและไม่มีจารึกปรากฏ (พิพิธภัณฑ์เพตรี กรุงลอนดอน)
• จานที่สร้างขึ้นในสมัยราชวงศ์ตอนต้นของอียิปต์โบราณ ภาพนี้แสดงให้เห็นชายคนหนึ่งอยู่บนเรือพร้อมกับฮิปโปโปเตมัสและจระเข้
• รูปสลักหินบะซอลต์ส่วนหัวของชาวต่างชาติที่เสียหายจากเบ้าประตู ในช่วงสมัยราชวงศ์ตอนต้นระหว่างราชวงศ์ที่หนึ่งถึง ราชวงศ์ที่สอง จากเมืองธีบส์ ประเทศอียิปต์