สังคมนิยมประเทศเดียว (อังกฤษ: Socialism in One Country) เป็นทฤษฎีหลักในการดำเนินการนโยบายต่าง ๆ ในสมัยการเตรียมรุกแบบสังคมนิยม (New Socialist Offensive) ภายใต้การปกครองของ โจเซฟ สตาลิน แห่งสหภาพโซเวียต โดยมุ่งเปลี่ยนสหภาพโซเวียตจากการเป็นประเทศเกษตรกรรมมาเป็นประเทศอุตสาหกรรมสตาลินนั้นได้ขึ้นมามีอำนาจต่อจากเลนิน ซึ่งถึงแก่กรรมในปี ค.ศ. 1924 สตาลินได้พัฒนาแนวนโยบายของเลนินออกไปเพื่อให้โซเวียตมีความเข้มแข็งมากขึ้น โดยใช้หลักสังคมนิยมประเทศเดียวนี้ ควบคู่ไปกับการดำเนินนโยบายอยู่ร่วมกันโดยสันติ (Peaceful Co-Existence) เนื่องจากโซเวียตนั้นจะต้องมีความเข้มแข็งทั้งทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ และการทหาร เสียก่อนที่จะเผยแพร่ลัทธิมาร์กซ์-เลนิน ไปสู่ประเทศอื่น ๆ และอาศัยจังหวะที่มหาอำนาจในยุโรปแตกแยกกันนี้ เร่งดำเนินการตามนโยบายดังกล่าว เพื่อที่จะทำสหภาพโซเวียตให้เป็นประเทศอุตสาหกรรม และกลายเป็นประเทศมหาอำนาจภายในเวลา 10 ปีจะสังเกตได้ว่า สตาลินใช้คำว่า ‘สังคมนิยม’ แทนที่จะใช้คำว่า ‘คอมมิวนิสต์’ นั้นก็เพราะเกรงว่าจะไปขัดแย้งกับหลักการของคาร์ล มาร์กซ์ โดยสังคมนิยมต่างจากระบอบคอมมิวนิสต์ตรงที่ลักษณะของเด่นระบบ คอมมิวนิสต์ลักษณะเด่นของระบบ สังคมนิยมจะเห็นได้ว่าหลังการปฏิวัติตุลาคม ค.ศ. 1917 รัสเซียพยายามใช้ระบอบคอมมิวนิสต์ แต่ก็ใช้ได้ไม่เต็มที่ ต้องมีการปรับเป็นสังคมนิยมในหลาย ๆ กรณี ดังกล่าวนอกจากนั้น สตาลินยังได้ชักชวนให้ทุกคนต่อสู้เพื่อสร้างสังคมใหม่ ดังจะเห็นได้จากในสุนทรพจน์ของสตาลินนั้นได้ย้ำว่า“การไม่เร่งรีบจะทำให้เกิดความล่าช้าไม่ทันประเทศอื่น ผู้ที่ล่าช้าไม่ทันประเทศอื่นจะเป็นผู้แพ้ รัสเซียไม่ต้องการเป็นผู้แพ้ รัสเซียเคยแพ้มาแล้วเพราะเป็นประเทศล้าหลัง แพ้พวกข่านมงโกล นายพลตุรกี โปแลนด์และลิทัวเนีย แพ้พวกนายทุนอังกฤษและฝรั่งเศส แพ้พวกซามูไรญี่ปุ่น ทั้งนี้เพราะความล้าหลังของสหภาพโซเวียต ล้าหลังด้านการทหาร อุตสาหกรรมและเกษตรกรรม รัสเซียล้าหลังชาติที่ก้าวหน้าเป็นเวลา 50 หรือ 100 ปี ฉะนั้น จะต้องตามให้ทันภายใน 10 ปี ถ้าเราตามไม่ทัน ชาติที่ก้าวหน้าจะทำลายเรา”สตาลินได้เน้นหนักทางด้านการสร้างอุตสาหกรรมหนัก เช่น ผลิตเหล็ก และอาวุธ ฯลฯ และต้องการปฏิวัติการเกษตรให้เป็นระบบเดียวกันกับอุตสาหกรรม คือ ผลิตที่ละมาก ๆ ด้วยกรรมวิธีที่ทันสมัย โดยอาศัยเทคโนโลยีใหม่เข้าช่วยจากการที่สตาลินได้ดำเนินนโยบายที่ปฏิบัติตามหลักการสังคมนิยมประเทศเดียวนั้น ได้ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงในด้านต่าง ๆ ภายในประเทศ ดังนี้ข้อสังเกต การใช้หลักสังคมนิยมประเทศเดียวของสตาลินนี้ ทำให้สตาลินไม่ได้ทำตามหลักคอมมิวนิสต์ที่แท้จริง โดยเขาพยามยามดัดแปลงลัทธิคอมมิวนิสต์เดิม เพื่อให้ได้ผลดีในทางปฏิบัติที่สอดคล้องกับปัจจุบัน แต่มันถือเป็นการทิ้งความเชื่อที่ว่า ต้องปฏิวัติโลกให้เป็นคอมมิวนิสต์ถึงกระนั้นก็ตาม หลักการสังคมนิยมประเทศเดียว ก็ยังได้พัฒนา ขยายบริเวณออกไปยังประเทศเพื่อนบ้านโดยเปลี่ยนนโยบายจาก Socialism in One Country เป็น Socialism in One Zone หรือการปฏิวัตินอกเขตสหภาพโซเวียต ซึ่งถือได้ว่าเป็นขั้นแรกของการปฏิวัติโลกด้วย